tapuk 7

ni Ja Matuei oh hu ama tok sa anak sa amaik min , amaik nan papaih papuel papaoh abu raong mang sit tel praong thau ndom thau puec , thau nduec thau bruh , blaoh ina pandar ngak gruk hagaik jang nyu alah , lac ngak oh jieng , pandar nao ngak apah duah brah pabu raong suan jang nyu oh nao , harei yau harei nyu kahra nao duah caok hlauk "haluk" lan ba mai jék tapait taaiak "candiak" ngak klau baoh aaok , sa baoh praong , sa baoh anaih , sa baoh sit , ngak blaoh nyu ba pambu"jambu" di mblang , urang tama tabiak thei mboh lajang éw tangi lac , ngak aaok mang gluh nan pieh ngak hagaik yau ni , Ja Matuei lac ngak pieh pablei mbeng , urang lac thei kéc blei "sei brei kac" , mayah hâ pablei hadom sa baoh , Ja Matuei lac aaok praong klau pluh kuan , aaok anaih dua pluh kuan , aaok sit sa pluh kuan , tel thu nyu nao duah duen lanja mak pong hanreng pambu "jambu" blaoh ba klau baoh aaok nan nao aem "am"  patathak , min hu sa ong dalam palei nan hu janang kal "kar" praong rei blaoh oh hu anak lakei , tok sa urang anak kamei dara min , yap harei tuk manuk kanjaok nan kahra tabiak nao duah keh apuei mai buh pandiak aia ka ama nyu manyum , min sa harei nan bram guh "baramguh" anak kamei ong nan peh pambang jang "bambang jang" thi "si" tabiak nao duah keh apuei pak kawom sang jaik jaik nan yau rah mai min , blaoh wan nan nyu tabiak truh di pambang jang " bambang jang " talak maong mboh apuei hadah pak mblang lan "jalan" , nyu nao pak apuei Ja Matuei cuh aem "am" aaok nan nyu mak gai kai "kakac" apuei mboh klau baoh aaok am tathak bhong nyu pachom lac angah apuei , nyu mak gai taih pacah aaok nan abih , baruw mang Ja Matuei jhok mai dung di aw urang kamei nan kajap , gandik lac habar ngak ka aaok nyu pacah abih , urak ni bayar aaok siam wek ka nyu bi drah , aaok nan hu urang caik jién dahluw pandar ngak , blaoh pacah abih , ngak hagaik ba ka urang harei ni pasumu , gam ndom gam dung oh palao , urang kamei nan puec anaih dan lac , le "lỡ" paje anit luai baik , ndom yau halei jang Ja Matuei oh pang , ndok ngak ruen thring , urang kamei nan huec nda maluw , saong huec nda amaik ama madeh tagok hamiit "mahit " puec lac taong paoh , baruw mang nyu war glai duh thuak " suak " kaong mah di tangin bayar ka aaok pacah nan mang Ja Matuei palao tangin luai dung hu thi "si" nao sang , apuei jang oh hu kaong jang lahik , duh hatai nao keh apuei pak sang urang pakan ba mai buh pandiak aia ka ama manyum , blaoh di nan anak kamei nan dom di ruw ri , damân kaong saong sanâng huec di amaik ama thau ka kaong lahik jieng ruak hakik , mada harei mada raiy ruw , amaik ama mboh anak ruw ri oh mboh ndom puec buei baiy , baruw mang amaik tangi lac , habar kéc "kac" anak maong raoh rup pabhap yau ra ruak hakik yau nan , mayah yau halei nan anak ndom bi tapak , juai padang pajuai habang rup ce , baruw mang anak nan lac , dahlak kuk jhaok aia tabang blaoh tathuak " tasuak " kaong tama bangun lahik , dahlak sa gah huec di amaik ama taong paoh , sa gah ruw damân kaong mbeng oh tama ndih oh war , baruw maraiy rup dreh ni , blaoh amaik nan nao ndom wek saong ama ka panuec anak akhan yau nan , seng ama éw tangi wek lajang nyu ndom sa kadha yau nan rei , saong nyu lac damân kaong saong huec di amaik ama lo tra matai min , blaoh ama nan biai saong amaik lac juai puec lac hai thaok drak anak juai , paguh ni apah manuis mai nyut "nyuk" aia tabang duah mboh hai oh mboh jang lahik jién rei , luai ka kau nao ndom pamaung saong bhum palei brei daa abih drei dam dalam palei thei lagaih kaol saong anak kamei drei mai lac , thei nyuk aia bangun duah mboh kaong nan drei pakhin anak kamei drei ka nyu je , hadei harei karei panuec oh hu tra , bhum palei daa mai ndom yau nan , seng hadom dam lagaih mariak gep paguen harei mai nyuk aia duah bhong baoh mata oh mboh , tel harei hadei Ja Matuei mai tangi ong nan  lac harei pabruai "baruai" dahlak nao ralong oh hu daok di sang si mai nyuk aia duah kaong ka saai kamei o , mayah biak kaong tathuak " tasuak " laik tama bangun habar oh mboh , aia kraong gan nyu thek , baruw mang ong muk nan lac , mayah hâ nyuk duah mboh kaong jang yau panuec wa nduec thattiak biak je , Ja Matuei mak kaong kamei bayar ka aaok pacah mang harei dahlau nan plah padep ba trun bangun , nyu ngak mangak nyuk sa kasan , payén " payér" kaong tagok , tangi ong muk lac njep lei , mayah oh njep luai ka dahlak nyuk duah wek , ong muk nan lac njep kaong nan paje , ba tagok baik Ja Matuei tagok mai thai " Yuen-thay" khan aw , ong muk nan tama sang éw anak lac kaong ni saai hâ nyuk duah mboh paje , seng ong muk nan lac panuec kau ndom thattiak blaoh thei nyuk duah mboh kaong nan ngap " ngak " matuw , panuec amaik ama ndom sa baoh nan klaoh sa kadha , ong muk biai gep kahri kahra harei siam tuk tanyruah ngak mbeng manyum Ja Matuei saong anak je , baruw mang Ja Matuei lakau ndom wek lac , than pajan dahlak matuei madhar sa baoh akaok maong , kathaot rambah lo oh khin caong yau nan , anak kamei wa chai mah pariak , than dahlak yau haluw guic thrak di mbul "mbuen" krâm , urak ni dahlak lakau di wa klau baoh panuec , wa brei adat ka adei kamei nan mayah dahlak nao tao " hatao" mai sang nan éw dahlak saai nan , wa lakei wa kamei éw dahlak anak nan baik , saong halei halei dahlak mai , wa brei sa dan krâh ka dahlak nyim sa harei , saong wa brei ka dahlak sa ratuh naong pariak dom nan blaoh padaok " kadaok " , hadom baoh panuec Ja Matuei ndom ong muk nan haiy abih saong ong muk nan lac yah anak si daok hadom harei jang hu rei , blaoh ong muk mak pariak brei ka Ja Matuei sa ratuh sa jién , Ja Matuei tok pariak blaoh tadhau ayuh ong muk saong adei kamei thut siam " thuk siam " blaoh lakau drei tabiak nao je , Ja Matuei nao pak sang amaik jieng"pajieng" nyu , gaok amaik nyu ruak , nyu kahra raong dua klau harei oh patuah amaik nyu paik jip , nyu pablei sang amaik nyu ka urang abih , tok sa ratuh sa jién tra , nyu tham the " thẫn thờ" pasiam pajhak ba amaik nyu nao payua di Po tanâh raya blaoh nyu galac nao lakau drei di amaik ama raong blaoh klak nagar nao huang je , baruw mang nyu tabiak nao yaom sa awa "wan" dep tapuen "tapuer" ranaih glang kabaw pataom gep main ralo drei , nyu éw mai kakei lac panaok hâ pang panuec kau kakei ni hai , mani satel hadei mayah kau nao tao " hatao " mai sang abih drei panaok hâ hé mboh kau pak halei nan jak gep pathau lac cei mai sang khik kanal yau nan juai war , kau brei pajiak dahlau ka panaok hâ sa pluh sa jién ba nao blei ahar mbeng saong gep blaoh hadal " hadar " panuec kau kakei je , panaok glang kabaw mak pariak blaoh suuk po haiy sa marep saong gep , blaoh Ja Matuei nao sagep sa aw "danaw" tra , jal di aia kraong praong , tapien nan hu urang daok jaga wah rakik ba urang tapa tok jién mbeng yap thun balan je , nyu ndik tapa nao blaoh , nyu ndom saong utang wah rakik nan lac , mani satel hadei hé mboh akaok dahlak mai , mayah saai ktâh wah rakik ba thei matâh kraong , yah mboh dahlak mai dang éw nan saai galac mai wek wah , ba dahlak taba " tapa " nao ka , blaoh galac nao wah ba urang , mayah saai aâng "ưng" panuec dahlak kakei nan dahlak brei dahlau ka saai sa pluh sa jién , urang wah rakik nan haiy pang panuec Ja Matuei ndon nan tok pariak sa pluh sa jién blaoh nyu nao je , nyu nao tel nagar Kraong , nyu tama sang ong muk nan hu janang kar , mbaok mata ganâp mada , hu sa urang anak kamei dara , saong raong sa drei asaih tanaow mariah siam lo , Ja Matuei tama sang ong muk nan daok apah , baruw mang ong muk nan tangi kamuen daok pak palei halei blaoh mai lakau daok apah , seng Ja Matuei lac dahlak daok pak nagar Panrang mai duah ngak apah glang kabaw glang asaih min , dahlak pataok gala di thau ngak hagaik o , lakau daok yaong lasei huak min ,  ong nan lac kau takrâ apah hâ sa thun klau pluh kuan aâng lei , Ja Matuei lac dahlak oh khin ndom tel jién padai , nyu daok pieh yuak harek ka asaih saong pandiak aia ka ong muk manyum min , Ja Matuei laan ta tangin lo , tama daok raong asaih oh hu hadom balan blaoh asaih lamâk plak yau papan baok khan , harei nyu nao yuak harek ka asaih saong pandiak aia ka Po sang nyu manyum , malam nyu nao duah cuak yut ngak krân saong saai lakei krah hadah akhar katih , nyu thulu tuei magru , yaom dua klau balan min blaoh krah akhar truh katih abih , blaoh nyu duah tuei magru taong yuk rabap mari adaoh yeng jang thau rei , nyu ngak yut cuai saong anak lakei ong daok jaik sang Po nyu daok nan klaoh hatai , ong nan anit nyu chai anak pajieng dak dreh , ong nan dom di thuak " suak " yawa lac , Ja Matuei manuis nao huang min blaoh krah hadah akhar katih sunuw banrik blaoh oh hu anak kamei king patok o , dom di sanâng damân dalam hatai , ong nan suak yawa ralo mbeng lo , baruw mang Ja Matuei hamiit " mahit " nyu lac saong ong nan lac , mayah wa aâng kieng ka dahlak ngak yut saong anak lakei wa daok jaik wa nan dahlak nye " nhờ-taka" wa nao puec anak kamei Po sang dahlak bi hu ka dahlak baik , tok hu ka dahlak si daok jaik wa je , baruw mang ong nan pang kadha nao puec , ong muk nan lac anak sa drei sa sang blaoh pakhin ka manuis nao huang , oh thau sa baoh hagaik yau nan habar si njep kac , nyu lakau daok yaom huak min , nyu oh khin tok jién padai , wa nyu lac Ja Matuei di thau hagaik o , dahlak lakau ndom ka wa nyu thau , Ja Matuei ngak yut saong anak dahlak klaoh hatai , dahlak thau nyu krah di akhar katih ganeng cieng rabap mari adaoh yeng jang thau abih , dahlak damân lo , blaoh dahlak di hu anak kamei si pakhin ka nyu o , baruw mang dahlak mai biai saong saai ,, ong nan mai sang Ja Matuei thuai tangi lac , wa nao ndom hu lei , ong janyuk nan akhan lac wek , urang lac kamuen gala pataok oh thau hagaik mai lakau daok yaong huak min , oh khin mak jién padai thei kac si takrâ , Ja Matuei akhan lac , biak min , dahlak di tham jién padai urang o , dahlak hu sa ratuh sa jién pariak ba tuei mbeng rah jalan , dua pluh sa jién daok dalapan pluh pajiong pariak tra , dahlak pok payua di ong muk nan tamaow mang nan sani mai dahlak oh ka paraong sa jién halei o , blaoh dahlak si mak jién daok apah wek ngak hagaik , nan kayua dahlak oh takrâ mbeng phak palah , jién padai pak sang dahlak jang daok min wa , tel harei hadei ong janyuk nan nao rah akhan wek ka ong muk nan pang hadom baoh panuec Ja Matuei ndom yau nan , ong muk Po sang nan war glai lac , biak nyu payua dalapan pluh pariak daok tamaow oh hu mbeng phak palah , baruw mang ong muk Po sang nan galac juk ong janyuk nan ndom wek saong Ja Matuei ndom lac hu paje , cang aiek harei siam tuk tanyruah kahra mbeng manyum pandih anak matuw je , Ja Matuei ndom saong ong janyuk lac nye "taka" wa anit nao ndom wek saong ong muk Po sang dahlak lac , mayah aâng dahlak ngak anak matuw nan lakau wa saong Po sang dahlak nah gruk yam takai nao taom amaik ama ndom ka mang dahlak aâng , seng ong nan juk ong janyuk nao sa takai saong Ja Matuei tabiak Panrang taom amaik ama ndom patathak panuec kadha , tel harei ba gep nao matâh adhua tel kraong , mboh urang krâh wah rakik ba urang nao hu matâh kraong , Ja Matuei paluai sap éw urang wah rakik galac akaok wek raok wak rakik ba nyu tapa , urang wah hakik nan mahit sap nyu éw ba urang leh caik sa gah , tapa mai tel caik gai di ala , kuer tangin pathau lac cei mai sang blaoh daa nyu saong dua ong nan trun rakik wah tapa je , saong oh mboh nyu brei jién , dua ong nan nao hadei kaih gep dom di panâksa lac Ja Matuei ngak hagaik blaoh urang éw cei , yah ndik hakik jang urang oh khin mak jién , nao kajaik si tel palei mboh ranaih daok glang kabaw sa tapuer talak maong mboh akaok Ja Matuei jak gep nduec mai tel kuer tangin kuk akaok auen pathau cei mai sang nyu drâng panaok glang kabaw nan suuk po sa marep je , blaoh di nan nyu ba dua ong nao pak sang amaik ama nyu , baruw cuk akaok trun di pabah bambang jang ong muk mboh auen tangi lac anak nan mai sang , blaoh anak kamei ong nan mboh nduec mai auen tangi lac saai nan mai rawang sang , nyu haiy lac mai rawang sang , blaoh mang ong muk nan daa dua ong nan daok di ngaok papan , anak adei nyu kahra patho pathai lasei aia ralaow ikan alak tapai ahar manang payak pandam dua ong nan saong nyu huak mbeng éé dahé blaoh Ja Matuei tagok kuer tangin dang ndom saong ong muk nan lac dahlak nao dom thun mani , urang ba tian anit dahlak , urak ni urang tuei mai puec dahlak ngak matuw , yah amaik ama anit haiy ka dahlak mang khin , leh panuec ong muk nan haiy je , kahra ngak payak pandam wek sa wan tra , blaoh blai ndom puec buei baiy lakau drei ba gep wek nagar Kraong , Ja Matuei saong dua ong nan mai tel sang palaik klaon daok ala suak yawa lac muk ley muk , muk hadiip nan tangi lac habar kac , dua ong nao jamaow hai hagao blaoh dom si suak yawa , baruw mang ong nan akhan saong muk lac , habar kac nyu lac mai huang lakau daok apah yaong huak min blaoh oh thau habar nyu nao tel halei , dep urang halei seng urang kuer tangin éw cei abih , war glai si panâksa crih , nao ndom gruk anak matuw jang tuah lap gap makrâ rei , muk juai bidha hatai di hagaik tra juai , ong muk kahra harei siam tuk tanyruah blaoh tham the darak dih brah padai ngak mbeng manyum pandih padaok anak matuw daok saong gep thuk siam ngak mbeng anguei pajiak pajieng tel muk suma nyu ratuh thun taha nan dua hadiip pasang Ja Matuei daok khik mbeng anguei sang danaok ayuh sak saong gep tel taha ndua muk patih je