Lễ hội Kate sắp tới của đồng bào Chăm Bình Thuận được UBND tỉnh ra văn bản cho nghỉ 03 ngày là một quyết định gây phấn khởi. Tuy vậy, đối với đồng bào Chăm ở tỉnh Ninh Thuận vẫn còn phải trông ngóng một văn bản tương tự như vậy của UBND tỉnh Ninh Thuận. Có một điều trớ trêu là, lễ hội Kate của đồng bào Chăm tỉnh Bình Thuận, mặc dù chưa được chứng nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia như lễ hội Kate của đồng bào Chăm Ninh Thuận, song lại được nghỉ "Tết" trước. Có một sai sót nhỏ, cần sửa chữa, khắc phục trong các năm sau trong văn bản cho nghỉ 03 ngày trong lễ hội Kate của UBND tỉnh Bình Thuận, đó là việc gọi Kate là tết. Nhiều nhà nghiên cứu uy tín trong và ngoài nước, kể cả cá nhân tôi cũng đã có bài viết khoa học, trả lời phỏng vấn báo chí về lễ hội Kate, khẳng định Kate không phải là Tết, mà Kate là một lễ hội lớn giữa năm theo Chăm lịch. Không có Tết nào lại chờ đến giữa năm mới tổ chức cả. Những cơ quan nào tham mưu như văn bản mà ông Lê Tuấn Phong ký nên rút kinh nghiệm cho các năm tiếp theo. Cao hơn, xin được lưu ý đến Ủy ban Dân tộc, Hội đồng dân tộc của Quốc hội, Ban Tôn giáo Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng Chức sắc Chăm Bà La Môn cần thống nhất và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày nghỉ lễ hội Kate, lễ hội Rija Nagar cho cộng đồng Chăm trên toàn quốc, chứ không nên để tình trạng tỉnh thì cho nghỉ, tỉnh lại không như hiện nay. Được biết, mọi quy trình cho lộ trình đem Lễ hội Kate vào Di sản văn hóa phi vật thể nhân loại đang được xúc tiến, hy vọng các Bộ, ngành nên khẩn trương chỉnh sửa, bổ sung thêm, chúng ta chỉ cần định danh "Lễ hội Kate của người Chăm" là trọn vẹn, đủ đầy và chính xác nhất. Qua đây, cá nhân tôi phê bình cách làm việc trong quá trình chứng nhận Lễ hội Kate là Di sản phi vật thể quốc gia của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Việc Bộ chứng nhận như vậy, vô hình trung, được hiểu là có sự phân biệt lễ hội Kate giữa hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Thậm chí, dư luận còn được phép suy nghĩ rằng: phải chăng có hai loại lễ hội Kate của người Chăm, trong khi, chỉ có một danh xưng cho đồng bào Chăm, cũng như chỉ tồn tại duy nhất một ý nghĩa chung cho lễ hội Kate mà thôi. Nên nói lại cho rõ, phàm làm việc gì cũng vậy, cần phải hiểu biết sâu sắc, rộng lớn công việc mình làm, dù là ai, ở bất cứ cương vị nào, việc nắm được tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp, thành phần người dân, triển khai hài hòa, bảo toàn nguyên vẹn các giá trị cốt lõi dân tộc, mới thống nhất được sự đa dạng văn hóa vào trong một bức tranh tổng thể rực rỡ màu sắc, muôn vàn hương hoa tinh túy Việt Nam. Đồng Chuông Tử Nguồn: Facebook