Tiếng Chăm

     Written by Putra Podam    B? gõ Chamkey là ?ng d?ng gõ ch? Cham ?a n?ng trên h? ?i?u hành Windows (Phiên b?n dùng cho máy PC). I). S? D?NG FONT CHO CHAMKEY ?? dùng b? gõ Chamkey, ng??i s? d?ng c?n cài ??t font có d?ng (EFEO Cam…) nh? m?t s? font d??i ?ây: EFEO Cam Pajai, EFEO Cam Parik, EFEO Cam Kraong, EFEO Cam Panrang, EFEO Cam Panduranga, EFEO Cam AiaRu, EFEO Cam AiaTrang, EFEO Cam Kauthara, EFEO Cam Wijaya, EFEO Cam Amarawati, EFEO Cam IndraPura, EFEO Cam SimhaPura, EFEO Cam Udong, EFEO Cam Thrah, EFEO Cam Sankrit, EFEO Cam Campa,…M?t s? font này ???c k? th?a t? c?ng ??ng và thi?t k? l?i cho phù h?p v?i b? gõ Chamkey. M?i font có d?ng nét khác nhau, font chu?n là EFEO Cam Panrang, EFEO Cam Pajai, EFEO Cam Kraong Font ???c xây d?ng d?a trên chu?n Unicode ?ã ban hành. Tham kh?o: The Unicode Standard, Version 9.0, Range: AA00–AA5F. http://unicode.org/charts/PDF/UAA00.pdf ??c bi?t font ???c tích h?p gõ ch? các dân t?c thi?u s? t?i Tây Nguyên v?i m?t s? ký t? ??c bi?t nh?: ?, ?, ?, ?, ?, ??, ??, â?, ê?, ô?, ?, ñ, ?,…?, ?, ?, ?, ?, ??, ??, Â?, Ê?, Ô?, ?, Ñ, ?,… a). Download Font Cham dùng riêng cho b? gõ Chamkey t?i ???ng d?n: http://www.mediafire.com/file/mmdzt8cmmo0l0c8/Font%20EFEO%20Cam%20-%20Chamkey.rar - T?i font d?ng EFEO Cam … dùng riêng cho b? gõ Chamkey, ch?a trong th? m?c Font EFEO Cam – Chamkey - Gi?i nén file k?t qu? ???c 12 font EFEO Cam. (s? b? sung m?t s? font d?ng c? nh? font Sanskrit,…) b) Cài ??t tùy ch?n m?t s? font EFEO Cam… ? trên và Install font.   II). S? D?NG CHAM KEYBOARD (Chamkey) 1). Gi?i thi?u Chamkey Chamkey là b? gõ ti?ng Cham, dung l??ng g?n nh?, ??n gi?n ?áp ?ng m?i nhu c?u c?a ng??i dùng trong vi?c so?n th?o v?n b?n g?m b?n ?ng d?ng chính: Cham Latin (Rumi), Cham Thrah, Vietnamese, English. + Cham Latin: Gõ Latin theo Rumi Cam EFEO trên bàn phím, ch??ng trình t? ??ng chuy?n sang ch? Cham Thrah truy?n th?ng. ?ây là gi?i pháp gõ ch? Cham Thrah nhanh nh?t d?a theo Rumi Cam EFEO. (Tr??ng h?p ch? cái Cham có nhi?u h?n 2 l?a ch?n, ta ?n s? 1 hay 2 hay 3 ?? ch?n) + Cham Thrah: Gõ ch? Cham trên b? gõ Chamkey, ti?n l?i, nhanh chóng và chính xác. Cách gõ ???c trình bày trong ph?n III). S? D?NG BÀN PHÍM CHAM + Vietnamese: Là ?ng d?ng gõ ti?ng Vi?t ?a n?ng. Gi?i pháp gi?i quy?t m?i v?n ?? v? d?u ti?ng Vi?t khi gõ ti?ng dân t?c thi?u s? t?i Vi?t Nam. Ví d? gõ: ??k L?k, Mnông, Stiêng, Bana,... mà không c?n xóa t?i xóa lui nh? m?t s? b? gõ khác. B? gõ còn h? tr? gõ ti?ng dân t?c thi?u s? t?i Tây Nguyên nh? m?t s? ký t? d??i ?ây. Cách gõ: nguyên âm/ ph? âm + shift w. Ví d?: gõ ô xong nh?n Shift w, k?t qu?: ô? Ch? th??ng: ?, ?, ?, ?, ?, ??, ??, â?, ê?, ô?, ?, ñ, ? Ch? In: ?, ?, ?, ?, ?, ??, ??, Â?, Ê?, Ô?, ?, Ñ, ?,… + English: Là ?ng d?ng gõ không d?u, m?c ?ích gõ ti?ng Anh. 2). Dowload B? gõ Chamkey  - Download Cham keyboard file (.RAR) t?i ???ng d?n sau: http://www.mediafire.com/file/2dj3u7dim7vhg2f/Chamkey.rar - T?i file ch?a trong th? m?c Chamkey và gi?i nén t?p tin (Extract file) - M? th? m?c Chamkey, th?y m?t s? t?p tin nh? Hình 1: Hình 1. B? gõ Chamkey - ?? kích ho?t ch??ng trình Chamkey, Click chu?t vào bi?u t??ng ChamThrahKeyBoard.exe (Application) - Ch??ng trình Cham Keyboard xu?t hi?n trên màn hình nh? Hình 2, và bi?u t??ng hay  d??i thanh taskbar. Hình 2. Giao di?n gi?i thi?u Chamkey ?? gõ ch? Cham ng??i s? d?ng click bi?u t??ng  hay trên thanh taskbar ?? ch?n ?ng d?ng nh? Hình 3. Hình 3. Giao di?n ch?n l?a ?ng d?ng Chamkey Cham Latin ho?c nh?n (Alt + L), gõ Latin Cham theo chu?n Rumi Cam EFEO, ch??ng trình t? ??ng chuy?n Rumi Cam EFEO sang ch? Cham Thrah truy?n th?ng. Cham Thrah ho?c nh?n (Alt + C), gõ ch? Cham Thrah ti?n l?i, nhanh chóng, h? tr? cách gõ thông th??ng và cách gõ m? r?ng. Vietnamese ho?c nh?n (Alt + V), gõ d?u ti?ng Vi?t c?i ti?ng và h? tr? gõ d?u ti?ng các dân t?c thi?u s? t?i Tây Nguyên.  English ho?c nh?n (Alt + E) gõ ti?ng Anh, không d?u. ?? chuy?n ??i gi?a các ch? ?? này click chu?t vào bi?u t??ng ? khay h? th?ng ho?c dùng t? h?p phím ALT + Z (phím t?t). Ng??i s? d?ng có th? l?a ch?n phím chuy?n phù h?p v?i v?n b?n ?ang gõ ngay trên giao di?n ph?n m?m. Chú ý: Vì font Cham hi?n nay ch?a b? sung vào h? ?i?u hành Windows, nên còn m?t ít l?i khi gõ trên trình duy?t, do ?ó, ?? gõ t?t trên trình duy?t Firefox, ng??i s? d?ng  clik vào ch?c n?ng: Gõ cho web ( b?t/ t?t ki?m tra) III). S? D?NG BÀN PHÍM CHAM (Chamkey) 1). Bàn Phím Chamkey ?? gõ ch? Cham trên ?ng d?ng Chamkey, ng??i s? d?ng ch?n tùy ch?n Cham Thrah (Alt + C) nh? Hình 4. Hình 4. Ch?n ?ng d?ng gõ Cham Thrah Và s? d?ng ký t? trên bàn phím b?ng hình ?nh ?? gõ ch? Cham nh? Hình 5. Hình 5. Giao di?n bàn phím Chamkey b?ng hình ?nh Gi?i quy?t v?n ?? ràng bu?c và t? h?y d?u trong ti?ng Cham (xem file h??ng d?n riêng). T?i file h??ng d?n gõ d?u và s? h?y d?u trong ti?ng Ch?m ?? tham kh?o. http://www.mediafire.com/file/en1yf9fgmme9m56/Xet%20truong%20hop%20dau%20cham%20-%20v%E0%20t%u1EF1%20h%u1EE7y%20d%u1EA5u.pdf 2). Bàn Phím Chamkey M? R?ng Ngoài s? d?ng giao di?n bàn phím Chamkey b?ng hình ?nh nh? Hình 14 ?? gõ ch? Cham, ng??i s? d?ng còn có th? s? d?ng bàn phím m? r?ng nh? d??i ?ây: 2.1. Nhóm nguyên âm: Nguyên âm akhar Thrah Cham g?m 6 ký t? Gõ nguyên âm (a, i, u , e, o) trên bàn phím, k?t qu? hi?n th? ch? Cham. Riêng nguyên âm “ai” Cham có 2 cách, ho?c gõ ch? “ai” ho?c Shift a (A). 2.2. Nhóm ph? âm: Ph? âm akhar Thrah Cham g?m 35 ký t?. L?u ý: M?t s? ký t? in Hoa có s? d?ng thêm phím Shift. Ví d?: Gõ ch? ? có 2 cách gõ: “Shift k” (K ch? in) ho?c gõ “kh”. Riêng ch? ? gõ shift q hay gõ Ng hay NG ??u hi?n th?. 2.3). Nhóm ph? âm cu?i: Ph? âm cu?i (akhar matai) là ph? âm ? v? trí cu?i cùng c?a m?t t?, có 14 ký t?. ?? gõ ph? âm cu?i, ta gõ ký t? th??ng 2 l?n và m?t s? nút khác t??ng t?. xem chi ti?t trên b?ng. 2.4). Nhóm s? 3. Gõ d?u các ti?ng dân t?c Tây Nguyên ?? gõ d?u các dân t?c thi?u s? t?i Tây Nguyên nh?: Ede, Jarai, Mnong, Stieng, Bana,… Chamkey ch? s? d?ng m?t d?u duy nh?t, r?t ??n gi?n, d? nh?. Trình bày ? B?ng 1. Cách gõ: nguyên âm/ ph? âm + shift w. Ví d?: gõ ô xong nh?n Shift w, k?t qu?: ô? B?ng 1. Cách gõ ti?ng dân t?c Tay Nguyên b?i Chamkey IV). Font gõ ti?ng Cham không s? d?ng b? gõ Chamkey Font gõ tr?c ti?p ???c thi?t k? gán giá tr? codepoit tr?c ti?p trên bàn phím, ngh?a là font này không s? d?ng b? gõ Chamkey, ng??i s? d?ng ch? t?i font, cài ??t và gõ ngay trên ?ng d?ng Word. Font có d?ng (EFEO…) nh?: EFEO Panrang, EFEO Parik, EFEO Udong và Cham Thrah. (L?u ý, font không có d?ng EFEO Cam…) ???ng d?n t?i: https://kauthara.org/font Cách gõ s? d?ng h??ng d?n b?ng hình ?nh d??i ?ây: Bàn phím gõ ch? Cham t?i Vi?t Nam   Bàn phím gõ ch? Cham t?i Cambodia   M?T S? K? H?ACH  Sau khi hòan thành cho h? ?i?u hành Windows PC, Tác gi? s? ti?p t?c phát tri?n cho h? ?i?u hành Macintosh PC và Android   K?T QU? NGHIÊN C?U M?t s? k?t qu? nghiên c?u ban ??u nh? sau: 1). Trang web: kauthara.org Hi?n nay Putra Podam ?ã hòan thành m?t s? ?ng d?ng và ?ã ??ng t?i trên website: kauthara.org - T? ?i?n (Dictionary) - Font Cham (Cham Font), gõ tr?c ti?p không dùng b? gõ - Font Cham (s? d?ng b? gõ Chamkey) - Chuy?n Rumi sang Cham Thrah (Convert EFEO Cham Latin to Cham Thrah) - Bàn phím Cham ?o ( Cham Keyboard) - Chuyên ?? h?c ti?ng Cham (Cham Language) - H?c ti?ng Cham qua Video (Cham Media) - M?t s? hình ?nh (Cham Album) M?t s? chuyên m?c trên, Putra Podam s? ti?p t?c hòan thi?n. 2). Ch??ng trình Cham Keyboard Ch??ng trình này Putra Podam s? ti?p t?c nghiên c?u và hòan thi?n s?m ?? ph?c v? c?ng ??ng Cham, ?ng d?ng và s? d?ng ch??ng trình trong vi?c b?o t?n ti?ng nói và ch? vi?t Cham.   KÊU G?I K?t qu? nghiên c?u ? trên là m?t n? l?c r?t l?n ??i v?i b?n thân tôi, nh?m m?c ?ích ??a ?ng d?ng Công ngh? thông tin vào công tác b?o t?n di s?n ti?ng nói và ch? vi?t Cham. ?? hòan thành nh?ng ý nguy?n c?a mình v?i nh?ng vi?c làm c? th? ? trên, tôi r?t mong các cá nhân, t? ch?c, c?ng nh? c?ng ??ng Cham ?óng góp ý ki?n cho các ?ng d?ng ch??ng trình trên, l?i ??ng viên v? tinh th?n c?ng nh? giúp ?? v? m?t tài chính ?? trang web Kauthara.org ???c online mãi mãi ph?c v? c?ng ??ng, và m?t s? ?ng d?ng khác s? ???c nâng c?p và hòan thi?n s?m h?n. S? ti?p t?c nâng c?p cho h? ?i?u hành Macintosh PC và Android   Tác gi? V?n Ng?c Sáng (Putra Podam) Liên l?c: Full name: Van Ngoc Sang (Putra Podam) Office: University Technology Malaysia (UTM) Phone: Malaysia: +60 1111142630 Vietnam: +84 905 442266 E-mail: sangpodam@yahoo.com Facebook: Putra Podam Ngu?n: Kauthara.org

Brem guh brem guh li-an yawa deng halei? urang  ndih sa drei mâdeh sanâng gilac padruai yau urang rinaih o thuw ruai yau hala phun buai di pa-ndiak balan bhang urang alah urang tapong kang urang gila urang ngap cek   hala pah angin jawing ye hala buai laik ye angin yuk nao halei? dhan thu ye deng karei hala buai dhan thu harei uni ngap habar? ngap hagait bijip bisamar likei yaom sa amar gilac agha phun   hala buai laik trun dhan mâlun dhan phun laik trun phun yau urang o hu tangin hala dhan hu kajap o min yaom hu gok agha rim yawa oh kanda ribuk hala buai dhan thu yau sa mbuk urang gila ngap cek angin ribuk nyu o thuw   rai hadiip hu kandah hu lingau ka-ndah ka-ndaiy birau phun mâti tamâ gruk prân yawa buai nao halei plaih angin o yuk? urang gila urang cek o thuw likuk nyu nan hagait pah tada pik mata nduec o thuw hagait bién halei libuh maong tanat mbuah kar o sumu   rai uni likei ngap habar nao bisumu? thuw akhar thuw adat mânuh o siam o jieng ra laor kataor ngap hagait o hajieng pajantian urang khing drah min khik tian urang hu o daok deng habar khing thraong di ilimo? njep lac tok drap bidrah o njep lac tok yamân sa birok o   bhum bhap mâng kal cahya lo rai uni ka-ndah kan-daiy o kahria bijip bisamar o siam bhap bini ngap habar thraong di alam? thei hatai siam khing khik thraong paran? danaw hamu kapek dom ikan, adang bhap bini mâng kal urang jak buh prân ngap khing bijieng   mâlam sup, brem guh ngan hadah mblang ula  taglaoh gawang rup praong hatai cagraw urang jak plaih ula klaw urang gila ye nao hataw o gaok aia danaw cheh buei sa drei anâk naok ranyah iku mâ-in parabaoh tok hatai mânei aia danaw   ***  Mờ sáng   mờ sáng lạnh, hồn người đâu mất? ta nằm một mình, nghĩ lại buồn nhưđứa trẻ không thểđi như lá héo giữa nắng khô kẻ lười thì chống cầm kẻ ngốc thì kiêu căng   lá khô gió xoáy đó lá héo rồi gió thổi đi đâu? cành khô thì cách biệt lá héo cành khô, hôm nay làm sao? làm sao thật rõ, thật nhanh ta chỉ muốn trở lại nguồn cội   lá héo rơi, cành trọc cành lìa khỏi, cây như kẻ không tay cành lá chẳng vững chỉ có gốc rễđủ mạnh không sợ bão lá héo cành khô một đống kẻ khờ dại kiêu căng, bão táp chẳng biết đến   cuộc đời gian nan và hương mát gian truân bước đầu tiên sức tàn sao chịu nổi gió bão? kẻ ngốc, kẻ khờ chẳng biết đằng sau là gì vỗ ngực nhắm mắt chạy, chẳng hề biết khi nào vấp ngã, nhận ra chẳng kịp   cuộc đời bây giờ, ta làm gì cho kịp? giỏi chữ nghĩa, giỏi phong tục tính không tốt chẳng được kẻ gian dối làm gì chẳng nên dụ lòng người thì nhanh mà giữ lòng người không được sống sao giữ lại văn hóa chẳng phải lấy của cho nhanh, chẳng phải nếm ngọt chốc lát   xứ sở này xưa kia anh dũng cuộc đời hấp hối không nghĩ kĩ và nhanh không được làm sao xứ sở tồn tại mãi trên cõi đời? ai lòng tốt giữ lấy dân tộc vũng nước trên đồng ve vẩy cá, tôm khi xưa kẻ khôn làm nên dân tộc   đêm tối, đầu hôm hay mờ sáng con rắn mù cuộn mình ngồi chễm chệ kẻ khôn thì tránh được kẻ dại thì đi đâu chẳng gặp con lòng tong vẫn vẫy lên giữa vũng nước ve vẩy cái đuôi chơi bong bóng giữa vũng lầy --- Rb< gUH Rb< gUH l[a# yw d-) hl] ?ur) V[H s Rd] mId-H snI~ g[l! pERdW y-U ur) r[EnH o TU* ErW y-U hl PU# EbW d{ pVY` bl# B) ur) alH ur) tOp~ k) ur) g[l ur) q$ c-` hl pH aq[# jw{~ y- hl EbW El` y- aq[# yU` On_ hl] ?D# TU y- d-) kr] hl EbW D# TU hr] un{ q$ hb^ ?q$ hEg@ b[j[$ b[sm^ l[k] Oy+ s am^ g[l! aG PU# hl EbW El` RtU# D# mIlU# D# PU# El` RtU# PU# y-U ur) o hU tq[# hl D# hU kj$ o m[# Oy+ hU Og` aG r} yw oH kV r[bU` hl EbW D# TU y-U s vU` ur) g[l q$ c-` aq[# r[bU` zU o TU* Er hdY[$ hU kVH hU l[q-U kVH kEV% b[r-U PU# mIt{ tmI RgU` RpI# yw EbW On_ hl] EpLH aq[# o yU` ?ur) g[l ur) c-` o TU* l[kU` zU n# hEg@ pH td p[` mt VW-! o TU* hEg@ ObY-# hl] l[bUH Om= tn@ vWH k^ o sUmU Er un{ l[k] q$ hb^ On_ b[sUmU ?TU* aK^ TU* ad@ mInUH o sY. o jY-~ r Ol_^ kOt_^ q$ hEg@ o hjY-~ pj#tY# ur) K{~ RdH m[# K[` tY# ur) hU o Od_` d-) hb^ K{~ ORT= d{ il[Om ?x-$ l! Ot` Rd$ b[RdH o x-$ l! Ot` ymI# s b[Or` o B.U B$ mI~ k& cHy Ol Er un{ kVH k#Ed% o kRhY b[j[$ b[sm^ o sY. B$ b[n{ q$ hb^ ORT= d{ al. ?T] hEt sY. K{~ K[` ORT= pr# ?dn* hmU kp-` Od. ik# , ad) B$ b[n{ mI~ k& ur) j` bUH RpI# q$ K{~ b[jY-~ mIl. sU$ , Rb< gUH q# hdH vL) ul tOgL_H gw) rU$ ORp= hEt cRg* ur) j` EpLH ul kL* ur) g[l y- On_ ht* o Og_` aY dn* C-H bW] s Rd] anI` On_` rzH ikU mIi# prOb_H Ot` hEt mIn] aY dn*    Sri Thaoh

AKHAN INALANG ONLINE & APPCdict Online & App   English below (*)   Salam mikwa ong-ong kamei-mei adei saai atah jaik.   Sau m?t kho?ng th?i gian r?t dài cho vi?c nh?p li?u và hoàn thi?n website, cu?i cùng UrangCam Team c?ng ?ã xong 99,99696969% và nay ???c tr?nh tr?ng ra m?t cùng mikwa b? t? ?i?n Ch?m Online. Chúng tôi g?i nó là CDICT (vi?t t?t c?a Cham Dictionary) và d?ng nhà ? ??a ch?: http://nguoicham.com/cdict. Các b?n c?ng có th? tra t? v?ng ngay ? trang ch? http://nguoicham.com/ Trang ch? Cdict thân thi?n và d? s? d?ng. I. GI?I THI?U T?NG QUAN CDICT 1. Cdict là t? ?i?n online, và hi?n t?i ch? có duy nh?t b? Ch?m-Vi?t-Pháp-Anh (riêng ti?ng Anh v?i ph?n d?ch ngh?a các t? kèm các ví d? thì hi?n t?i chúng tôi v?n ch?a hoàn thi?n h?t). Cdict hi?n có kho?ng 4150 m?c t? ???c t?ng h?p t? 3 ngu?n Inalang phiên b?n PDF do Po Dharma biên t?p l?i. Chúng tôi nh?p Ch?m-Vi?t-Pháp c?a G. Moussay làm ch? ??o, Ch?m-Vi?t c?a Bùi Khánh Th? và Ch?m-Pháp c?a Aymonier b? sung. Phiên b?n PDF c?a ba b? t? ?i?n chính cho Cdict. 2. Cdict có phiên âm IPA (International Phonetic Alphabet). Các b?n h?c ti?ng Anh có phiên âm IPA v?i các ký t? ??c bi?t nh? “? ? ? ? ? ? ?” s? th?y r?t quen thu?c. Ví d?: Rumi IPA Ti?ng Vi?t kang /ka:?/ c?m nao /na?/ ?i taow /t?:/ con dao taok /t?:?/ ?ít, ?áy kataok /ka-t?:k/ con b? cào ??c thêm ? m?c “IPA ka Akhar Thrah” trên Menu c?a Cdict. Download full v? t?i: ?ÂY   3. Cdict có Sound cho m?i t?. Bên c?nh IPA, có 1 icon âm thanh, click vào ?ó ?? nghe gi?ng ??c cho t? v?ng mà b?n ?ang xem (xem hình d??i).   4. Cdict có 1 hình ?nh minh h?a cho m?i ngh?a c?a t? (xem hình d??i).   5. B? c?c Cdict c? b?n theo tr?t t?: Rumi – AkharThrah – ti?ngVi?t = ti?ngPháp = ti?ngAnh. b? c?c chính c?a m?i t? v?ng trong Cdict 6. M?i m?t t? v?ng luôn có thu?c tính c?a t? (nh? ??ng t?, tr?ng tính t?…), n?u m?t t? v?ng có nhi?u h?n 1 ngh?a thì Cdict s? ?ánh s? th? t? Latin v?i nh?ng ngh?a kèm theo tùy theo m?i thu?c tính c?a t? ?ó. Cdict có c?p nh?t nh?ng t? ??ng ngh?a và khác ngh?a ? d??i m?i t? (xem hình d??i m?c 8).   7. Cdict có ?? t? g?c mà ti?ng Ch?m vay m??n. Ví d?: “suk” th? sáu có g?c t? Sankrit/Hindi là “?ukrav?ra ????????”, “imâm” có g?c t? Arab là ????‎ vân vân (xem hình m?c 8).   8. V?i tr??ng h?p m?t t? mà có 2-3 cách phát âm khác nhau. Cdict có g?i ý nh?ng cách vi?t khác xu?t hi?n trong t? ?i?n [A, x]. Ví d? nh? các t? “jak” thì có “ajak”, “pajak”; “luk” có “kaluk; “pataok” có “bataok”; “suk” có “chuk”, “thuk” v.v… bên c?nh sound và phiên âm IPA.   9. V?i nh?ng t? có 2 cách khác nhau nh?ng phát âm gi?ng nhau, ví d? nh? t? “pandik”… thì chúng tôi c?ng b? vào chung m?t m?c t? và phân bi?t cách vi?t b?ng ch? s? La Mã. Tr??ng h?p này ch? là m?t s? khác bi?t nh? ? t? nguyên so v?i m?t t? khác ???c c?u t?o m?i t? 1 t? nguyên khác.   10. V?i nh?ng t? có langlakuk “bi” mà trong ?ó “bi” làm ch?c n?ng ti?n t? (prefix.) thì ???c ??a vào m?c t? “bi”, nh? các t? “bisiam” do c?u thành t? “bi” + “siam”, bisamar, biblaoh…   11. Gi?i quy?t A/I/U cho langlakuk nh? trong các t? balan/bilan/bulan, bangu/bingu/bungu/bunga, kabaw/kubaw, takuh/tikuh… Cdict tri?t ?? chuy?n h?t sang A. Ví d? các t? trên s? ???c th?ng nh?t ch?n: balan, bangu, kabaw, takuh… Cách vi?t khác nh? bilan, bingu, kubaw, tikuh… ???c ?? ký hi?u (cv. – c?ng vi?t) ??t bên d??i IPA. gi?i quy?t a/i/u trong langlakuk 12. Gi?ng ??c trong Cdict cho m?i m?c t? v?ng là gi?ng ??c theo âm c?a m?t ng??i con palei Ram, và ?ó ch?a th? là m?t gi?ng chu?n c?a ng??i Ch?m nói chung. Cdict l?u ý r?ng: ?ó là gi?ng ??c, c? g?ng phát âm sao cho sát v?i ch? vi?t, và ?ây không ph?i là gi?ng nói. II. CÁCH TRA T? V?NG. 1. Theo tr?t t? ch? cái t? A-Y ? ngay trang ch?. Ch?n t? v?ng b?t ??u b?ng m?t ch? cái r?i tra l?n l??t. Cách này có th? dùng ?? h?c t? v?ng. v?n A trong Cdict 2. Tra t? b?t k? c?n tra trong khung Search. Cdict s? tô màu và cho thêm t?i ?a 30 t? g?i ý ?? kh?p v?i n?i dung b?n ?ang c?n tra. Ví d?, b?n gõ “ade” thì Search s? t? ??ng tìm cho b?n các t? g?n kh?p nh?t có bao g?m “ade” l?n l??t là: adei, hadei, padei… theo tr?t t? abc. search v?i keyword “ade…” Mikwa c?ng có th? tra ng??c l?i b?ng ti?ng Vi?t ho?c ti?ng Anh, tuy nhiên b?i ?ây là t? ?i?n Ch?m-Vi?t-Pháp-Anh cho nên khi tra s? ra k?t qu? ko quá chính xác. M?i v?n ?? s? ???c gi?i quy?t n?u Cdict có thêm b? t? ?i?n Vi?t-Ch?m-Anh và Anh-Ch?m-Vi?t trong t??ng lai. tra t? v?ng ti?ng Ch?m b?ng ti?ng Vi?t/Anh/Pháp. N?u ch?a th?y k?t qu? ?ng ý trong box g?i ý thì hãy click vào “Ralo wek…” “Ralo wek..” s? m? ra m?t trang m?i v?i t?t c? k?t qu? tìm ki?m,và t? ?ang tìm ???c highlight   III. APP CHO CÁC THI?T B? DI ??NG icon App Cdict App Cdict dành cho iPhone, iPad và các thi?t b? ch?y Android s? ???c ra m?t trong th?i gian t?i. UrangCam Team s? có m?t thông báo khi App ?ã ???c s?n sàng trên App Store và Google Play. IV. THANKS AND WISHES ?? có ???c 99,99696969% s? hoàn thi?n c?a Cdict ngày hôm nay, UrangCam Team xin ??c bi?t chân thành c?m ?n:   • Po Dharma (France) ?ã biên so?n l?i h?u h?t các t? ?i?n Ch?m có giá tr? cao, và công khai t?t c? ? trên m?ng internet d??i d?ng PDF. • Saai Bá Trung Thi?u (USA) nh?p li?u lên website.• Saai Bá Aly (USA) nh?p li?u lên website. • Ms. H?ng Vân (VN) gõ và edit ti?ng Vi?t t? file PDF ? phiên b?n ??u c?a Cdict (b?i vì nh?ng b?n PDF mà chúng tôi có, ph?n ti?ng Vi?t ???c mã hóa ??c bi?t và không th? tìm ???c công c? gi?i mã cho nên chúng tôi ch? có th? gõ th? công t?t c?, ?ó c?ng là m?t lý do chính khi?n cho d? án Cdict Online này ?ã b? kéo quá giãn). • M?, anh ch? em và b?n bè ?ã luôn luôn bên c?nh và ?ng h? tinh th?n trong su?t m?t th?i gian dài. ?ó là m?t s? an ?i và là m?t ni?m h?nh phúc l?n lao không gì sánh ???c.   ___   B?i vì nhi?u lý do khách quan nên Cdict khó tránh kh?i nh?ng h?n ch? và thi?u sót. Cdict s? ???c edit và c?p nh?t th??ng xuyên nh?t có th?, bao g?m c? nh?ng t? v?ng m?i ?ã có ho?c ch?a xu?t hi?n trong 3 b?n PDF t? ?i?n ? trên mà Cdict ?ã s? d?ng. ___   Cdict Online là tài s?n chung c?a urang Cam, cho nên chúng tôi r?t mong nh?n ???c s? ?óng góp quý báu c?a mikwa tr?c ti?p trên website b?ng cách vi?t comment trong b?t k? m?t bài post, ho?c g?i email qua: urangcamteam@gmail.com ho?c ikandiram84ae@gmail.com ___   Thau phuel ralo lo.Tadhuw mikwa suk-siam haniim phuel Po pajiak-pajieng.   Ranam,Ikan@MSC ___   Hãy SHARE vì Ch?m t??ng lai!   CÁC T? VI?T T?T TRONG CDICT:   [A, x] t? ?i?n Aymonier 1906 trang x.[Cam M] t? ?i?n G. Moussay.[Bkt.] t? ?i?n Bùi Khánh Th? 1996.[C?.] t? có ngh?a t?i vùng Châu ??c – An Giang.[CK.] Cam Kur.[Ram.] t? có ngh?a t?i ??a ph??ng palei Ram. (Ar.) Arab.(Jav.) Java.(Kh.) Khmer.(Mal.) Malay.(Pa.) Pattani.(Skr.) Sankrit.(ACB) Ariya Cam Bani.(AGA) Ariya Gleng Anak.(AM) Ariya Mayut.(ASS) Ariya Sah Sakei.(DR) Dak Ray Patao.(DWM) Déwa Mano.(IPT) Inra Patra.(NMM) Nai Mai Mâng Makah.(PC) Paoh Catuai.(UMR) Um Marup. (cd.) ca dao.(pp.) panuec pandit = thành ng?, t?c ng?.(tn.) thành ng?, t?c ng?.(c.) c?m thán t?.(chm.)(d.) danh t?.(?.) ??i t?.(?g.) ??ng t?.(k.) k?t t?.(p.) phó t?.(t.) tính t?, tr?ng t?.(tr.) trang tr?ng.(vch.) v? ch?ng. Hãy SHARE vì Ch?m t??ng lai!

Khi nh?c ??n n?n v?n minh v

Madeh Hatai Indrapura Chau Dahlak hu sa dalukal ni kieng kalak wek saong mik wa peng aiek yaom. Kadha ni ngap ka dahlak caik di dalam hatai tel harei ni. Hadei di graduat (graduate) sang bac highschool, dahlak jang yau hadom ayut dam dara daok dalam palei tabiak nao magru di sang bac university pak Bai-gaor (Saigon). Tel bulan Ramavan marai, dahlak da-a hadom anâk saih ayut Yuen daok bac saong gep pieh marai riwang palei dahlak. Hadom anâk saih ayut Yuen jang kieng thau, kieng aiek anâk Cam yau haber, khan aw, anguei Cam cuk yau halei jang ngap yau adat ca-mbat Cam Awal rei. Blaoh di nan, khaol dahlak jak gep marai mbeng harei Muk Kei. Biruw di trun radéh yam takai tamâ palei, khaol dahlak talak mboh hu paning panuec (banner) wak mâng akhar Thrah praong biak praong tuer di angaok mbeng jang palei (gate of village). Mboh hadom akhar wak hagait blaoh karei lo nan, hadom ayut Yuen mâng ta-nyi dahlak “sa-ai ley, akhar hagait wak di angaok nan?”, dahlak mang akhan lac, “nan ye akhar Cam”. Blaoh di nan, sa urang ayut karei ta-nyi dahlak wek “Sa-ai thau puec halei?”, dahlak lac “Sa-ai di thau puec o”. Tuk nan dahlak mâng dah mata thau ka rup drei pataok akhar Cam ngap ka hadom urang Yuen klao balei gah likuk. Apakar di harei nan ngap ka dahlak malau, pa-ndik pa-ndua di hatai. Hadei mâng nan, dahlak mâk gruk nan marai sanâng wek, ralo anâk saih Cam nao bac glaong akhar tapuk urang li-ngiw, mayai ndom yaih rup lac drei ni “ngaon” min di hu thau puec akhar Cam drei o! Ndom Cam maluk Yuen biak ralo blaoh lac drei ni “ngaon” wek! Mayah drei ni di hu bac magru akhar Cam drei o, ngap haber drei si thau! Tanâh aia Campa drei lihik biak, min sap puec panuec ndom, akhar wak drei di hu thei paoh blah o. Yau panuec Cam drei hu pa-ndit lac:  “Pataok danaok alah, krah danaok tarieng”. Kaoh mâng harei nan, dahlak khaom bac, ramik tuk wak pieh magru akhar Cam. Harei ni hu hadom adei sa-ai pacheh gep wak akhar Cam ngap ka dahlak hader wek hadom gruk tapa mâng dahlau. Dalukal dahlak taluic pak ni, tadhuw ayuh mik wa kajap karo, kheng kadeng.  -------***------- md-H hEt dhL` h\U s\ dlUk& n{ kY-) kl` w-` Os= m[` w\ p-) aY-` Oy+ ; kD\ n{ Q$ k\ dhL` Ec` d{ dl, hEt t-& hr] n{;; hd] d{ RgdW@ s) b! highschooldhL` j) y-U hOd, ayU@ d, dr\ Od_` dl, pl] tbY` On_ mRg\U d{ s) b! university p` EbOg_^;;  t-& bUl# rmw# mEr; dhL` da\ hOd, an` EsH ayU@ yW-# Od_` b! Os= g-$ pY-H MEr r[w-) pl] dhL`; hOd, an` EsH ayU@ yW-# j) kY-) T-U kY-) aY-` an` c. y-U hb-^ ;K# a*; aqW] cU` c. y-U hl] j) Q$ y-U ad@ cv@ c. aw& r];; ObL_H d{ N# OK_& dhL` j` g-$ mEr v-) hr] mU` k];; b[rU* d{ RtU# rd-H y, tEk tmI\ pl]; OK_& dhL` tl` OvH h\U pn[~ pnW-! w` m-) aK^ RTH ORp= bY` ORp= tW-^ d{ aOq_` v-) j) pl];; OvH hOd, aK^ w` hEg@ ObL_H kr] Ol\ N#;; hOd, ayU@ yW-# m-) tz{ dhL` “SEA l-% aK^ hEg@ w` d{ aOq_` N#”  dhL` m-) aK# l! “N# y| aK^ c.” ; ObL_H d{ N# s\ ur) ayU@ kr] tz{ dhL` w-` “SEA T-U pW-! hl]” dhL` l! “SEA d{ T-U pW-! o” ;; tU` N# dhL` m-) dH mt\ T-U k\ rU$ Rd] pOt_` aK^ c. Q$ k\ hOd, ur) yW-# OkL_ bl] gH l[kU`;; a\pk^ d{ hr] N# Q$ k\ dhL` ml-U ; pV[` pV\W d{ hEt ; hd] m-) N# dhL` m` RgU` N# MEr SnI) w-`; rOl\ ur) an` ESH c. On_ b! OgL= aK^ tpU` ur) l[q[*; m-Ey OV, EyH rU$ l! Rd] n{ “Oq_#” m[# d{ h\U T-U pW-! aK^ c. Rd] o;; OV, c. mlU` yW-# bY` rOl\ ObL_H l! Rd] n{ “Oq_#” w-`;; myH Rd] d{ h\U b! mRg\U aK^ c. Rd] o; Q$ hb-^ Rd] s{ TU-;; tnH aY\ cf\, Rd] l[h[` bY` m[# S$ pW-! pnW-! OV,; aK^ w` Rd] h\U T] Op_H bLH o; y-U pnW-! c. Rd] hU\ pV[@ l!: “pOt_` dOn_` alH; RkH dOn_` trY-)”;; Ok_H m-) hr] N#dhL` OK+ b! ; rm[` tU` w` pY-H mRg\U aK^ c.;; hr] n{ hU\ hOd, ad] SEA pC-H g-$ w` aK^ c. Q$ k\ dhL` hd-^ w-` hOd, RgU` tp\ m-) dhL-U ;; dlUk& dhL` tlW[! p` n{ ; tDU* ayUH m[` w\ kj$ kOr\ ; K-) kd-);;  

Vào ?ây ?? b?o tr? ch??ng trình ??a m?c " Vi?t - Cham - Anh " vào trong Cham Dictionary    Th?i gian gây qu? (05-26-2018 t?i 06-30-2018). N?u ??n ngày ?áo h?n mà không ?? s? ti?n thì NC s? hoàn ti?n l?i cho bà con.   Gây qu? cho vi?c ??a m?c "Vi?t - Cham - Anh" vào trong Cham Dictionary ONLINE. https://www.gofundme.com/cham-dictionary Salam mikwa,Web: nguoicham.com (NC) mu?n gây qu? kho?ng $5,000 ?? ??a m?c "Vi?t - Ch?m - Anh" vào trong t? ?i?n Cham dictionary (Cdict) ? http://nguoicham.com/cdict/ Nh? chúng ta th?a bi?t trong xã h?i Cham ngày nay, ph?n ti?ng Ch?m ?ã s?p tr? thành t? ng?, vì v?y vi?c b?o t?n ngôn ng? Cham là r?t c?n thi?t và c?p bách. Hi?u ???c tình tr?ng này, NC ?ã t?o T? ?i?n Cham tr?c tuy?n v?i danh m?c "Cham - Vi?t - Anh" t?i http://nguoicham.com/cdict/, và thi?t ngh? ?ó c?ng là m?t trong nh?ng n? l?c góp ph?n vào b?o t?n ngôn ng? Cham chúng ta. Sau khi trang web Cdict này ra ??i thì có r?t nhi?u ng??i yêu thích, ??ng viên và có ph?n h?i t?t cho Cdict, vì nó r?t h?u ích cho nh?ng ng??i mu?n bi?t, h?c h?i và nghiên c?u v? ngôn ng? Ch?m. Tuy nhiên, m?c "Ch?m - Vi?t - Pháp" v?n còn gi?i h?n ??i v?i m?t s? ng??i không bi?t nhi?u v? ti?ng Cham vì h? không bi?t ?ánh t? Latin Cham ?? tìm ki?m trong Cdict, nên m?c này v?n còn tr? ng?i. Theo yêu c?u s? ?ông c?a m?i ng??i là NC nên b? sung và ??a m?c "Vi?t - Ch?m - Anh" vào Cdict là m?t vi?c làm t?i ?u và r?t c?n thi?t cho vi?c tra t? v?ng trên Cdict. Vì ngày nay h?u h?t m?i ng??i s?ng ? Vi?t Nam hay ? các n??c khác, h? bi?t ti?ng Vi?t ho?c ti?ng Anh nhi?u h?n ti?ng Ch?m, vì v?y vi?c tìm ki?m các t? v?ng trong Cdict d? dàng h?n b?ng cách tra t? tr?c ti?p b?ng ti?ng Vi?t hay ti?ng Anh. D? ?áp ?ng yêu c?u ?ó nên hôm nay NC xin m?o mu?i m? m?c "Gây qu? cho Cdict" ?? có kinh phí th?c hi?n cho d? án trên. Qua kinh nghi?m t?n h?n 3 n?m ?? hoàn thành m?c t? ?i?n "Cham - Vi?t - Pháp" v?i g?n 5000 t? v?ng. Nó r?t công phu và t?n r?t nhi?u th?i gian và ti?n b?c ?? hoàn thành nh? bây gi? ta th?y trên http://nguoicham.com/cdict/. Vì v?y, l?n này, NC không ?? ngân sách ?? th?c hi?n d? án trên n?a.?? thêm m?c "Vi?t - Ch?m - Anh" vào Cdict v?i h?n 8000 t? v?ng thì c?n r?t nhi?u công s?c và th?i gi? ?? hoàn thành. Theo kh?o sát và th?m dò c?a chúng tôi, nó ph?i c?n ??n kho?ng $5000 ?? trang tr?i và ti?n b?i d??ng anh em cùng làm d? án này. Và d? ki?n s? ???c hoàn thành trong 2 n?m. (Xem video Demo) N?u ch? có riêng NC trong lúc này thì r?t khó có th? ?? th?c hi?n ???c cho d? án trên, vì v?y NC r?t mong các b?n cùng nhau góp m?t bàn tay ?? ?? có ???c s? ti?n ?y.Cùng nhau ?óng góp t?i ?ây: https://www.gofundme.com/cham-dictionaryDanh sách ?ng h? c?a các b?n s? ???c ghi rõ trong Cham dictionary. L?n n?a, NC c?m ?n các b?n r?t nhi?u v? s? ?ng h?, ??ng hành và ?óng góp c?a các b?n nh?m cùng nhau vun ??p và góp ph?n b?o t?n ngôn ng? Cham chúng ta trong lúc bây gi?. Trân tr?ng,NguoiCham___Liên l?c:N?u các b?n không quen ?óng góp qua website này thì xin inbox NC t?i https://www.facebook.com/nguoichamEmail: nguoicham07@gmail.com Ho?c chuy?n kho?n qua ??a ch?:Ng? Thanh V?n, stk: 0101502535, NH ?ông Á, chi nhánh Th? ??c - HCM Quý nhân ?ã th?c hi?n chuy?n kho?n xin phi?n lòng ch?p phi?u g?i inbox cho Ikan nhé! Trân tr?ng và xin chân thành c?m ?n.___Th?i gian gây qu? b?t ??u t? 26/05/2018 ??n 30/06/2018. N?u ??n ngày ?áo h?n mà không ?? s? ti?n trên thì NC s? hoàn ti?n l?i cho anh ch? em và bà con ?ã ?óng góp. C?m ?n r?t nhi?u. ----------------------------------------------Fundraising for Cham Dictionary "Vietnamese – Cham – English"via: https://www.gofundme.com/cham-dictionary Hello our beloved brothers and sisters, Web: nguoicham.com (NC) wants to raise $ 5,000 for adding a "Vi?t - Ch?m - Anh" (Vietnamese – Cham – English) item into the Cham dictionary (Cdict) at http://nguoicham.com/cdict/ As we know in Cham society today, the Cham language is threatened by extinction and Cham-language preservation is very necessary and urgent. Facing this situation, NC has created the Cham Dictionary online with the item "Cham - Vietnamese - English" at http://nguoicham.com/cdict/, which is one of the efforts that helps contribute to the preservation of the Cham language. After the launch of Cdict, there are a lot of people who love it and have given positive feedback to Cdict, because it is very useful for those who want to know, learn, and research the Cham language.However, the item of "Cham - Vietnamese - French" is still limited for who those who do not know much about Cham language because they do not know how to type Cham words or search for the words that they want to find. According to a large number of people, NC should add "Viet - Cham - English" to Cdict as an optimal and essential feature for searching vocabulary on, and effectively using, Cdict. Nowadays most Cham people live in Vietnam or in other countries, and know Vietnamese or English more than Cham—so searching for words in Cdict would be made easier by looking up words in Vietnamese or English.In order to meet these expectations and the needs of the community: today we would like to open the "Cdict Fundraising" to have funding and support for this project. Over 3 years of labor was required to complete the Cdict with item "Cham -Vietnam - French," containing nearly 5000 vocabulary items. We are aware of the difficulty of this task because it is very detailed, elaborate, and takes a lot of time and money to complete as it is now. At this time, however, NC does not have a sufficient budget to carry out the project to completion. Adding the "Vi?t- Cham - English" item into Cdict with 8000 vocabulary items is labor intensive and requires hours of work to be completed. According to our survey, it will require $5000 to hire experts and compensate the labor needed for this project. In order to conduct this project, NC is looking forward to seeing your generous contribution. Support here: https://www.gofundme.com/cham-dictionaryYour support will be listed in the Cham dictionary. Again, thank you very much for your support and your contribution. We look forward to working together in preserving our Cham language.   Best Regards,NguoiCham___Contact information:If you are unable to contribue in this site, then inbox NC via https://www.facebook.com/nguoichamor email: nguoicham07@gmail.com___Funding time starts from May 26, 2018 to June 30, 2018. If there is not enough money on the maturity date, NC will refund money for the supporters and relatives have contributed. Thanks so much.       Liên l?c: M?i ?óng góp xin liên l?c qua: inbox t?i https://www.facebook.com/nguoicham   t?i gây qu? website https://www.gofundme.com/cham-dictionary Email: nguoicham07@gmail.com     Danh Sách Quí B?o Tr? Viên Cho Cham Dictionary (CDict) Stt        H? và Tên             S? ti?n               Ghi chú       1 Abd Majid Yunos 200 MYR ?ã nh?n 2 Web Nguoicham.com $500 ?ã nh?n  3 Phú V?n D?ng $100   4 v/c Bá Trung Thi?u $500 ?ã nh?n  5 L?u Quang Sáng $100   6 Ysa Cosiem $100   7 v/c Ch? M? Lan  $500   8 v/c Bá V?n D? $100   9 v/c Bá Mohamad Aly $200   10 Hangow Thien $100   11 Luu Hoangzdu $200   12 v/c Ng?c Minh L?u $100 ?ã nh?n  13 v/c Báo V?n Cân $200   14 v/c Kathy Ba (??o V?n Hi?n) $500   15 Miêu Tu?n Ph??ng (Min Cham) $30   16 Julie Dac $100   17 Qua Anh D?ng $100 ?ã nh?n  18 ??t Xuân Hi?p $100 ?ã nh?n 19 ?àng Reo $50   20 Zalyn Kieu $50   21 v/c Zamin V?n (Savy Châu)  $100 ?ã nh?n 22 v/c Jame Ba (Imam Bá) $50 ?ã nh?n 23 Teresa Mai (Thu? Tiên) $100 ?ã nh?n 24 Kinh Khánh $500   25 v/c Th?p Danh ??ng $50  ?ã nh?n 26 Ông/bà Yassin Ba $100  ?ã nh?n 27 v/c Sarif Châu (Lêvy Bá) $100  ?ã nh?n 28 v/c Fatimah Amin (Karim Abdul Rahman) $100   29 v/c Mohamed Châu $100   30 Hi?n ??c $100   31 v/c Sami Ba (Lâm V?n Hà) $500   32 Ikan di Ram 1,000,000 VN?   33 BiBi Ph??ng   500,000 VN? ?ã nh?n 34 Phiral   500,000 VN? ?ã nh?n 35 Ja Aia Campa    500,000 VN?   36 Báo Phú Sang      50,000 VN?    37 Wa Praong   500,000 VN? ?ã nh?n  38 Duong Long   500,000 VN? ?ã nh?n  39 Eva Ruoi     500,000 VN? ?ã nh?n  40 Anh Nguyen Ngoc     50,000 VN?   41  Hoang Khang     500,000 VN?    42 JaThoai    500,000 VN? ?ã nh?n 43 Ja Dar   100,000 VN?    44 RJ-AntiVirus-Aaa    500,000 VN? ?ã nh?n  45 Anh Nang  1,000,000 VN?    46 D??ng L?u    500,000 VN?   47 ?àng Ng?c Thu?    500,000 VN? ?ã nh?n 48  Thông Thái Lâm    500,000 VN? ?ã nh?n   49 GalaiMT    500,000 VN? ?ã nh?n   50 Châu Út Hi?p    300,000 VN? ?ã nh?n 51 Patri Nai    200,000 VN? ?ã nh?n  52 Jabraok Hamutanran    500,000 VN? ?ã nh?n  53 Putra Jatrai      500,000 VN? ?ã nh?n  54 Tuan Inu    500,000 VN? ?ã nh?n  55 Liem Coi    200,000 VN?   56 V? "cám"    100,000 VN?    57 Tu? Nguyên    500,000 VN?     58 Thu?n Hoà Th??ng Trinh    500,000 VN?  ?ã nh?n  59 Nha Trang Châu    300,000 VN?  ?ã nh?n 60 Kim Tagalau    500,000 VN? ?ã nh?n 61 Camry Mohamad    300,000 VN?   62 T? B?o Trung    350,000 VN?   63 Hoa Tuoi Duong    500,000 VN? ?ã nh?n 64 Nuhuang Thai 1,000,000 VN? ?ã nh?n 65 Tu?n Tr??ng 2,000,000 VN?      T?ng c?ng: $5,430 + 16,950,000VN?  + 200 MYR                  

Balan Cam blN c' [Cam]  . balan sa blN s% [Cam M]: tháng một = premier = January  . balan dua blN d&% [Cam M]: tháng hai = deuxième = February  . balan klau blN k*~@ [Cam M]: tháng ba = troisième = March  . balan pak blN F%K [Cam M]: tháng bốn = quatrième = April  . balan lima blN l|m% [Cam M]: tháng năm = cinquième = May  . balan nem blN n' [Cam M]: tháng sáu = sixième = June  . balan tajuh blN tj~H [Cam M]: tháng bảy = septième = July  . balan dalipan blN dl|pN [Cam M]: tháng tám = huitième = August  . balan salipan blN sl|pN [Cam M]: tháng chín = neuvième = September  . balan sapluh blN sp*~H [Cam M]: tháng mười = dixième = October  . balan puis blN p&|X [Cam M]: tháng mười một = onzième = November  . balan mak blN MK [Cam M]: tháng mười hai = douzième = December

  Harak angka: 2 – Tabiak di harei Sanacar, 28 bulan 2 thun 2015                 Kontak: eharakcam@gmail.com Sistem Rumi Cam â = anâk (children)          au = thau (to know)             ua= dua (two)         mb = mbaok (face) é= pagé (morning)          nd = nduec (to run)             ao = nao (to go)      ny = nyu (he, him) e= padeng (to build)       nj = njuh (fire wood)           aow= pataow (to teach)  (daok wek gah yok bi-ar)                                 Nok Ndung 1.  Akaok Panuec ……………………………………….. Qasim Tu                          2.  Ariya Hatai Paran Hadas Ka Lok ……… Thanh Phu Ba        3.  Damân Palai Pajua…………………………… Kieu Dai Tho                           4.  57 Thun Ayut Cuai Taom Mbaok …… e-HARAK CAM                            5.  Madeh Hatai…………… Indrapura Chau 6.  Khik Sap Ndom Saong Wak Akhar Cam...Jasakawi 7.  Dak Rai Tuei Thun Rai Rah …….... Thien Sanh Phan  8.  Pahlawan Teng Gaiy ................ Thekwa Palei Ram 9. AriyaBingu Throh Drei ….……………………….. Cei Juk  --------------------------***-------------------------------- Akaok Panuec Salam Mikwa, Mâng di e-HARAK CAM tabiak angka sa marai tel ni, hu ralo mikwa praong thun ew phone ta-nyi riwang, jang yau hadom gru pataow di sang bac university, dam dara anâk saih bac, daok thau puec akhar Cam payua email tadhuw ayuh, auen tabuen, cheh chai marai ka khaol dahlak lac akhar Cam drei ni hadiep wek paje! Pieh patuei wek hadom anit ranam nan, e-HARAK CAM khaol dahlak tabiak angka dua pieh ka mikwa puec aiek yaom. Dalam nok ndung peh kadha, ong Thanh Phu Ba cuah ruah “Ariya Hatai Paran Hadas Ka Lok” pieh pahadar anâk Cam drei juai kalam agal tapuk, khik hai adat ca-mbat muk kei, ngap haber tabem phun pajaih Campa throh bingu rak hala di angaok dunya ni.  Ong Kieu Dai Tho panâh kadha “Damân Palai Pajua” padrut padruai dalam hatai ka urang Campa lihik aia maong mboh bimong kalan brai rai. Patuei di nan wek, e-HARAK CAM tuek saong kalak wek di harei klau muk kamei Cam hu taom mbaok gep pak bal Sacramento, Cali dalam kadha “57 thun Ayut Cuai Taom Mbaok Pak Nagar America”. Ndom ka ga-ndi kadha harei ni, dua urang wak biruw nan, Indrapura Chau dalam kadha “Madeh Hatai”, saong Jasakawi dalam kadha “Khik Sap Ndom Saong Wak Akhar Cam” hadar ka rup drei êng mâng dahlau di bac magru akhar Cam, blaoh khik ramik akhar tapuk ong akaok muk kei drei caik wek mâng kal rah marai. Ndom ka sakarai, ong Thien Sanh Phan dalam kadha lang tuei panuec Cam “Dak Rai Tuei Thun Rai Rah” pieh ka anâk Cam ndaom kanal hadom rai patao pakreng nagar Campa mâng di thun pajieng bengsa tel thun lihik aia 1832. Hadei nan wek, ong Thekwa Palei Ram dalam kadha “Chien-si Teng Gaiy – Pahlawan Teng Gaiy” pa-pok angan (honor) ka hadom urang Cam khin deng tagok pak cek Teng Gaiy pieh mariak (against) wek saong Yuen di thun 1975. Taluic di angka dua, Cei Juk cuak ariya mayut “Bingu Throh Drei” ndom ka kamei dara ngap yau bingu throh li-nguw, duah ruah dam siam likei min oh thau ka rup bingu drei buai di tuk halei. Khaol dahlak Caong lac (Hopefully), e-HARAK CAM angka dua ni ba marai ka mikwa takrâ aiek, takrâ puec, ngan takrâ tabur (focus) sanâng di tuk linâng ha.  Ginuer e-HARAK CAM  Qasim Tu  ---------------------------------***----------------------------------------------- aOk_` pnW-! Sl. m[` w\, m) d{ e-hr` c. tbY` a)k\ s\ mEr t-& n{, hU\ rOl\ m[` w\ ORp_) TU# e* OP# tZ{ r[w), j) Q$ yU- hOd. RgU pOt_* d{ s) b! university, d. dr\ anI` ESH, Od_` b! Od_` TU- pW-! aK^ c. py\W email tDU* ayUH, aW-# tbW-#, C-H EC mEr k\ OK_& dhL` l! aK^ c. Rd] n{ hdY-$ w-` pj|,, pY-H ptW] w-` hOd. an[@ rn. N#, e-hr` c. OK_& dhL` tbY` a)k\ d\W pY-H k\ m[` w\ pW-! aY-` Oy+,,   dl. On` VU~ p-H kD\, o) Thanh Phu Ba cWH rWH “ar[y\ hEt pr# hd( k\ Ol`” pY-H f\hd^ anI` c.f\ Rd] EjW kl. ag& tpU`, K[` Eh ad@ cv@ mU` k], Q$ hb-^ tb< PU# pEjH c.f\ ORTH b[qU\ r` hl\ d{ aOq_` dU#y\ n{,, o) Kieu Dai Tho pnH kD\ “dmI# pEl pjW” f\RfU@ f\ERdW dl. hEt k\ ur) c.f\ l[h[` aY\ Om= OvH b[Om~ kl# ERb Er,, ptW] d{ N# w-`, e-hr`c. tW-` Os= kl` w-` d{ hr] kL-U mU` km] c. h\U pOt+ Ov_` g-$ p` b& Sacramento, Cali dl. kD\ “57 TU# ayU@ EcW Ot+ Ov_` p` ng^ America”,, OV. k\ gV{ kD\ hr] n{, d\W ur) w` b[rU* N#, Indrapura Chau dl. kD\ “md-H hEt”, Q# Jasakawi dl. kD\ “K[` S$ OV. Os= w` aK^ c.” hd^ k\ rU$ Rd] e~ m) dhL-U d{ b! mRg\U aK^ c., ObL_H K[` rm[` aK^ tpU` o) aOk_` mU` k] Rd] Ec` w-` m) k& rH mEr,, OV. k\ SkEr, o) Thien Sanh Phan dl. kD\ l) tW] pnW-! c. “d` Er tW] TU# Er rH” pY-H k\ an` c. OV+ kn& hOd. Er pOt_ pRk-) ng^ c.f\ m) d{ TU# pjY-) b-) S\ t-& TU# l[h[` aY\ 1832,, hd] N#  w-`, o) Thekwa Palei Ram dl. kD\ “pHlw# t-) Eg%” f\Op` aQ# k\ hOd. ur) c. K[# d-) tOg` p` c-` t-) Eg% pY-H mrY` w-` Os= yW-# d{ TU# 1975,, tlW[! d{ a)k\ d\W , c] jU` cW` ar[y\ myU@ “b[q\U ORTH Rd]” OV. k\ km] dr\ Q$ y-U b[q\U ORTH l[qU*, dWH rWH d. sY. l[k] m[# oH T-U k\ rU$ b[q\U Rd] EbW d{ tU` hl],, OK_& dhL` Oc= l!, e-hr`c. a)k\ d\W n{ b\ mEr k\ m[` w\ tRkI\ aY-`, tRkI\ pW-!, Q# tRkI\ tbU^ Sn) d{ tU` l[n) h\,, g[nW-^ e-hr`c. Qasim Tu   

Pahlawan Teng Gaiy Thakwa Palei Ram Bulan 4 thun 1975, kalin praong pak aia Viet Nam. Yuen di gah Birak marak saong Yuen pak gah Mraong. Dua gah masuh, matak gep pieh mablah ngap Po di Nagar Viet Nam. Harei 16 bulan 4 thun 1975, bhum Ninh Thuan laik tamâ dalam tangin Yuen di gah Birak. Harei nan yeh ngap ka paran Cam di Panrang thruw duw, karung kareng, nduec bal glai bal klaow. Manâng drei caoh ribang padep rup dalam ala haluk, manâng drei nduec nao dep ga-ndep pak apuh, pakak, manâng drei nduec nao ka-ndap yaong daok pak aia lingiw. Di hu halar tian o ka jalan pakreng nagar di urang Birak biruw marai, hadom urang Cam hu ngap praong, glaong di dalam rajakar (goverment) klak ew buel bhap blaoh ba gep deng tagok ndik cek Teng Gaiy pieh mariak (against) wek saong Yuen. Teng Gaiy nan sa libik la-aow cek pak gah Panrang. Gah aia harei tagok hu cek Ca-mbang. Gah aia harei tamâ hataom cek Baok. Gah Birak hataom mblang Praong. Gah mraong hataom mbaok tasik Kana. Teng Gaiy nan ye sa libik yau danaok pataom (base) hadom urang Cam nao ka-ndap daok pieh ngap bengsa. Hu ralo urang Cam daok pak palei Ram, palei Cabhan, palei Palao, palei Aia La-u, palei Cuah Patih, palei Patuh deng tagok pak cek Teng Gaiy. ---------------------***---------------------------- sHgv# t-) Eg%  Thakwa Palei Ram bUl# 4 TU# 1975 ; kl[# ORp= p` aY\ bY-@ N,;; y-W# d{ gH b[r` mrY` Os= y-W# gH ORm=;; d\W gH msUH mt` g-$ pY-H mbLH Q$ Of- d{ ng^ bY-@ N,;; hr] 16 bUl# 4 TU# 1975; BU, “Ninh Thuan” El` tmI\ dl, tQ[# yW-# d{ gH b[r`;; hr] N# y-H Q$ k\ pr# c, d{ pRn) RTU* dU*; krU~ kr-); VW-! b& EgL b& OkL_*;; mnI) Rd] Oc_H r[b) pd-$ rU$ dl, al\ hlU`; mnI) Rd] VW-! On_ d-$ kV-$ p` apUH pk`; mnI) Rd] NW-! On_ kV-$ Oy= Od_` p$ aY\ l[q[*;; d{ h\U hl^ tY# o k\ jl# pRk-) ng^ d{ ur) b[r` b[rU* mEr; hd, ur) c, h\U Q$ ORp= OgL= d{ dl, r\jk^ kL` e* bW-& B$ ObL_H b\ g-$ d-) tOg` V[` c-` t-) Eg% pY-H mrY` w-` Os= yW-#;; t-) Eg% N# s\ l[b[` lOa_* c-` p` gH pRn);; gH aY\ hr] tOg` h\U c-` cv); gH aY\ hr] tm\I hOt+ c-` Ob_`; gH b[r` hOt+ vL) ORp=; gH ORm= hOt+ Ov_` ts[` kN\;;   t-) Eg% N# y| s\ l[b[` Q$ y-U s\ dOn_` pOt+ hOd, ur) c, On_ kV$ Od_` pY-H Q$ b-) S\;; h\U rOl\ ur) c, Od_` p` pl] r,; pl] cB#; pl] f\Ol_; pl] aY\ l[u\; pl] cWH f\t[H;

Font – “Cham thrah” viet : -  urang nao tao mai?  -  ur) On_ Ot_ Em ?   Font “Bingu di tanran” viet : urang nao tao mai? - ur/ _n+ _t+ =m ?  Ngươi đi đâu về?

Nguoicham Team (NC Team) xin chân thành cảm ơn Hội Bảo Tồn Văn Hóa Champa @ U.S.A đã tạo điều kiện, cơ hội và giúp đỡ NC Team ra mắt CAM KARAOKE DVD Vol.01 trong buổi lễ hội Katé 2013 tại San Jose, California U.S.A.  Cam Karaoke DVD này không có bán, nếu bà con thương tình thì xin ủng hộ. Số tiền bà con ủng hộ sau khi chia phí làm DVD, sẽ đưa vào quĩ NC Team để thực hiện cho CAM KARAOKE DVD kế tiếp. NC Team xin chân thành cảm ơn quí bà con đã và đang đóng góp, ủng hộ cả tinh thần lẫn vật chất về cuốn CAM KARAOKE này. Nếu ai muốn có CAM KARAOKE Vol.01 để trong tủ sách gia đình thì xin liên lạc qua các email sau đây. ở U.S.A -  nguoicham07@gmail.com ở Việt Nam– mediasapcam@gmail.com Sau đây là danh sách ủng hộ: Châu Văn Thủ  $20 Cei Cứng         $10 Võ Kiệt           $25 (bạn Trung Thiệu) Ông Lưu Quang Sang $20 Qua Đình Nam $20 Bác Long $20 v/c Lâm Gia Tân $30 v/c Kiều Quang $20 Yassin Ba          $20 Dương Tấn An   $50 v/c Tài Dĩnh       $20 Nai Đãi              $10 Thùy                  $10 v/c Đon     $10 v/c Châu Sarip $20 Đạt Hiệp     $10 v/c Lưu Quang Sáng $50 Thiên Huỳnh $20 David Sox     $10 Lý Thị Phượng $20 Vô Danh    $10 v/c Linh Kha $20 Kích Dương $10 Bá Văn Tư    $20 Đắc Phương Lan $10 Bá Văn Dư $20 Tin              $5 Quốc Huy  $20 Qua Anh Toàn $20 v/c Bá Trung Thiệu. $50 Phú văn Dũng  $ 50 Đặng chánh Linh $ 10 Đặng nam Phường $ 10 Đặng hương Lan $ 10 Đặng Diễm Thái $ 10 Đặng ngọc Thế $ 10 Ngụy Cẩm $10 Nguyễn thị Vân $ 10 Chúng tôi sẽ cập nhật những ân nhân ủng hộ cho Cam Karaoke DVD Vol.01 sau này vào danh sách trên trong những lần kế tiếp. Ghi Chú: Cuốn CAM KARAOKE DVD không nhận dạng được bởi DVD Player cũ hay DVD Blu ray player.  Nếu ủng hộ viên nào có  vấn đề trong cuốn DVD Karaoke, xin liên lạc qua email trên.  Cảm ơn. Trân trọng, NC Team    

 Introducing transcription of Cham Akhar Thrah based on Cham Latin EFEO   Traditional Cham script or Cham Akhar Thrah has been widely used in the Cham community includes a number of letters as listed below: Vowels group: vowel group of Cham Akhar Thrah has 6 letters. a i u e A o a i u é ai o     Consonants Group: Consonants group of Cham Akhar Thrah has 35 letters. k K g G q Q     k kh g gh ng ng     c C j J z Z x   c ch j jh ny ny nj   t T d D n N V   t th d dh n n nd   p f P b B m M v p р ph b bh m m mb