Akayat Dewa Mano

Written by Po Dharma & Abd. Karim Akayat Dewa Mano (sử thi Dewa Mano) là tác phẩm văn học viết bằng Akhar Thrah rất phổ biến ở vùng Cham Panduranga (Ninh Thuận và Bình Thuận ngày nay). Tác phẩm này đăng tải trên trang Champaka.info với nội dung như sau: Akayat Dewa Mano (Po Dharma & Abd. Karim) Akayat Dewa Mano (sử thi Dewa Mano) mà chúng tôi trình bày ở đây là tác phẩm văn học viết bằng Akhar Thrah do ông Min Phung (thân phụ của Huỳnh Ngọc Sắn) trao tặng cho ông Jay Scarborough vào năm Hợi Chăm lịch. Tác phẩm này gồm 92 trang tổng cộng 468 câu thơ. Akayat Dewa Mano có nhiều dị bản mang ký hiệu số MEP/ 1189, MEP 1190/3, CAM 95 (1)3; CAM 154 (2), CM 3, CM 9, CM 15, CM 20 (1), CM 24 (3), CM 35 (15), CHCPI 4 hiện còn lưu trử trong thư viện của Pháp. Lần đầu tiên, Akayat Dewa Mano được dùng làm đề tài nghiên cứu tốt nghiệp đại học Sorbonne (Paris) vào năm 1975 bởi Linh Mục G. Moyssay và được giới thiệu sơ qua bởi Inrasara trong tác phẩm Văn Học Chăm (1994). Tác phẩm này cũng là chủ đề nghiên cứu khoa học do Po Dharma, G. Moussay và Abd. Karim thực hiện và ấn hành mang tựa đề : Akayet Dewa Mano = Hikayat Dewa Mano = Epopée Dewa Mano (Perpustakaan Negara Malaysia & EFEO. Song ngữ : Pháp-Mã. Kuala Lumpur, 1998) Phiên âm Phương pháp phiên âm của tác phẩm này dựa vào hệ thống phiên âm La Tinh quốc tế của Viện Viễn Đông Pháp. Độc giả nên lưu ý cách phát âm của một số phụ âm và nguyên âm như sau : Nd = nduec (chạy), ndom (nói) Mb = mbeng (ăn), mboh (thấy) Nj = njep (phải), njuh (củi) Â = tương đương với ư của tiếng Việt, như hâ (nó), jiâ (thuế) O = tương đương với ô của tiếng Việt, như oh (không có), hadom (bao nhiêu) Aow = tương đương với o của tiếng Việt, như pataow (chỉ dẩn), tanaow (đực) Chú thích Chữ nằm trong dấu ngoặc […] là từ mà người Chăm thường dùng hôm nay. Số nằm trong […] là số trang của tác phẩm Akhar Thranh. Trang đầu của Akayat Dewa Mano Bản phiên âm 1. ni akuyet [akayet] si panâh tuer tabiak, padeng ni nâm ka ratuek, Rija ni Dowa Meno,, 2. hapiéh hadei kurei sani ndém [ndom] bino, ka dul ni kal Dowa Meno, panâh ni tuei ariya,, 3. dahlau kal patao Kuma Raja, nager ni Gan Sik Inra, praong libaih di grep palei,, 4. patao nan nyu daok pak thuer Dobibrei, nyu trun merai apan palei, pakrang nager lék [lok] ala,, 5. dém [dom] nan liman janâk patao nyu hia, nyu klak ni rek [harek] saong aia, patép [patap] bila tel tanâh,, 6. [dom] nan hageit tama nyuai [khuai] kakuh, ba ni har blaoh truh, panuec ni tel Bhodelha [Bhoderha],, 7. patao nan nyu daok di [ngaok] thing menga, nyu ew patao Kurang Ya Sa, Rituh [2] taom tak nan,, 8. panraong apraong [praong] nan nyu angan Bi-nda, nyu pathau Bhoderha, nager blaoh haduh hatai,, 9. nyu ew huer Alak ni Sa Bi-nda merai, tangi ka sreh haduh hatai, liman janâk nan nyu hia,, 10. péh [peh] tapuk blaoh nyu gleng mbéh [mboh] meda, liman janâk nan nyu hia, sanâng ka buél [buel] di grep palei,, 11. ka patao ni oh hu anâk leikei [likei], pakreng nager tel hadei, ku-nda ka brai dit biya,, 12. meyah kieng hu anâk likei ka Nolipa [Norapa], pék [pok] ni san di grep adhua, pakuec tabang di grep jalan,, 13. pagah tathik pangap kajang di ngaok patan, pateng ni mah brei dan, di [grep] pabah lamenga [lammenga],, 14. dom nan Noripat pacan ina, ama pangap ni dher di [lamenga] [lammenga], [3] saong abih di grep jalan palei,, 15. names sukal [sukar] Dobita brei dan, wek merai tak kal, brei bi mboh dit padéi,, 16. dom nan blaoh patao a-ndih [ndih] lipei, sa baoh ni intel [intan] ra brei, alaik [laik] mang ngaok thuer merai,, 17. patao apan tasaor di hes dalam hatai, giman [damân] medeh di ndih merai, nyu ew ni huer merai tangi,, 18. peh tapuk mbéh [mboh] patao ni kieng hu, anâk likei saih ralo, ra brei ni ték [tok] mbéh [mboh] meta,, 19. tablaoh lihik caik o hu ka Noripa, hajiéng ni yau nan kayua, ka sé [so] patao oh hu anâk,, 20. patao tangi meyah yau nan sibar mengap, mbai anâk daok wek, pakreng palei saong nager,, 21. dém [dom] nan Alak Nasa [Bi-nda bican], [4] hu anâk per [apan] nager, patao ni ndés [nés] nao ala,, 22. dém [dom] nan patao ni ew po bia, Runnda Runga, Cahya rai kakei,, 23. kuhlaom su-ndit [sunit] ni padhit Dépabrei, lieng [hulun] kieng hu anâk, ni min ni jhak sé [so] ita,, 24. likau halar patao ni ndes [nés] nao ula, mbai anâk daok kuhria, pakrang nager saong palei,, 25. po abia [bia] saong abih grep drei, panraong jabaol subhap palei, daman patao caok ni hia,, 26. Naripat kukei abih panuec kudha, patao Kuma Raja, nyu per merup tagék [tagok] pa [pak] thuer,, 27. likau mbai suan anâk pakrang nager, biruw mang Luah [Uluah] brei gaol [gaon], ayuh anâk daok ala,, 28. tel harei jame-at [Juma-at] Run-nda, Rur ni Na Cah ni Ya, [padhut] kieng hu anâk likei,, 29. Po Bia saong abih grep drei, aen [ka] Désreh pabrei, tamuh sibar tabuh pa [pak] thuer,, 30. linyah [likhah] [caga mbeng] [5] menyum aen tabaon, pacuk tangi brei angan, Rija ni Déwa Meno,, 31. Bi-ndara panraong ni praong nan nyu hu, anâk likei saih lo, angan ni Ângker Déwa,, 32. ba merai daok meyut jiéng sa tian, ni saong Rija Déwa, Dowa Meno ew adei,, 33. Déwa Meno tangi po bia nan halei, ama pajiéng dahlak sei, bia ni po si anyan [akhan] ,, 34. mang di kal ngap ni dhar ina metian, [gleng] di huer lac ka suan, likei oh daok taom ina,, 35. jabat sulam likau ni drei di ina, kieng tuei ni nao duah ama, likau ni ték [tok] mbéh [mboh] meta,, 36. bia po panraong jabaol caok ni hia, eres sani hanuk yawa, tajét [tajot] palei mejua nager,, 37. Déwa Meno a-ndik [ndik] athaih kaok per, subik ni saong [Ângker, Déwa] Meno si také,, 38. [panraong] jabaol tuei nao oh [sumu], [aek lipa] [6] me-ndes [menés] menâng, menâng ni daok wek merai,, 39. pataom abih panraong jabaol sinbiai, dém [dom] daman dalam hatai, cang su-ndit [sunit] Débiya,, 40. meda patao In ni Tal Guasa-nda, saong po bia Pressapa Sua ni Ré Dalpaga,, 41. pak palei nager Ilang Sanggita, sunit ginreh lo meda, ni del ka lék [lok] nyu creng mehu,, 42. anâk taluic siam bi-ndai [binai]angan patri, Sapatel Diwi, nyu daok di ngaok haluw mah,, 43. Rija Déwa Samelaik su-ndit [sunit] ginreh, nyu creng inagiray mecuak, hader haluw patri,, 44. Rija A ni Kes Kaphuari, nyu crang ni ndaw su gai rabi, ama [tama] ni tak gep di mbeng,, 45. panyik [pakhik] patri subik su ndam [nam] radiyeng, di grep nager jang paseng, yasa anâk Débita,, 46. Rija Jié ni Karawannda, adei sa tian [7] saong po bia, apan ni baol rak ikak,, 47. dém [dom] jalan di grep nager tama tabiak, nyu caik patao rak panyik [pakhik] , Jié Gi-ndung saktajai,, 48. dém [dom] nan blaoh patao luic rai, panraong jabaol sinbiai, abih ni jang sa kudha,, 49. panraong jabaol kieng pék [pok] Rija Déwa, Samelaik kuri kuhra, ni jiéng patao ula [ala] ama,, 50. dém [dom] nan meda [mada] patao Langdara, saong po bia Pressapa Sua ni Ré Delcaga,, 51. pak palei nager Birung Langdara, nyu hu anâk anâk kacua, angan Rija Déwa,, 52. metâh tabha ngan [angan] Rija Gasa-nda, patri taluic Rat-nda [Ratna], Cah ni Ya Sri Yeng [Cahya Sri Biyeng],, 53. siam bi-ndai [binai] di lék [lok] kani sumu tabang, di grep nager jang [paseng], yasa anâk Débata,, 54. patao panang [pa-ndang] ngap maligai [8] di mblang kusa [kasa], di grep nager jang nyu ba, mah pariak merai [limah],, 55. patao ew dém [dom] takreng gru ra gheh, pateng pariak saong mah, jaw ni brei blaoh patia,, 56. mang lingiw sa ni tel basei paga, sa tel haban krâh patra, ga [paga] dalam merang (?) pariak,, 57. pabah mbang klau ni tel tama tabiak, ndaw kutuang maratak, ula mecuak su nagiray,, 58. pakuec tabeng pak akieng buh padai, di cuah ni rung mang mah urai, gi-ndak [ginak] tabeng mang ina gisuan,, 59. pala bingu ader tabeng di riim pakal [pakar], buessana laik angin, sumac bingu di grep palei,, 60. jata mah jaguer bingu grep drei, amrak habuel buai rei, tamia ala phun bingu,, 61. parek [parok] cek [9] blaoh pala kulima, mebaoh ni mang mah [bingu], dalam ni phun céng hagar,, 62. blaoh pangap aia tathik taom der, hadang arieng ngan kan [ikan, krang amraow di riim meta,, 63. riyak tathrek [tathrok] céh [coh] pataih di tada, di cuah arung urai yasa, sumu saong sep rabep meri,, 64. parep ribeng mang ni bah [pabah] jallidi, panâh limagai [maligai] patri, glaong matâh aderha,, 65. hatak di luw [haluw] dom itan su permeta [permata] , su bailidu ka wangnga [warna], mah likam ngaok pabung,, 66. atuer blung daning lita pak akieng, blung sumin nan seng, tanyrak hadah di grep palei,, 67. kalap mah ndam [nam] di mbeng dua [10] drei, metram ni gep malam harei, ka tuen [tuan] patri jreng me-in,, 68. [ina]girut tapé [tapong] ni blung pak akieng, ka tuen [tuan] patri jreng me-in, ikan su dang thiét biyak,, 69. arieng mah ruai ni rah takai darak, jaguer bingu saong amrak, tamia ala der haluw,, 70. ikak jrai kuwanni pataih li-uw, pateng ni mah hatak di luw [< haluw], tuel methik su bailita,, 71. buh kreh [kareh] itan padai der taphia, sa tel likam krâh tra, bingu rici bingu palai,, 72. haluw nan sa pluh pakat trun merai, gi-mbak di rup inagiray, anâk rinyan klau ribuw,, 73. ribep meri akaong pamra der haluw, panraong jabuél [jabuel] subhap tadhuw, ayuh patri siam [11] binai,, 74. Rija Dowa Samelaik nyu merai, nyu mbéh [mboh] patri siam binai, nyu duh patao Langdara,, 75. dalam tian nyu sa kieng lo meda, ka tuen [tuan] patri Ratna, Cah ni Ya Sri Biyeng [Cahya Sri Biyeng],, 76. min dalam tian patri oh nyin [khin], sibar mang nâk [anâk] ngap bi jiéng, biruw memit di ra anyan [akhan] ,, 77. ka patao In ni Tel [Intan] pak nager, patao Sumut Didin Didan, nyu ndik ahaok mah merai,, 78. ba mah saong pariak itan padai, kieng puec patri siam binai, anâk patao Langdara,, 79. patao tiep panraong jabuél [jabuel] nao da-a, nyu mak pataih li-uw kasa, nyu lang ka gaon juak di ngaok,, 80. panraong jabuél [jabuel] da-a tagék [tagok] ngaok ahaok, nyu lang ni tul brei [daok], [12] payak pa-ndam bak hatai,, 81. alin mah saong pariak itan padai, kuhlaom ni gaon tiep merai, da-a tagék [tagok] pak raja-iei,, 82. patao Itan ew susah grep drei, pamak kawanni rei, sakalak su bailidu,, 83. subik su khan baraci siam bingu, lang ni thep juak bi lo, mang ahaok tel haban [bal],, 84. rabep meri kaong pamre taom del [hader], patao Itan tagék [tagok] pak bar [bal], kakuh patao Langdara,, 85. Inarapat tangi hageit [hagait] sreh kudha, patao Inten pathau meda, klaong merai kieng puec patri,, 86. ba mah pataih li-uw kawanni, inten padai duri, mah likam klaong limah,, 87. patao ew tuer [tuan] patri anyan [akhan] abih, wek marai dom dangih, drei o kieng dom di hia,, 88. ama kieng haiy blaoh paklaoh [13] panuec kudha, kieng mbeng menyum linyah [likhah] jaga, ni ka anâk saong matuw,, 89. Rija Dowa Samelaik nyu meluw, ka nyu merai puec dahlau, blaoh panyin [pakhin] ka urang bikan,, 90. nyu creng patri jiéng liman kaok seng, tapaoh ni traom blaoh hadier, nyu nduec tama ram riya,, 91. patao Inten mbéh [mboh] yau nan nyu huec ka-nda, ramik ahaok blaoh nyu ba, gep ni wek nao palei,, 92. patao po bia saong abih grep drei, panraong jabuél [jabuel] subhap palei, tuei ni duah oh mbéh [mboh] patri,, 93. dalam ban [bal] saong abih su bhap pari, caok hia ka tuen [tuan] patri, jét [tajot] nager jua palei,, 94. tuen [tuan] patri thi [si] také sa drei, dom [mang] athur glai rei, tuei ni klaon thiot [thét] biyak,, 95. [takai] nao aia mata jang hapuak, tel ni phun jrai di [14] cek, Langgirii Ret-ina [Ratna],, 96. tuen [tuan] patri thi padei tak ala, phun ni jrai suak yawa, biruw memiit kalang bican,, 97. kulang ta-ndaow [tanaow] pa-ndao kulang bi-ndai [binai]lac sibar, liman ni kaok hia yau nan, mang kal hagait threh kadha,, 98. kulang bi-ndai [binai]lang ni lac oh ken kayua, ka tuen [tuan] patri Rat-nda [Ratna] Cah ni Ya Sri Biyeng,, 99. tablaoh mang hu nagar bikan merai nyu creng, jiéng menuis wek seng, kayua Rija Dowa Meno,, 100. tuer [tuan] patri names sukal [sukar] subier mang hu, yau panuec kulang bino, habier mang Dobrei merai,, 101. leh pabah biruw me-mbéh [me-mboh] adei sa-ai, Dowa Meno nyu merai, subik saong Ângkar Dowa,, 102. padeh [15] athaih daok padei tak ula, phun ni [jrai] pék [pok] meta, linyaiy ni gléng [gleng] mbéh [mboh] patri,, 103. Dowa Meno si bican blaoh tanyi, merai daok tani, jiéng liman kaok yau nan,, 104. dom nan tuer [tuan] patri si bican, di kal calah per biyer, ni mang Birung Langdara,, 105. dahlak ni anâk patao Langdara, angan dahlak Rat-nda [Ratna], Cah ni Ya Sri Biyeng,, 106. hu dahlak klak nagar merai seng, ka dua patao caong nying [khing], angan dahlak lo ra buw,, 107. Rija Dowa Samelaik nyu meluw, ka nyu merai puec dahlau, patao Inten merai nyu puec,, 108. ama kieng haiy patao Inten paklaoh [panuec], Samelaik [16] ngap paluic, nyu creng dahlak jiéng liman,, 109. nduec merai daok sa drei di rem binân, sa kieng klah di rup liman, jiéng menuis kayua ka cei,, 110. halei dahlak sa oh pachem tra ka drei, sa mbéh [mboh] nagar saong palei, angan ina taom ama,, 111. dom nan Rija Dowa Meno, nyu creng patri wek hu, siam bi-ndai [binai]mbluak di krung,, 112. names sukar [pak] su-ndit [sunit] [Dopajiéng], kieng ba patri wek seng, me-mbéh [me-mboh] sa phun kurima,, 113. di mblang padang Srik Ramut Cahya, padéh [padeh] padei tak ula, biruw mang tuer [tuan] patri anyan [akhan] ,, 114. likau di cei juai padei jaik jalan, arak [rak] merai thep kal, kieng paik ni baoh kurama,, 115. nyu ba limah pak Rija Dowa, Samelaik didin kasa, daok tak ni ku-nda ka pep,, 116. mayah nyu mbéh [mboh] [17] mang nâk kieng ngap, praong ni rup hu thiap, kieng tak tacaoh oh tama,, 117. dom nan Rija ni Dowa Meno, tacei ni baoh kurima, truh abih trun di phun,, 118. nyu mbeng blaoh nyu daok ni cang rak tanan, asak kieng mbéh [mboh] rak per, merai kieng paik kurima,, 119. gan ginuuh [ginuh] Rija Dowa Meno, laik ni rak di kurima, tel ula praittalibi,, 120. dom nan rak bican blaoh tanyi, ha anâk lék [lok] kuni, hai anâk Dopasreh,, 121. ha [hâ] ngap sibar di kurana kau druh abih, ha [hâ] praong hatai crih di crih, hai pak libik palei nagar,, 122. dom nan Dowa Meno si bican, kau ni daok pak nagar, palei ni Gan Srik Inra,, 123. kau ni anâk patao Kurima Raja, kau ba patri Rat-nda [Ratna] , [Cah] ni Ya Sri Biyeng,, 124. krung tanâng po ni hâ nan kau creng, [jiéng] [18] [menuis] wek seng, urak kau ngap subharriya,, 125. hec aong Dowa Meno ura [urang] meda, meyah biak patri Rat-nda [Ratna], Cah ni Ya Sri Biyeng,, 126. kau luai hâ halei patri nan seng, kieng ka siam hâ tanâng, po ni kau wek bi drah,, 127. ka ita kieng ba patri [nao] limah, po ni kau su-ndit [sunit] ginreh o pak meda [mada] huec ku-nda,, 128. Dowa Meno nyu suak padek lakkuraba, nyu tak ni rak klaoh bira, rak kieng per wek oh truh,, 129. dom nan rak bican blaoh kakuh, likau di po su-ndit [sunit] ginreh, kuhlaom pataok ngan gila,, 130. rak nyu nduec nao anyan [akhan] pak Rija, Samelaik leh kadha, libuh ni rak blaoh metai,, 131. patao bi-ndang panraong jabuél [jabuel] sinbiai, ew haluw bilang merai, ginaong ni dom daok [19] mekaik,, 132. dom nan Rija Dowa Samelaik, nyu chait tagék [tagok] tampaik, ka-ndaong di aih taginum,, 133. ribuk tathaow grum kutal harei melam, thep di jie [jio] lir meklam, ndaih apuei di aderhe [aderha],, 134. Rija Jié ni Karawar-nda, nyu chait tagék [tagok] ghak Rija, Samelaik biruw mang hu,, 135. hagait kumuén [kamuen] si ka-uk biak lo, ka suan Rija Dowa Meno, mik kapuak di tangin,, 136. Rija Dowa Samelaik panraong jabuél [jabuel], haluw bilang taom tanan, ni cang kieng pék [pok] buél [buel] tabiak,, 137. nao anyan [akhan] pak patao rak ikak, Jié Ginung ndik tabiak, di ngaok ires inagiray,, 138. ba buél [buel] rak [ni per] trun merai, tel medhir blaoh nyu biai, [ni saong] [19a] Dowa Samelaik,, 139. ka-uk sa ban Dowa Meno nan ka gait [hagait], mak o hu nduon laik, suan ni klaong metai ala,, 140. likau drei Doparang Samata, Parang Aer Kaphuaré, su Brahmannra,, 141. subik su Nyan [Khan] Malinyah [Malikhah] Dowa, haluw bilang nan ka, klaong kieng ba nao mesuh,, 142. Rija Dowa Samelaik brei abih, haluw bilang [takai] mesuh, nyu jaw ni brei ka Jié Ginung,, 143. pék [pok] buél [buel] ni su bhap ribuw taman, haluw bilang sa prân, buél [buel] ni rak sa hatai,, 144. Jié Ginung ndik ires inagiray, ba ni buél [buel] per merai, ni thep meklam di aderhé [aderha],, 145. tel mblang padang Srik Rimut Cahya, mepep Rija Dowa, Meno subik su Ângkar Dowa,, 146. saong patri anâk patao Langdara, [19b] haluw bilang wang ala, buél [buel] ni rak per mang ngaok,, 147. tuer [tuan] patri huec ku-nda nyu hia caok, Dowa Meno pék [pok] [akaok], merai pakam ngaok apha,, 148. likau di mây juai sanâng huec ku-nda, su bien metai sa-ai ka, mang hu tingin ka ra apan,, 149. Jié Ginung patao ni rak ew bican, hâ brei patri wek tak nan, biruw mang klah di metai,, 150. meyah o peng kau brei ka rak hak pabrai, Dowa Meno saktajai, o pak meda [mada] huec ku-nda,, 151. dalam tian Dowa Meno sanâng bidha, kieng laong patri Rat-nda [Ratna], Cah ni Ya Sri Biyeng,, 152. nyu chait tagék [tagok] blaoh palaik drei trun, tuer [tuan] patri mbéh [mboh] sa gléng [gleng], laik mang ngaok trun merai,, 153. tuer [tuan] patri kieng klep ni drei pametai, Dowa Meno kuer takuai, ni mang biak [subharriya],, [20] 154. liku [likau] di mây juai sanâng huec ku-nda, sa-ai kieng laong subharriya, ukan alah di urang,, 155. Dowa Meno ew abih haluw [bilang], kieng ka siam hâ wek pak sang, Jié Ginung klao bilei,, 156. hâ mbéh [mboh] metuei sa sa-ai sa adei, haluw bilang rilo drei, ka patlima mang patao,, 157. Dowa Meno ginaong di rak nan nyu klao, tatram takai deng methao, tayun megei tanâh riya,, 158. grum kutal [grâm katal] ndaih apuei di aderhe [aderha], nyu suak padak lakkuriba, nyu pametai Jié Ginung,, 159. nyu pabi-ndes [pabines] haluw bilang saong buél [buel], rak ni nduec calah caluer, nyu mak ires inagiray,, 160. Dowa Meno su-ndit [sunit] ginreh saktajai, names sukal [sukar] padit binai, kieng ba patri tel nagar,, 161. blaoh ires inagiray ba per, nao ni laik tel nagar, palei Birung Langdara,, 162. biruw [memit] tel patao Langdara, nyu mak ayun mah bingu, pathap hanuk liman janâk,, 163. patao po bia panraong [21] jabuél [jabuel] nao raok, nyu krân ni lac biak anâk, jabat sulam Dowa Meno,, 164. ba merai tel medhir patao tanyi, su-ndit [sunit] ginreh lo yau ni, hapak libik palei nagar,, 165. dom nan Dowa Meno si bican, [klaong] ni daok pak nagar, palei ni Gan Srik [Inra],, 166. klaong ni anâk patao Kurama Raja, anâk po bia Run-nda, Cah ni Ya Sri Biyeng,, 167. adei sa-ai klaong také tuei Norapa, subik saong Ângkar Dowa, biruw mepep tuer [tuan] patri, 168. jiéng liman daok di cek Langgiri, names sukal [sukar] likau patri, biyar ni dém [dom] krung dahlau,, 169. ba merai mesuh metak oh sei ra thau, baol urang ribuw ribuw, klaong sa adei sa-ai,, 170. hadah pachém [pachom] ba patri trun merai, tapa ni cek gan glai, haké di grep ram binân,, 171. dalam tian patao po bia aen tabuél [tabuen], sa anâk sa kumuen, mik paték [tok] [patok] ka likei,, 172. ka ita ba patri tel palei, mik alin apakal [apakar] likei, sa baoh nager Langdara,, 173. Rija Dowa [22] saong Rija Gasa-nda, mal ni tri[< mentri] aen ka, Dowa Meno saong adei,, 174. patao bi-ndang panraong jabaol grep drei, biai panâh rajaic [raja-iei], amal patiep [patiap] linyah [likhah] jaga,, 175. Dowa Meno biruw mang jiéng subharriya, saong patri Rat-nda [Ratna], Cah ni Ya Sri Biyeng,, 176. panâh sa baoh raja-iei tra sang, amar [amal] patiep blaoh kieng, mbeng menyum ni wek sa mbeng tra,, 177. ka patri Palingan Cahya, kumuen patao Langdara, saong Rija Dowa Meno,, 178. dalam nager Can ni Dra aen lo, ka Rija Dowa Meno, subik ni saong tuen patri,, 179. dém [dom] nan meda [mada] panuec po bia, pa-nder patri Rat-nda [Ratna], Cahya Sri Biyeng,, 180. laong Rija Dowa Meno blaoh kieng gleng, ranam ni phun saong jung, gah halei mbluak di gep,, 181. tuen [tuan] patri peng kudha blaoh nyu ngap, Dowa Meno merai patrak, bi-ndi biniai o bican,, 182. Dowa Meno nyu ginaong lo di tian, tabiak merai blaoh anyan [akhan], subik su Âng ni Ker Dowa,, 183. ginaong wek [pak] palei nager Srik Inra, gan palei Sangga, mang pep hajin [23] Sanggi,, 184. [praong] rup juak megei praittarabi, nyu per yawa nyu danây, sumu su cek car jaleh,, 185. harap kieng luen adei sa-ai saong athaih, Dowa Meno su-ndit [sunit] ginreh, o pak meda [mada] huec ka-nda,, 186. Dowa Meno thuak padak lakkuraba, biruw mang Ângkar Dowa, apan tangin ghak sa-ai,, 187. biruw meyah oh brei Dowa Meno pametai, Sang ni Gi kuer takai, jabat salam Dowa Meno,, 188. likau limah sunao [sunuw] bi-ndik [banrik] mbai ka po, palih sabal [sabar] biak lo, su-ndit [sunit] ginreh o thei ra tel,, 189. mayah po pep di gait [hagait] jal war, likau di po buw angan, dahlak ni tuei daong paklah,, 190. patao po bia sri palieng sujang narah, sa baoh nagar tuei duah, ka dua urang tuer [tuan] patri,, 191. nao mbéh [mboh] daok su jin Sang ni Gi, dua urang tuer [tuan] patri, nyu caik ni drei jabat salam,, 192. kunâ di po sanâng a-ndit [anit] ra-ndam [ranam] bi lo, gila di peng ukan, [24] dalam tian dahlak kieng ngap di po,, 193. peng kudha ina pataow blaoh bino, pa-nder dahlak laong po, blaoh kieng gléng [gleng] bi-ndi binai,, 194. meyah po oh a-ndit [anit] wek merai, sa adei sa sa-ai, dahlak kunâ tuei subik,, 195. dahlak su po ri-mbi ri-mbâp mbluak di mbluak, Dowa Meno sanâng tawak, biruw mang wek subharriya,, 196. dom nan mang Rija Dowa Samelaik ginaong nyu ba, buél [buel] merai kieng raok mesuh,, 197. Rija Jié ni Karawar-nda kakuh, likau kamuen juai mesuh, Dowa Mano urang meda,, 198. nyu nan su-ndit [sunit] ginreh lo meda, umar [amal] sunao [sunuw] bi-ndik [binrik] ka, biruw mang ngap jiéng di nyu,, 199. Rija Dowa Samelaik peng kudha, blaoh nyu caik Rija, Arakes [Kuphuari],, 200. daok wek panyik [pakhik] nagar saong patri, Sapatan Diwi, panraong jabuél [jabuel] kuri [kuhrii] kuhria,, 201. Rija Dowa Samelaik saong Rija, Jié ni [Karawar-nda], mik kumuen nyu nao tapah,, 202. di ngaok [patuw] [batuw] [25] inagiray Graing Gah, sa harei sa céh [coh], kumang ni mbeng jiéng hanuuk,, 203. tajuh thun klaoh umar [amal] blaoh tabiak, mik kumuen ires bijak, biruw mang daok laong sunao [sunuw],, 204. nyu creng aia jiéng tathik kraong danao, nyu creng ni cek mbuén [mbuen] pulao, nyu creng apuei mbeng tanran,, 205. dua urang mik kumuen laong kieng per, truh pak ngaok jreng trun, tanâh ni ndar [nde] baoh cakan,, 206. biai gep ka dua urang mik kumuen, blaoh nyu nao juk tel, nagar Gi-ndung Sarapeng,, 207. nao juk patao Kakuk Kakung Kakang, Kakah Kakah Samemeng, palei raja Campalei,, 208. patao nan nyu ngap lingik daok karei, yang bilan yang harei, angin hajan jang nyu creng,, 209. nao jal di lingik nan seng, amik kumuen biruw mecreng, apuei kudhil [kadhir] mbeng lingik,, 210. biruw mang truh di grep jalan tama tabiak, blaoh nyu nao jal di cek, Dawing Hawei Pak Jata,, 211. dua urang mik kumuen nyu per tapa, truh di cek jal di aia, tathik riyak oh bik [libik] kieng plaih,, 212. Rija Dowa Samelaik su-ndit [sunit] [ginreh], [26] nyu creng tathik thu abih, ikan su dang rasa rasa,, 213. lamenga [lammanga] ew tanyi hec ka dua, urang merai threh kadha, i-ndiai [iniai] ni di nagar patao,, 214. dua urang mik kumuen ita kieng nao, kunâ ni juk tel patao, nao mesuh daong nagar,, 215. di lammenga nduec tagok palihar [palihat], patao ni tiap nraong jabuél [jabuel], trun ni nao raok da-a,, 216. Rija Dowa Samelaik saong Rija, Jié ni Karawar-nda, tama melieng kuna patao,, 217. bi-ndang mbéh [mboh] Norapat yaom kieng klao, nyu cuh lingik cek likaw, pathu ni aia tathik patao,, 218. Norapat tanyi hapak gah kieng nao, klaong merai juk patao, nao mesuh daong nagar,, 219. patao tanyi gi-ndi kadha nan sibar, hu ka saih klak nagar, mesuh saong thei nan oh hu,, 220. meda gi-ndi Rija Dowa Meno, merak tanâng klaong ka kieng, dalam ni tian klaong meluw,, 221. juai susah sanâng ka-uk gait [hagait] di kau, patao ruah dom haluw, bilang mang pagah kawah,, 222. ribep meri kaong pamre dua gah, pak ni pluh dék [dok] meriak, patao ni ndik inagiray,, 223. dom nan mik kumuen nyu ba merai, [27] tapa ni cek gan glai, mang tel Birung Langtada [Langdara],, 224. dom buél [buel] dalam nagar Langdara, nyu ginreh lo meda, nyu klak nagar nduec abih,, 225. Dowa Meno kieng tabiak raok mesuh, Ângkar Dowa kakuh, dahlak likau ka di cei,, 226. dahlak kieng laong krung sunao [sunuw] Jin nyu brei, Dowa Meno ew kakei, buél [buel] ni juai pametai,, 227. Ângkar Dowa ndik ires inagiray, nao sa drei sa glai, ka jaik ni maong mbéh [mboh] sagleng,, 228. dom nan patao Kakuk Kakung Kakeng, Kakah Kakah Samemeng, palei Raja Campalei 229. hec aong anâk rinaih merai sa drei, [metuei] medhar lo ndei, pa-nder Dowa Meno merai,, 230. Ângkar Dowa nyu ginaong dalam hatai, dangih mekaik tatram takai, tayun megei tanâh riya,, 231. atuw bhut bruh tagék [tagok] laksa, tagék [tagok] mang la [ala] tanâh riya, sa ribuw jin memeng,, 232. mesuh alah patao Kakuk Kakung Kakeng, Kakah Kakah Samemeng, palei raja Campalei 233. Dowa Meno apan tangin ghak adei, wek merai sang drei, ka bhut tama [tanâh riya],, [28] 234. Rija Dowa Samelaik saong Rija, Jié ni Karawar-nda, mik kumuen nyu jreng mbéh [mboh],, 235. nyu ginaong nyu tuei merai kieng mesuh, metâh jalan biruw me-mbéh [me-mboh], Arakes Kuphuari,, 236. dahlak merai meda [mada] panuec tuer [tuan] patri, Sapatan Diwi, peh tapuk gléng [gleng] anyan [akhan] ,, 237. blaoh patri tiap dahlak merai akhar [akhan], di mik ni saong ai sa tian, likau ni ghak juai mesuh,, 238. pa-nder yé ni ka drei nao panâh, creng inagiray meriak, pagem di mbrem ka nyu ha-mbal,, 239. biai gep dua urang mik kumuen, peng patri ba buél [buel], wek merai oh mesuh,, 240. Rija Dowa Samelaik su-ndit [sunit] ginreh, pa-ndik lithur mang mah, panâh ni njep Dowa Meno,, 241. subik saong Ângkar Dowa, inagiray mbrem ba, nao ni laik dalam tathik,, 242. grum kutal ribuk tathaow riyak bilik, dom diden dalam tathik, merai tapong Dowa Meno,, 243. thek karei calah di Ângkar Dowa, tajuh harei biruw mang aia, paoh ni taom wek pak gep,, 244. adei sa-ai sanâng di tian siber [29] mengap, inagiray mbar tiak, urak biruw mang nyu hader,, 245. krung panuec jin kakei meyah hajal [ajal], pép [pep] di gait [hagait] buw angan, dahlak hec jin Sang ni Gi,, 246. dom nan biruw mang jin miit [hamiit] tani, blaoh ni jin Sang ni Gi, nyu thréh [threh] ka drei nyu per merai,, 247. tuei duah mang ni pur sa tel ni pai, di grep ni cek der takai, lingik oh mbéh [mboh] Dowa Meno,, 248. subik saong Ângkar Dowa, Sang ni Gi nyu per tapa, truh ni di tathik a-ndaih [anaih],, 249. nyu jreng tathik kuridéng [kuridong] biruw me-mbéh [me-mboh], rang [arang] menyi riyak tathrék [tathrok], nyu aen tabuen bak hatai,, 250. nao tel biruw me-mbéh [me-mboh] adei sa-ai, Dowa Meno di krâh hatai, tathak tathik kuridéng [kuridong],, 251. nyu mak Rija Dowa Meno blaoh nyu créng [crong], di ngaok araong nyu tapong, subik su Ângkar Dowa,, 252. ba merai tel nagar Sengga, nyu caik di haluw jih aia, tabeng patri anâk patao,, 253. blaoh mang jin Seng ni Gi nyu nao, mak anyan [khan] saong aw, patri ni Mada Rak Kasa,, 254. ba merai ka Rija Dowa Meno, subik su [Ângkar] [30] Dowa, drap binik [binrik] siam metuaw,, 255. adei sa-ai daok tani dahlak kieng nao, mbeng nga huak puec nga klao, dalam ni tian juai bidha,, 256. dahlak kieng nao gléng [gleng] nagar Birung Langdara, kieng gléng [gleng] patri Rat-nda [Ratna], Cah ni Ya Sri Biyeng,, 257. nyu yé ka drei jiéng kacak ndém [ndem] di mbeng, di luw [haluw] patri blaoh nyu gléng [gleng], liwik o ka mbéh [mboh] merai,, 258. tuer [tuan] patri ew jata mah merai, sei urang praong hatai, kuya ni kar kau lihik,, 259. duah bi mbéh [mboh] sei urang sa khin mak, kuya ni kar kau lihik, duah bi mbéh [mboh] ba ka kau,, 260. hec po siam likei di ngaok haluw, po ni mak rei o uthau, lihik kuya kar patri,, 261. biak ni jéh [jeh] adei sa-ai merai tak ni, halei kuya kar patri, halun ni ké mbéh [mboh] kieng gléng [gleng],, 262. Dowa Meno tanyi jata mah seng, nyu lac patri saih meleng, ka dua urang siam binai,, 263. Dowa Meno ndém [dom] kakei meyah merai, likau hala ba hai, jata ni par nao anyan [akhan] ,, 264. hapak patri Mada Raksa bican, meyah biak ni that tiak yau nan, hai hâ puec bi-ndi [31] biniai,, 265. tuer [tuan] patri oh tapak dalam hatai, tiap patri Tuer Ramai, di Dun ni ya anâk panraong,, 266. nao gléng [gleng] merai anyan [akhan] biruw mang peng, patri ni tiap su radiyeng, nao da-a adei sa-ai,, 267. Dowa Meno saong Ângkar Dowa nyu merai, blaoh patri Tuer Ramai, padun ni gep lap hala,, 268. blaoh payak Ângkar Dowa, Patri ni Mada Rak Kasa, payak Rija Dowa Meno,, 269. blaoh patri tama pathau patao ama, patao Kucé Maga, saong po bia Danga,, 270. patao po bia panraong jabuél [jabuel] drâksa, blaoh nyu tiep nao da-a, Dowa Meno nyu merai,, 271. patao tanyi ka dua urang adei sa-ai, klak palei nagar merai, meda [mada] hagait thréh thibar [sibar],, 272. dom nan Dowa Meno si bican, klak palei calah subhar, sa baoh nagar thuak yawa,, 273. patao bican juai susah huec ku-nda, daok saong mik raong ba, cang ni Sanggi merai,, 274. dalam tian mik ra-ndam [ranam] adei sa-ai, kuhlaom ni Dobrei merai, mik paték [patok] anâk ka sah,, 275. patao bi-ndang sri palieng sujang narah, umal [patiap] ngap likuah, kieng mbeng menyum linyah [likhah] jaga,, 276. ka patri [ni] [32] Mada Rak Kasa, saong Rija Dowa Meno, biruw mang jiéng subharriya,, 277. patao po bia dalam medhir abih mang tar [tel], lingiw medhir aen tabuén [tabuen], panraong jabuél [jabuel] su bhap parii [pari],, 278. Ângkar Dowa saong patri Tuer Ramai, Pa Dun ni ya nyu merai, biruw mang jieng subharriya,, 279. Dowa Meno hu anâk ngan patra, Jé Kumala, anâk likei saih di saih,, 280. daok tak nan taom ni thun biruw mang mbéh [mboh], Sang ni Gi nan nyu srah, ka drei nyu per merai anyan [akhan] ,, 281. dahlak nao mbéh [mboh] ni buél [buel] di grep jalan, nyu caik panyik [pakhik] taom hader, nagar Birung Langdara,, 282. Rija Dowa Samelaik nan meda, nyu mak patri Rat-nda [Ratna], Cah ni Ya Sri Biyeng,, 283. dom [nan] tuer [tuan] patri oh peng, likau kayam ka pathang, taom thun daok hapal [apan],, 284. puec yau nan min patri dalam tian, cang ni klaoh thun bilan, sadah patri ndés [nes] kieng tuei,, 285. Rija Dowa Samelaik oh nyin [khin] merai, ku-nda patri ruak hatai, bi-ndes [bines] ni drei tuer [tuan] patri,, 286. blaoh nyu ew Sapatan Diwi, merai kieng daok pajiéng patri, di ngaok kacak limaligai [maligai],, 287. kajaik harei klaoh [33] kayam dahlak merai, anyan [akhan] ni juai ac hatai, ku-nda [kuna] di cei nao bi drah,, 288. ku-nda patri pabines drei trun, hajiéng yau nan jreng, mbéh [mboh] anguei ni dom drep metai,, 289. patao Kuce Ma ni Ga tiep merai, nyu ew Dowa Meno kieng biai, pék [pok] ni buél [buel] nao subik,, 290. klaong kuna di Noripat daok wek, Norapat juai ka-uk, klaong kieng nao ka jaik harei,, 291. Sang ni Gi ba ni per o padei, melam o pak thau ka harei, mang tel Birung Langdara,, 292. mit [hamiit] patri Palingan Cah ni Ya, su radiyeng caok hia, Dowa Meno nyu merai,, 293. patri tangi thei ra juaik [juak] dreh takai, pathang kau bian nao merai, Dowa Meno nan nyu hia,, 294. su radiyeng ew anyan [akhan] lac raja, atuer [tuan] patri pék [pok] meta, linyaiy ni gléng [gleng] mbéh [mboh] pathang,, 295. war ka drei sanâng pachem [pachom] lac urang, sadah pachem [pachom] taom pathang, biruw mang tuer [tuan] patri anyan [akhan] ,, 296. sa-ai dahlak me-irat sa jalan, thrap ni gep kuya kar, sadah patri i-ndes [ines] kieng tuei,, 297. caik dahlak [nao ba] cei merai, meyah ni biak cei metai, min sa-ai taom [34] subik,, 298. tuer [tuan] patri a-ndih [ndih] ni war blaoh nyu mak, ataow [taow] di mbuk patri subik, ku-nda patri iniai di drei,, 299. dom nan Dowa Meno nyu merai, nyu ndik di ngaok limaligai [maligai], jin ni daok di ala,, 300. nyu mak taow klak ta-njaoh aia mata, njap patri Ratna, Cah ni Ya Sri Biyeng,, 301. medeh patri sanâng pachem [pachom] lac urang, mariak ni taow di pathang, biruw mang nyu brei angan,, 302. sa-ai Rija Dowa Meno min suphan [ ukan ni urang creih [crih] bikan, subharriya min marai,, 303. likau di mây mblak meta krân sa-ai, Ângkar Dowa ew nai, methau ka taom subharriya,, 304. tuer [tuan] patri klak ni drei ngaok pha, Dowa Meno caok hia, Sang ni Gi nyu mekaik,, 305. nyu ghem jaléh [jaleh] cek ni car yau ra paik, dom rathiéng jruh laik, tatuen sa baoh gram pari,, 306. Dowa Meno ghak ni jin Sang ni Gi, blaoh nyu puec saong patri, adei Dowa Samelaik,, 307. hâ wek nao taom sa-ai gep hâ baik, ku-nda Dowa Samelaik ginaong di tuer [tuan] patri,, 308. daok [pajiong] subharriya mang deh sani, apakal tuer [tuan] patri, [35] halun kieng ndua dak o bik [libik],, 309. guen huak ba pa-mbeng [pajiong] di ndih, hu kieng taom sa anih, haluw kayua tuen [tuan] patri,, 310. dom nan Sapaten Diwi, nyu hia sanâng a-ndit [anit] sari, nyu puec ni saong Dowa Meno,, 311. tian hacei oh a-ndit [anit] puec oh hu, tian dahlak likau bino, anyan [akhan] ni lang al [ar] tabiak,, 312. biak jéh [jeh] Rija Dowa Samelaik, sa-ai sa tian saong dahlak, dahlak likau daok tani,, 313. kuhlaom meyut yau sa tian saong patri, taom ni thun bilan mang ni, habier sibar methau sa mbeng,, 314. halar jeh piaoh [piéh] angan ka ra paseng, pak ni pluh su radiyeng, jang likau daok tak ni,, 315. Dowa Meno puec ni saong tuen [tuan] patri, meyah biak yau nan tapah sari, ka biruw mang nyu peng,, 316. metai dahlak pak ni pluh su radiyeng, Dewa Mano biruw mang peng, nyu brei patri daok tanan,, 317. dom nan Dewa Mano tiep [tiap] buél [buel], nao anyan [akhan] ndém [dom] bi tel, Rija Dewa Samelaik,, 318. pa-nder [merai] [36] mesuh urak ni baik, adei Dewa [Samelaik], urak kau ngap subharriya,, 319. buél [buel] nao nyan [akhan] [abih] panuec kudha, Samalaik ginaong nyu ba, buél [buel] marai kieng raok mesuh,, 320. Rija Jié ni Kawar-nda kakuh, likuw kumuen juai mesuh, ni ngap bi-ndi bi-ndai [binai]tapak,, 321. blaoh da-a Dowa Meno merai payak, aiém di ahar ka jru pamak, biruw mang ngap jieng di nyu,, 322. Rija Dowa Samelaik peng kudha, blaoh nyu juk [Rija] Dowa, puec ni saong Dowa Meno,, 323. likau siam ciip alah suh [mesuh] oh hu, blaoh Rija Dewa Meno, siam saong gep oh [bidha],, 324. dom nan patri ni Mada Ratkasa, saong anâk ngan [angan] patra Je ni Kumala merai,, 325. subik saong tuen [tuan] patri Tuen [Tuer] Ramai, Di Dun-ya jang merai, taom ni gep aen tabuén [tabuen],, 326. dom nan Sang ni Gi bican, kuhlaom ni siam gi-ndeng nagar, dahlak kuna kieng nao [palei],, 327. ndam [nam] urang tuen [tuan] patri grep drei, sabat [jabat] sulam blaoh brei, [asulam] paralao,, 328. blaoh di nan Sang ni Gi nyu nao, Dowa Meno [37] paralao, metâh jalan blaoh wek,, 329. dom nan Rija Dewa Samelaik, nyu ngap ahar da-a payak, nyu buh ni jru suba [sakjaba] di har [ahar],, 330. jru mak mebuk tablek dun ni ya, katek pa-ndik di riim li-a, likam ni kat dak sumu,, 331. nyu mak buh dalam apuei oh mbeng nyu gek di aia jang o mblung, kieng tak tacaoh o tama,, 332. nyu jaw ka rak caik panyik [pakhik] Dowa Mano, nyu ew haluw bilang tama, ni daok panyik [pakhik] di grep patri,, 333. meda panuec Sapatal Diwi, saong abih grep patri, likau kayam sa bilan,, 334. dém [dom] nan biruw memit di ra anyan [akhan] , ndém [dom] ka lam [dalam] nager, Inagiray Graing Gah,, 335. kang ngaok sumu metâh aderha, ha pabah kang ula, tel ala praittarabi,, 336. patao po bia saong abih su bhap pari, sa baoh nager daok ni, di dalam tian inagiray,, 337. meda [mada] patri anâk patao siam binai, nyu daok di [ngaok] limaligai [maligai], glaong metâh aderha,, 338. patri nan angan patri Jét I-nda, nyu hu sunao [sunuw] bigleng meta [mata], oh si ra [khin] [38] truh di nyu,, 339. blaoh nyu ba adei sa-ai Dowa Meno, nyu caik di luw [haluw] jih aia, tabang patri merai me-ndei [manei],, 340. biruw me-mbéh [me-mboh] Dewa Meno siam likei, nyu tuh ni jru hader ka drei, patri ni ew pagleng meta,, 341. Dowa Meno tuei patri blaoh nyu hia, war abih subharriya, likau ni daok saong patri,, 342. kuhlaom ra ba adei sa-ai merai tak ni, halun likau di patri, ngap adhar ka adei,, 343. blaoh patri tuh ni jru hader ka drei, patri ni ew hec adei, Âng ni Kar Dowa,, 344. linyaiy gléng [gleng] sa-ai bi bak baoh meta biruw mang Ângkar Dowa, nyu plek likuk di patri,, 345. nduec tabiak blaoh nyu ew Sang ni Gi, biruw mang jin hamiit tak ni, nyu thréh [threh] ka drei nyu per merai,, 346. Jin tanyi meda [mada] panuec duh hatai, adei calah di sa-ai, Dowa Meno daok hapak,, 347. meda gi-ndi Rija Dowa Samelaik, ngap ahar da-a payak, nyu buh ni [jru] sakjaba,, 348. jru mak mebuk tablek dunya, tatek [39] pa-ndik riim a [li-a], likem ni kat dak sumu,, 349. blaoh nyu ba adei sa-ai merai tani, nyu caik di luw [haluw] tabeng patri, Juét Ina rai me-ndei [manei],, 350. tel harei sa pluh bingun siam ndei, ka tuen [tuan] patri trun me-ndei [manei], nyu tuh ni jru pahadiep,, 351. hader ka drei tuen [tuan] patri ew aiék, pagleng meta war hadiep, saong palei nagar ita,, 352. blaoh dahlak der [hader] ka drei pik meta, nduec tabiak halei Rija, Dowa Meno daok tanan,, 353. dom nan Sang ni Gi nyu nao [tel], plek likuk blaoh nyu per, tangin Rija Dowa Meno,, 354. subik saong tuen [tuan] patri Juét I-nda, ba tabiak pagleh kadha, hagait su-nduw [sunuw] tuen [tuan] patri,, 355. Dowa Meno ndém [dom] saong jin Sang ni Gi biruw mang der [hader] grep patri, ndam [nam] urang subharriya,, 356. mang di kal tuen [tuan] patri Juét I-nda, nyu ew halun pagléng [pagleng] meta, bijiéng tawak o bik payau,, 357. hajieng saong war subharriya mang dahlau, kayua patri jak su-nduw [sunuw], [ukan] merat peng kadha,, 358. Sang ni Gi mak patri Juét [I-nda], [40] subik saong Ângkar Dowa, Meno nyu ba per merai,, 359. tabiak truh di pabah inagiray, tapa ni cek gan glai, mang tel Birung Langdara,, 360. Dowa Meno taom abih subharriya, subik saong Ângkar Dowa, taom hadiep aen tabuen,, 361. klaoh kayam sadah ni tel harei paguél [paguen], jrang ni [nao] mbéh [mboh] buél [buel], Rija Dowa Samelaik,, 362. nyu ginaong tatram takai deng mekaik, dom rasiéng jruh laik, tayun megei tanâh riya,, 363. Rija Jié ni Karawar-nda, haluw bilang sa kadha, buél [buel] ni rak sa hatai,, 364. nyu caik panyik [pakhik] taom ni dar limaligai [maligai], Dowa Meno saktajai, o pak meda [mada] huec ku-nda,, 365. dom nan Ângkar Dowa, likau di cei daok [ka], dalam tian juai ka thaik,, 366. meduh hatai cei mesuh nan ka gait [hagait], mak oh hu nduan laik, ka suan ni klaong metai ula,, 367. likau drei Doparang Samata, Parang El Kaphua Aré su Bahmannra,, 368. subik saong Malinyah [Malikhah] Dowa, halu bilang kapatlima, subik su buél [buel] rak ikak,, 369. dom nan adei Dowa Samelaik, nyu mbéh [mboh] alah kapatlima, nyu pametai [41] rak ikak,, 370. nyu jak di thing mah ni ba per tabiak, nyu tuek kapiah ni mah, rabi apan gai rabi,, 371. nyu angan Arakés Kaphuari, nyu mak ni ndao su gai rabi, nyu tak ni Ângkar Dowa,, 372. a-ndaih di drei dom apuei langka, mang pagé sa tel jala, alah ni buél [buel] nyu nduec abih,, 373. Ângkar Dowa mâk ni ndaw saktajai, blaoh nyu pametai, Arikes Kaphuari,, 374. laik trun tel ula praittalibi, nyu mak ni thing su gai ribi, [nyu] ba limah Dowa Meno,, 375. Rija Jié ni Karawar-nda, nyu mbéh [mboh] kumuén [kamuen] nes pubha [pabha], nyu ndik birak akes merai,, 376. Sang ni Gi da-a sunao [sunuw] saktajai, nyu deng nyu préw tatrem takai, tayun megei tanah riya,, 377. atuw bhut bruh tagék [tagok] laksa, tagék [tagok] di ula tanâh riya, sa ribuw jin memeng,, 378. Rija Jié ni Karawar nyu creng, ni ndaih biak biai [kieng mbeng], dom apuei langka,, 379. alah bhut Sang ni Gi nyu per tapa, nyu creng patrun hujan riya, nyu truh apuei nan padam,, 380. mesuh tanan tajuh harei tajuh [malam], [42] di dun ni ya lir meklam, tanyrak ginuh di adarha,, 381. Sanggi mak Rija Jié ni Karawar-nda, nyu hak paprai jiéng dua, menyum darah ew pa-el,, 382. sa bi-ndah nyu subik nao tel, laik tama dalam nagar, palei Gi-ndung Sarapeng,, 383. blaoh subik sa binah drei tra, laik ni tel a-ndak [anak] Rija, Dowa Samelaik,, 384. nyu ginaong tatrem takai deng mekaik, dom rathiéng jang laik, cek su cer jang jaleh,, 385. Rija Dowa Samelaik su-ndit [sunit] ginreh, apan lithur [kasur] mang mah, nyu jak di inagiray merah,, 386. ba dék [dok] kaong patao gah kawah, sa ribang dék [dok] meriak, kaong ni dar inagiray,, 387. dom nan Dowa Meno nyu merai, pachait ni mah pahaluei, nyu tuak kapiah mah likam,, 388. pabak lingiw thei cawak mang dalam, siam likei sa Dam, yasa anâk Dobita,, 389. tanyrak gi-nduh glaong metâh adarha, nyu pan padak lakkuraba, nyu ndik athaih kaok aper,, 390. ndam [nam] urang tuen [tuan] patri tuei klaon, sa me-ndés [menés] iret [43] di tian, Ângkar Dowa mada ka thaik,, 391. di grep patri sa urang sa mbaik, ataow [taow] nyu plah ba subik, mâ-irat sa jalan,, 392. di grep patri apan ni taow ew bican, Samelaik deng tanan, linyaiy ni gléng [gleng] mbéh [mboh] patri,, 393. meyah pathang kau oh bi tuah po rathi, kau thik takuai kau tak ni, kau pioh [piéh] ni wek dom angan,, 394. meyah hâ jhak dalam hatai saong tian, hâ [mak] ni thap min ban, tasep hatai meda [mada] ka thaik,, 395. dom nan Rija Dowa Samelaik, tacei mang mbrém [mbrem] deng makaik, pa-ndik lithur [kasur] blaoh panâh,, 396. njép [njep] Rija Dowa Meno sunit ginreh, jaoh carah mbrém [mbrem] mah, yasa kutal [katal] klak di drei,, 397. dom nan Dowa Meno ew kakei hec abih grep drei, subharriya juai bidha,, 398. nyu tak Dowa Samelaik nan meda, a-ndaih [ndaih] ni apuei di langka, dua urang su-ndit [sunit] ginreh,, 399. tijuh harei tajuh melam oh alah, dua urang su-ndit [sunit] ginreh, tama tasik [44] kuridéng [kuridong],, 400. dua urang yé jiéng ina medaong, dalam tasik kuridéng [kuridong] meratak gep tanan,, 401. mesuh gep tajuh harei tajuh melam, dalam tathik praong nan, ikan sudang thek merai,, 402. dua urang su-ndit [sunit] ginreh saktajai, nyu yé ni jiéng inagiray, mesuh ula tanâh riya,, 403. klau harei jaléh [jaleh] ni cek car liya, tagék [tagok] mapak ngaok dunya, pawak ni gep blaoh padei,, 404. blaoh mesuh di gléh [gleh] yang harei, Dowa Meno saih ndei, nyu suak padak lakkuraba,, 405. nyu tak Rija Samelaik nan meda, ndaih apuei di adarha, libuh tak nan blaoh metai,, 406. Dowa Meno mak atuw ba merai, kuhlaom ligaih ew sa-ai, pasiam pajhak ngap pathi,, 407. adei Dowa Samelaik ngan patri, Sapatan Diwi, dalam ni tian a-ndit [anit] sa-ai,, 408. Dowa Meno ew patri nan merai, kau brei hâ caok [45] ka sa-ai, okan pakep tuer [tuan] patri,, 409. dom nan Sapatan Diwi, nyu caok ni sep nyu menyi, di grep nager jang paseng,, 410. didun [didin] aciim [ciim] ngan asur glai seng, eres sani di grep nager, likei kumei ires ndar [sanan] ,, 411. aia kraong nduec ni trun merai atel [tel], camaoh patri caok ya nan, aia dawing nduéc [nduec] o truh,, 412. biruw mang mit [hamiit] tel su-ndit [sunit] Dopathréh [Dopathreh], nyu tiap umat trun papeh, tanum Dowa Sameliak,, 413. craok suan pahadiip tagék [tagok] mekaik, [blaoh] ka Dowa Samelaik mesuh ni saong Dowa Meno,, 414. sa mbeng ni kau mesuh kieng ka hu, halei Rija Dowa Meno, tablek tanâh o bik [libik] palih,, 415. likei kumei dalam nager nduec abih, dua urang su-ndit [sunit] ginreh, o pak mesuh gep di ula,, 416. nyu per tagék [tagok] mesuh metâh adarha, ndaih apuei langka, aia bituw jang nyu mbeng,, 417. grum katal ribuk tathaow harei melam, thap di bho lir meklam, tanyrak ginuuh [ginuh] di adarha,, 418. didun [didin] ciim [46] saong asur grep drei, ires sani likei kumei, nyu klak nager nduec abih,, 419. dom nan patao metâh adarha, tiap umat trun da-a, dua urang nyu merai,, 420. patao bican dua urang saktajai, siam saong gep blaoh pabrai, gi-ndi kadha juai mesuh,, 421. patao tanyi dua urang sunit ginreh, Patri ni Cahya Ginuh, ama alin Dowa Meno,, 422. pamak patri Palingan Cahya, ama alin ka Rija Do ni Wa Samelaik,, 423. mik likau dua kumuén [kamuen] siam baik, blaoh Dowa Samelaik, siam ni saong Dowa Meno,, 424. Adei sa-ai tagék [tagok] kakuh Norapa, patao matâh adarha, tadhuw su-ndit [sunit] Dobisréh [Dobisreh],, 425. tuer [tuan] patri aw su nyan [khan] mang mah, siam bi-ndai [binai]saih di saih, nyu ndik ayun mah bingu,, 426. patao paruah pak ni pluh su renggina, ikak ni thiep mah bingu, tiaong biyér kameng merai,, 427. paoh hager rabap meri [birung] tangai, kaong pamre trun merai, tel ala praittalibi,, [47] 428. taom abih grep drei tuer [tuan] patri, Ângkar Dowa saong Sang ni Gi, dalam ni tian oh bidha,, 429. blaoh tagék [tagok] kakuh patao Langdara, subik ni saong po bia, dalam ni tian aen tabuen,, 430. ka anâk saong metuw ngan kumuén [kamuen], siam saong gep gi-ndang nager, buél [buel] subhap thut [thuk] hatai,, 431. patao bi-ndang panraong jabuél [jabuel] siin ni biai, kieng ba Dowa Meno marai, bi tel nager ina ama,, 432. nao mang aia dom ahaok mah bingu, kuya [kaya] ikal [kar] buissana, mah pariak patao payua,, 433. jaw brei ka Rija Dowa, saong Rija Gasa-nda, man ni tri anâk patao, 434. nao nga aia dom ahaok jallidi, rabep meri campi, kaong pamrié [pamre] di luic nager,, 435. Dowa Meno a-ndik [ndik] athaih kaok aper [per], subik ni saong Ângkar, nyu jak di ngaok thing mah,, 436. Rija Dowa Samelaik su-ndit [sunit] ginreh, nyu jak di nagiray mariah, mang tel nager Sangga,, 437. sa baoh ares kurasi ba per, di grep patri daok tanan, Sang ni Gi parilao,, 438. [pachait] [48] mah pahaluei klau tel, rabep meri kaong hader, buél [buel] su bhap gah kawah,, 439. sa rabang mbeng anguei mang mah mariah, abih ni mang su-ndit [sunit] ginreh, také metâh adarha,, 440. laik tama dalam nager ni Gan Srik Inra, panraong ni praong Bi-ndara, patao kurang sa rituh,, 441. ba buél [buel] ribuw taman kieng raok mesuh, Sang ni Gi nyu jreng mbéh [mboh], nyu per dahlau nao ghak,, 442. nyu yé [yuo] ka drei praong ni rup blaoh tabiak, rup sumu ndar cek, nyu deng di mblang ew bican,, 443. hec po ra ginâp dalam nager, likau padéh [padeh] buél [buel] tanan, cang ra gleng mai hadei,, 444. oken halun merai meriak nager palei, ba anâk halun pablei [pabrei], angan Rija Dowa Meno,, 445. saong angan Âng ni Kar Dowa, juai sanâng huec ka-nda, uken halun merai mesuh,, 446. Bi-ndara patao kurang sa rituh, biai ni gep oh kieng mesuh, bican su jin Sang ni Gi,, 447. mayah biak yau nan likau ni sap tapah sari, blaoh [49] mang jin Sang ni Gi, nyu sap hatam drei tak nan,, 448. Bi-ndara kakuh ni Jin blaoh bican, yah biak that tiak yau nan, sa baoh nager halun tabuh,, 449. Bi-ndara patao Kurang Sa Rituh, likau ni brei ték [tok] mbéh [mboh], angan Rija Dowa Meno,, 450. gleng tapak harei tagék [tagok] meriah di bhé [bho], mbéh [mboh] Rija Dowa Meno, také metâh adarha,, 451. laik tama dalam nager Srik Inra, patao po bia Bi-ndara, raok anâk aen tabuén [tabuen],, 452. kuer anâk a-ndit [anit] sari hia hader, mik da-a di grep kumuén [kamuen], tama bi tel medhir riya,, 453. po bia tanyi Dowa Meno nan nyu hia, ndém [ndom] oh hu panuec kadha, dahlak hader bal [sibar] si bih [abih],, 454. tabiak merai patia tapuk mang mah, biai ni gep blaoh panâh, akayét ba limah,, 455. tel harei mang jame-at taom abih, limah tapuk mang mah, bia ni po si bican,, 456. mik a-ndua [ndua] apakal [apakar] grep kumuén [kamuen], [Sang ni] [50] Gi ba tel nager, ka mik taom anâk,, 457. kuhlaom su-ndit [sunit] Debita praong lo, grep kamuén [kamuen] biai bino, katuw meta [mata] miik [mik] kieng aen,, 458. saong abih grep drei nraong [panraong] jabuél [jabuel], daok kuhria adat bican, abih ni jang lac ligaih,, 459. pangap dhar tadhuw su-ndit [sunit] Dopasréh, Dowa Meno su-ndit [sunit] ginreh, jiéng patao ala uma [ama],, 460. ba mah di grep nager Cam limah, kieng mak patri sa-ai di bih [abih], pék [pok] tagék [tagok] jiéng po bia,, 461. abih drei tuer [tuan] patri dei meduw, kuna ayuh blaoh tadhuw, po bia sa-ai tel taha,, 462. pangap kiuak mang lingiw medhir riya, di grep patri kieng raksa, mang kieng kuna mang kal dahlau,, 463. blaoh kieng pék [pok] Ra ni Ja Dowa, Ângkar ni Rija Dowa, jiéng panraong ala uma [ama],, 464. di grep drei tuer [tuan] patri aen bi lo, bia ni po si bino, buél [buel] su bhap thuk hatai,, 465. jiéng patao pakrang nager Srik Inra, panraong jabuél [jabuel] Binara, patao [Kurang] Sa Rituh,, [51] 466. tadhuw su-ndit [sunit] Dobita brei merai, daok pakrang dit binai, sa baoh nager siam hareh,, 467. po bia tadhuw su-ndit [sunit] Dopasréh, Dowa Meno su-ndit [sunit] ginreh, apan nager thut [thuk] hatai,,,