Select
Tag Cloud

Anything in here will be replaced on browsers that support the canvas element

  • Facebook
  • Yahoo
  • Google
  • Live
  • Twitter
  • Live
By: On April 17, 2012
Sử liệu chp rằng, cc ng顴i thp Chm được xᠢy dựng bắt đầu từ thế kỷ VII v chấm dứt vo thế kỷ XIII. Đầu thế kỷ XXI, c࠳ lẽ sử liệu lại phải chp thm rằng, “ở Quảng Nam, đang c骳 một người nung gạch Chăm, xy thp Ch⡠m. Một mnh ng x촢y nn 2 ta th겡p”. Thp xy xong, ᢴng vẫn cn… ngho. Nghe d⨢n gian đồn thổi việc lm v mơ ước “c࠵i trn” của ng Chỉnh đ괣 lu nhưng phải đến tận đầu thng 11 năm nay, sau khi đ⡭ch thn ng Ngⴴ Văn Hng – Gim đốc Sở KH-CN Quảng Nam – dường như kh顴ng thể chờ đợi lu thm, đ⪣ k văn bản giấy trắng mực đen, gửi trực tiếp ln Bộ trưởng Bộ KH-CN, đề nghị nghi�n cứu thnh lập Hội đồng thẩm định v hỗ trợ kinh ph࠭ để ng L Văn Chỉnh c䪳 thể sản xuất đại tr gạch Chăm. ng LԪ Văn Chỉnh, 63 tuổi, ở thn Ph B京nh, x Tam Xun, huyện N㢺i Thnh, tỉnh Quảng Nam.Gặt hi đầu tiࡪn của chng thanh nin Lપ Văn Chỉnh ngay sau khi đất nước vừa giải phng l ph㠡t hiện ra di chỉ khảo cổ Tam Mỹ sau nht cuốc của những người dn lᢠm thủy lợi. Từ pht hiện ny, ᠴng được điều về cng tc ở Bảo t䡠ng Quảng Nam. Chỉ với một kha học 2 thng về c㡴ng tc bảo tồn, bảo tng nhưng liᠪn tục trong một thời gian ngắn, ng Chỉnh cng 3, 4 anh em kh乡c ở Bảo tng Quảng Nam đ ph࣡t hiện được thm 10 di chỉ, di tch quan trọng, trong đꭳ c di chỉ Bu Tr㠡m (gồm cc ngi mộ chum vᴠ mộ tng) khu di tch Ph᭺ Ha (thời kỳ đồ đồng) ở 2 x Tam Anh v⣠ Tam Xun, huyện Ni Th⺠nh, cng di tch mộ chum Sơn – Cẩm – H魠, ở huyện Tin Phước… Tất cả cc di chỉ, di tꡭch ny đều thuộc văn ha Sa Huỳnh. Theo ೴ng Chỉnh, cc hiện vật thuộc văn ha Sa Huỳnh cᳳ sự tương đồng với gạch Chăm. Một trong những yếu tố tương đồng đ l hiện hữu của b㠣 thực vật trong vật liệu xy dựng. Ngay cả đồ gốm Sa Huỳnh, trong pht hiện của ⡴ng Chỉnh cũng c nhiều b thực. Sự say m㣪 gạch Chăm từ ngi thp Ch䡠m Khương Mỹ ở gần nh thuở cn niಪn thiếu đ gip 㺴ng khẳng định chắc chắn sự tồn tại tất yếu của chất liệu b thực vật trong từng vin gạch. Nhờ b㪣 thực vật v cch nung đặc biệt mࡠ những vin gạch Chăm khng hề bị thối rữa, kh괴ng c một loi r㠪u no bm phủ trࡪn n. Bất cứ vin gạch Chăm n㪠o cũng nhẹ hơn gạch bnh thường v khi chạm khắc th젬 đổ bột chứ khng vỡ vụn. Tất cả cc vi䡪n gạch Chăm khi bẻ đi đều c m䳠u xm đen ở phần li. Từ khᵡm ph ny, năm 1990, sau khi nhận được 500.000 đồng tiền về mất sức một lần, ᠴng Chỉnh đ dốc trọn vo việc nung gạch thử nghiệm. Nh㠠 chỉ c 4 so ruộng, tiền kh㠴ng cn nhưng cu hỏi từ năm 12, 13 tuổi tại th⢡p Chm Khương Mỹ đ được ࣴng Chỉnh tự trả lời vo tuổi 40. “Thất bại th nhiều lắm, kh଴ng biết phải mất bao nhiu mẻ nung v bao nhi꠪u tiếng bấc tiếng ch của vợ con, ti mới biết c촡ch xy những chiếc cầu đất nung để đưa lửa từ từ vo l⠲ cũng như tm ra một thứ củi ni kh캴ng chắc m cũng khng xốp để duy trബ nhiệt độ ổn định cho mỗi mẻ nung ko di khoảng 1 tuần”. Đ頢y chnh l kết luận về b� quyết gạch Chăm của ng Chỉnh. Tnh ra, 䭴ng mất mười lăm năm để tm ra b quyết n쭠y. Phần xm đen ở li cᵡc vin gạch cũng được ng Chỉnh l괽 giải một cch thỏa đng, lᡠ do chất phụ gia (b thực vật) được nho nặn trong đất s㠩t, khi tiếp xc với lửa đ ch꣡y m ỉ ở bn trong. Khi t⪴i hỏi đến chất phụ gia, ng Chỉnh mau mắn ra sau vườn nh bẻ một nh䠠nh cy, ni gọn lỏn: “Nⳳ đấy!”. Nhnh cy trࢪn tay người đn ng dốc cạn tഢm huyết, sức lực vo gạch Chăm, ha ra lೠ nhnh bời lời – thứ cy mᢠ bất cứ lng qu nઠo cũng c. Bời lời cũng như dước hay d㴢m bụt, đều cho một thứ nhựa c thể kết dnh thay mạch vữa hồ m㭠 cc chuyn gia ᪝ – Việt đang trng tu Di sản Mỹ Sơn từng đặt vấn đề tham khảo. Cng tr鴬nh trng tu Di sản Mỹ Sơn tnh đến đ魺ng thng 11 ny đᠣ kết thc năm thứ nhất v theo ꠴ng Phan Thanh Bảo – Gim đốc Trung tm Bảo tồn di sản, di t᢭ch Quảng Nam – th cng việc hiện nay của c촡c chuyn gia l đang thử nghiệm chất kết d꠭nh bn ngoi nh꠳m thp G3. Tiếc thay, pht kiến của ᡴng L Văn Chỉnh lại khng hề được ng괳 ngng tới. ng Chỉnh khԴng lấy đ lm buồn v㠬 tự tay ng từ năm 2002 đến nay, đ đốt l䣲 nung gạch v xy nࢪn 2 ta thp Chăm với k⡭ch cỡ cng đường nt kh驴ng khc g cᬡc ngi thp m䡠 người Chăm xưa từng tạo nn khắp giải đất miền Trung. Hai ta th겡p ny, một ở giữa lng thಠnh phố Đ Nẵng, trong khun viപn nh hng Apsara số 222 đường Trần Ph࠺, một ở khu du lịch sinh thi Suối Lương – pha Nam đ᭨o Hải Vn. Xy xong 2 t⢲a thp m mỗi viᠪn gạch cứ chồng kht ln nhau, kh�ng cần bất cứ thứ hồ vữa no chỉ trong vng 5 đến 6 thಡng, ng Chỉnh đm ra ho䢠i nghi kiến của một số học giả cho rằng, để xy n�n một ngi thp, người Chăm xưa phải mất h䡠ng trăm năm. C một thực tế buộc phải ni ra, 㳴ng xy xong 2 ta thⲡp nhưng gia cảnh cn ngho rớt mồng tơi. C⨡i sự ngho, u cũng l袠 thin định của cả một đời tm huyết, lắng nghe hơi thở của từng viꢪn gạch để lm nn điều kỳ diệu kh઴ng ai từng nghĩ đến: xy thp Ch⡠m ở thế kỷ XXI. DƯƠNG THANH TNG B٠i đ đăng ngy 08.01.2004 tại http://vanchuongviet.org
0 Rating 256 views 1 like 0 Comments
Read more
By: On April 17, 2012
Sử liệu chp rằng, cc ng顴i thp Chm được xᠢy dựng bắt đầu từ thế kỷ VII v chấm dứt vo thế kỷ XIII. Đầu thế kỷ XXI, c࠳ lẽ sử liệu lại phải chp thm rằng, “ở Quảng Nam, đang c骳 một người nung gạch Chăm, xy thp Ch⡠m. Một mnh ng x촢y nn 2 ta th겡p”. Thp xy xong, ᢴng vẫn cn… ngho. Nghe d⨢n gian đồn thổi việc lm v mơ ước “c࠵i trn” của ng Chỉnh đ괣 lu nhưng phải đến tận đầu thng 11 năm nay, sau khi đ⡭ch thn ng Ngⴴ Văn Hng – Gim đốc Sở KH-CN Quảng Nam – dường như kh顴ng thể chờ đợi lu thm, đ⪣ k văn bản giấy trắng mực đen, gửi trực tiếp ln Bộ trưởng Bộ KH-CN, đề nghị nghi�n cứu thnh lập Hội đồng thẩm định v hỗ trợ kinh ph࠭ để ng L Văn Chỉnh c䪳 thể sản xuất đại tr gạch Chăm. ng LԪ Văn Chỉnh, 63 tuổi, ở thn Ph B京nh, x Tam Xun, huyện N㢺i Thnh, tỉnh Quảng Nam.Gặt hi đầu tiࡪn của chng thanh nin Lપ Văn Chỉnh ngay sau khi đất nước vừa giải phng l ph㠡t hiện ra di chỉ khảo cổ Tam Mỹ sau nht cuốc của những người dn lᢠm thủy lợi. Từ pht hiện ny, ᠴng được điều về cng tc ở Bảo t䡠ng Quảng Nam. Chỉ với một kha học 2 thng về c㡴ng tc bảo tồn, bảo tng nhưng liᠪn tục trong một thời gian ngắn, ng Chỉnh cng 3, 4 anh em kh乡c ở Bảo tng Quảng Nam đ ph࣡t hiện được thm 10 di chỉ, di tch quan trọng, trong đꭳ c di chỉ Bu Tr㠡m (gồm cc ngi mộ chum vᴠ mộ tng) khu di tch Ph᭺ Ha (thời kỳ đồ đồng) ở 2 x Tam Anh v⣠ Tam Xun, huyện Ni Th⺠nh, cng di tch mộ chum Sơn – Cẩm – H魠, ở huyện Tin Phước… Tất cả cc di chỉ, di tꡭch ny đều thuộc văn ha Sa Huỳnh. Theo ೴ng Chỉnh, cc hiện vật thuộc văn ha Sa Huỳnh cᳳ sự tương đồng với gạch Chăm. Một trong những yếu tố tương đồng đ l hiện hữu của b㠣 thực vật trong vật liệu xy dựng. Ngay cả đồ gốm Sa Huỳnh, trong pht hiện của ⡴ng Chỉnh cũng c nhiều b thực. Sự say m㣪 gạch Chăm từ ngi thp Ch䡠m Khương Mỹ ở gần nh thuở cn niಪn thiếu đ gip 㺴ng khẳng định chắc chắn sự tồn tại tất yếu của chất liệu b thực vật trong từng vin gạch. Nhờ b㪣 thực vật v cch nung đặc biệt mࡠ những vin gạch Chăm khng hề bị thối rữa, kh괴ng c một loi r㠪u no bm phủ trࡪn n. Bất cứ vin gạch Chăm n㪠o cũng nhẹ hơn gạch bnh thường v khi chạm khắc th젬 đổ bột chứ khng vỡ vụn. Tất cả cc vi䡪n gạch Chăm khi bẻ đi đều c m䳠u xm đen ở phần li. Từ khᵡm ph ny, năm 1990, sau khi nhận được 500.000 đồng tiền về mất sức một lần, ᠴng Chỉnh đ dốc trọn vo việc nung gạch thử nghiệm. Nh㠠 chỉ c 4 so ruộng, tiền kh㠴ng cn nhưng cu hỏi từ năm 12, 13 tuổi tại th⢡p Chm Khương Mỹ đ được ࣴng Chỉnh tự trả lời vo tuổi 40. “Thất bại th nhiều lắm, kh଴ng biết phải mất bao nhiu mẻ nung v bao nhi꠪u tiếng bấc tiếng ch của vợ con, ti mới biết c촡ch xy những chiếc cầu đất nung để đưa lửa từ từ vo l⠲ cũng như tm ra một thứ củi ni kh캴ng chắc m cũng khng xốp để duy trബ nhiệt độ ổn định cho mỗi mẻ nung ko di khoảng 1 tuần”. Đ頢y chnh l kết luận về b� quyết gạch Chăm của ng Chỉnh. Tnh ra, 䭴ng mất mười lăm năm để tm ra b quyết n쭠y. Phần xm đen ở li cᵡc vin gạch cũng được ng Chỉnh l괽 giải một cch thỏa đng, lᡠ do chất phụ gia (b thực vật) được nho nặn trong đất s㠩t, khi tiếp xc với lửa đ ch꣡y m ỉ ở bn trong. Khi t⪴i hỏi đến chất phụ gia, ng Chỉnh mau mắn ra sau vườn nh bẻ một nh䠠nh cy, ni gọn lỏn: “Nⳳ đấy!”. Nhnh cy trࢪn tay người đn ng dốc cạn tഢm huyết, sức lực vo gạch Chăm, ha ra lೠ nhnh bời lời – thứ cy mᢠ bất cứ lng qu nઠo cũng c. Bời lời cũng như dước hay d㴢m bụt, đều cho một thứ nhựa c thể kết dnh thay mạch vữa hồ m㭠 cc chuyn gia ᪝ – Việt đang trng tu Di sản Mỹ Sơn từng đặt vấn đề tham khảo. Cng tr鴬nh trng tu Di sản Mỹ Sơn tnh đến đ魺ng thng 11 ny đᠣ kết thc năm thứ nhất v theo ꠴ng Phan Thanh Bảo – Gim đốc Trung tm Bảo tồn di sản, di t᢭ch Quảng Nam – th cng việc hiện nay của c촡c chuyn gia l đang thử nghiệm chất kết d꠭nh bn ngoi nh꠳m thp G3. Tiếc thay, pht kiến của ᡴng L Văn Chỉnh lại khng hề được ng괳 ngng tới. ng Chỉnh khԴng lấy đ lm buồn v㠬 tự tay ng từ năm 2002 đến nay, đ đốt l䣲 nung gạch v xy nࢪn 2 ta thp Chăm với k⡭ch cỡ cng đường nt kh驴ng khc g cᬡc ngi thp m䡠 người Chăm xưa từng tạo nn khắp giải đất miền Trung. Hai ta th겡p ny, một ở giữa lng thಠnh phố Đ Nẵng, trong khun viപn nh hng Apsara số 222 đường Trần Ph࠺, một ở khu du lịch sinh thi Suối Lương – pha Nam đ᭨o Hải Vn. Xy xong 2 t⢲a thp m mỗi viᠪn gạch cứ chồng kht ln nhau, kh�ng cần bất cứ thứ hồ vữa no chỉ trong vng 5 đến 6 thಡng, ng Chỉnh đm ra ho䢠i nghi kiến của một số học giả cho rằng, để xy n�n một ngi thp, người Chăm xưa phải mất h䡠ng trăm năm. C một thực tế buộc phải ni ra, 㳴ng xy xong 2 ta thⲡp nhưng gia cảnh cn ngho rớt mồng tơi. C⨡i sự ngho, u cũng l袠 thin định của cả một đời tm huyết, lắng nghe hơi thở của từng viꢪn gạch để lm nn điều kỳ diệu kh઴ng ai từng nghĩ đến: xy thp Ch⡠m ở thế kỷ XXI. DƯƠNG THANH TNG B٠i đ đăng ngy 08.01.2004 tại http://vanchuongviet.org
0 Rating 256 views 1 like 0 Comments
Read more
By: On April 17, 2012
Sử liệu chp rằng, cc ng顴i thp Chm được xᠢy dựng bắt đầu từ thế kỷ VII v chấm dứt vo thế kỷ XIII. Đầu thế kỷ XXI, c࠳ lẽ sử liệu lại phải chp thm rằng, “ở Quảng Nam, đang c骳 một người nung gạch Chăm, xy thp Ch⡠m. Một mnh ng x촢y nn 2 ta th겡p”. Thp xy xong, ᢴng vẫn cn… ngho. Nghe d⨢n gian đồn thổi việc lm v mơ ước “c࠵i trn” của ng Chỉnh đ괣 lu nhưng phải đến tận đầu thng 11 năm nay, sau khi đ⡭ch thn ng Ngⴴ Văn Hng – Gim đốc Sở KH-CN Quảng Nam – dường như kh顴ng thể chờ đợi lu thm, đ⪣ k văn bản giấy trắng mực đen, gửi trực tiếp ln Bộ trưởng Bộ KH-CN, đề nghị nghi�n cứu thnh lập Hội đồng thẩm định v hỗ trợ kinh ph࠭ để ng L Văn Chỉnh c䪳 thể sản xuất đại tr gạch Chăm. ng LԪ Văn Chỉnh, 63 tuổi, ở thn Ph B京nh, x Tam Xun, huyện N㢺i Thnh, tỉnh Quảng Nam.Gặt hi đầu tiࡪn của chng thanh nin Lપ Văn Chỉnh ngay sau khi đất nước vừa giải phng l ph㠡t hiện ra di chỉ khảo cổ Tam Mỹ sau nht cuốc của những người dn lᢠm thủy lợi. Từ pht hiện ny, ᠴng được điều về cng tc ở Bảo t䡠ng Quảng Nam. Chỉ với một kha học 2 thng về c㡴ng tc bảo tồn, bảo tng nhưng liᠪn tục trong một thời gian ngắn, ng Chỉnh cng 3, 4 anh em kh乡c ở Bảo tng Quảng Nam đ ph࣡t hiện được thm 10 di chỉ, di tch quan trọng, trong đꭳ c di chỉ Bu Tr㠡m (gồm cc ngi mộ chum vᴠ mộ tng) khu di tch Ph᭺ Ha (thời kỳ đồ đồng) ở 2 x Tam Anh v⣠ Tam Xun, huyện Ni Th⺠nh, cng di tch mộ chum Sơn – Cẩm – H魠, ở huyện Tin Phước… Tất cả cc di chỉ, di tꡭch ny đều thuộc văn ha Sa Huỳnh. Theo ೴ng Chỉnh, cc hiện vật thuộc văn ha Sa Huỳnh cᳳ sự tương đồng với gạch Chăm. Một trong những yếu tố tương đồng đ l hiện hữu của b㠣 thực vật trong vật liệu xy dựng. Ngay cả đồ gốm Sa Huỳnh, trong pht hiện của ⡴ng Chỉnh cũng c nhiều b thực. Sự say m㣪 gạch Chăm từ ngi thp Ch䡠m Khương Mỹ ở gần nh thuở cn niಪn thiếu đ gip 㺴ng khẳng định chắc chắn sự tồn tại tất yếu của chất liệu b thực vật trong từng vin gạch. Nhờ b㪣 thực vật v cch nung đặc biệt mࡠ những vin gạch Chăm khng hề bị thối rữa, kh괴ng c một loi r㠪u no bm phủ trࡪn n. Bất cứ vin gạch Chăm n㪠o cũng nhẹ hơn gạch bnh thường v khi chạm khắc th젬 đổ bột chứ khng vỡ vụn. Tất cả cc vi䡪n gạch Chăm khi bẻ đi đều c m䳠u xm đen ở phần li. Từ khᵡm ph ny, năm 1990, sau khi nhận được 500.000 đồng tiền về mất sức một lần, ᠴng Chỉnh đ dốc trọn vo việc nung gạch thử nghiệm. Nh㠠 chỉ c 4 so ruộng, tiền kh㠴ng cn nhưng cu hỏi từ năm 12, 13 tuổi tại th⢡p Chm Khương Mỹ đ được ࣴng Chỉnh tự trả lời vo tuổi 40. “Thất bại th nhiều lắm, kh଴ng biết phải mất bao nhiu mẻ nung v bao nhi꠪u tiếng bấc tiếng ch của vợ con, ti mới biết c촡ch xy những chiếc cầu đất nung để đưa lửa từ từ vo l⠲ cũng như tm ra một thứ củi ni kh캴ng chắc m cũng khng xốp để duy trബ nhiệt độ ổn định cho mỗi mẻ nung ko di khoảng 1 tuần”. Đ頢y chnh l kết luận về b� quyết gạch Chăm của ng Chỉnh. Tnh ra, 䭴ng mất mười lăm năm để tm ra b quyết n쭠y. Phần xm đen ở li cᵡc vin gạch cũng được ng Chỉnh l괽 giải một cch thỏa đng, lᡠ do chất phụ gia (b thực vật) được nho nặn trong đất s㠩t, khi tiếp xc với lửa đ ch꣡y m ỉ ở bn trong. Khi t⪴i hỏi đến chất phụ gia, ng Chỉnh mau mắn ra sau vườn nh bẻ một nh䠠nh cy, ni gọn lỏn: “Nⳳ đấy!”. Nhnh cy trࢪn tay người đn ng dốc cạn tഢm huyết, sức lực vo gạch Chăm, ha ra lೠ nhnh bời lời – thứ cy mᢠ bất cứ lng qu nઠo cũng c. Bời lời cũng như dước hay d㴢m bụt, đều cho một thứ nhựa c thể kết dnh thay mạch vữa hồ m㭠 cc chuyn gia ᪝ – Việt đang trng tu Di sản Mỹ Sơn từng đặt vấn đề tham khảo. Cng tr鴬nh trng tu Di sản Mỹ Sơn tnh đến đ魺ng thng 11 ny đᠣ kết thc năm thứ nhất v theo ꠴ng Phan Thanh Bảo – Gim đốc Trung tm Bảo tồn di sản, di t᢭ch Quảng Nam – th cng việc hiện nay của c촡c chuyn gia l đang thử nghiệm chất kết d꠭nh bn ngoi nh꠳m thp G3. Tiếc thay, pht kiến của ᡴng L Văn Chỉnh lại khng hề được ng괳 ngng tới. ng Chỉnh khԴng lấy đ lm buồn v㠬 tự tay ng từ năm 2002 đến nay, đ đốt l䣲 nung gạch v xy nࢪn 2 ta thp Chăm với k⡭ch cỡ cng đường nt kh驴ng khc g cᬡc ngi thp m䡠 người Chăm xưa từng tạo nn khắp giải đất miền Trung. Hai ta th겡p ny, một ở giữa lng thಠnh phố Đ Nẵng, trong khun viപn nh hng Apsara số 222 đường Trần Ph࠺, một ở khu du lịch sinh thi Suối Lương – pha Nam đ᭨o Hải Vn. Xy xong 2 t⢲a thp m mỗi viᠪn gạch cứ chồng kht ln nhau, kh�ng cần bất cứ thứ hồ vữa no chỉ trong vng 5 đến 6 thಡng, ng Chỉnh đm ra ho䢠i nghi kiến của một số học giả cho rằng, để xy n�n một ngi thp, người Chăm xưa phải mất h䡠ng trăm năm. C một thực tế buộc phải ni ra, 㳴ng xy xong 2 ta thⲡp nhưng gia cảnh cn ngho rớt mồng tơi. C⨡i sự ngho, u cũng l袠 thin định của cả một đời tm huyết, lắng nghe hơi thở của từng viꢪn gạch để lm nn điều kỳ diệu kh઴ng ai từng nghĩ đến: xy thp Ch⡠m ở thế kỷ XXI. DƯƠNG THANH TNG B٠i đ đăng ngy 08.01.2004 tại http://vanchuongviet.org
0 Rating 256 views 1 like 0 Comments
Read more
By: On April 17, 2012
Sử liệu chp rằng, cc ng顴i thp Chm được xᠢy dựng bắt đầu từ thế kỷ VII v chấm dứt vo thế kỷ XIII. Đầu thế kỷ XXI, c࠳ lẽ sử liệu lại phải chp thm rằng, “ở Quảng Nam, đang c骳 một người nung gạch Chăm, xy thp Ch⡠m. Một mnh ng x촢y nn 2 ta th겡p”. Thp xy xong, ᢴng vẫn cn… ngho. Nghe d⨢n gian đồn thổi việc lm v mơ ước “c࠵i trn” của ng Chỉnh đ괣 lu nhưng phải đến tận đầu thng 11 năm nay, sau khi đ⡭ch thn ng Ngⴴ Văn Hng – Gim đốc Sở KH-CN Quảng Nam – dường như kh顴ng thể chờ đợi lu thm, đ⪣ k văn bản giấy trắng mực đen, gửi trực tiếp ln Bộ trưởng Bộ KH-CN, đề nghị nghi�n cứu thnh lập Hội đồng thẩm định v hỗ trợ kinh ph࠭ để ng L Văn Chỉnh c䪳 thể sản xuất đại tr gạch Chăm. ng LԪ Văn Chỉnh, 63 tuổi, ở thn Ph B京nh, x Tam Xun, huyện N㢺i Thnh, tỉnh Quảng Nam.Gặt hi đầu tiࡪn của chng thanh nin Lપ Văn Chỉnh ngay sau khi đất nước vừa giải phng l ph㠡t hiện ra di chỉ khảo cổ Tam Mỹ sau nht cuốc của những người dn lᢠm thủy lợi. Từ pht hiện ny, ᠴng được điều về cng tc ở Bảo t䡠ng Quảng Nam. Chỉ với một kha học 2 thng về c㡴ng tc bảo tồn, bảo tng nhưng liᠪn tục trong một thời gian ngắn, ng Chỉnh cng 3, 4 anh em kh乡c ở Bảo tng Quảng Nam đ ph࣡t hiện được thm 10 di chỉ, di tch quan trọng, trong đꭳ c di chỉ Bu Tr㠡m (gồm cc ngi mộ chum vᴠ mộ tng) khu di tch Ph᭺ Ha (thời kỳ đồ đồng) ở 2 x Tam Anh v⣠ Tam Xun, huyện Ni Th⺠nh, cng di tch mộ chum Sơn – Cẩm – H魠, ở huyện Tin Phước… Tất cả cc di chỉ, di tꡭch ny đều thuộc văn ha Sa Huỳnh. Theo ೴ng Chỉnh, cc hiện vật thuộc văn ha Sa Huỳnh cᳳ sự tương đồng với gạch Chăm. Một trong những yếu tố tương đồng đ l hiện hữu của b㠣 thực vật trong vật liệu xy dựng. Ngay cả đồ gốm Sa Huỳnh, trong pht hiện của ⡴ng Chỉnh cũng c nhiều b thực. Sự say m㣪 gạch Chăm từ ngi thp Ch䡠m Khương Mỹ ở gần nh thuở cn niಪn thiếu đ gip 㺴ng khẳng định chắc chắn sự tồn tại tất yếu của chất liệu b thực vật trong từng vin gạch. Nhờ b㪣 thực vật v cch nung đặc biệt mࡠ những vin gạch Chăm khng hề bị thối rữa, kh괴ng c một loi r㠪u no bm phủ trࡪn n. Bất cứ vin gạch Chăm n㪠o cũng nhẹ hơn gạch bnh thường v khi chạm khắc th젬 đổ bột chứ khng vỡ vụn. Tất cả cc vi䡪n gạch Chăm khi bẻ đi đều c m䳠u xm đen ở phần li. Từ khᵡm ph ny, năm 1990, sau khi nhận được 500.000 đồng tiền về mất sức một lần, ᠴng Chỉnh đ dốc trọn vo việc nung gạch thử nghiệm. Nh㠠 chỉ c 4 so ruộng, tiền kh㠴ng cn nhưng cu hỏi từ năm 12, 13 tuổi tại th⢡p Chm Khương Mỹ đ được ࣴng Chỉnh tự trả lời vo tuổi 40. “Thất bại th nhiều lắm, kh଴ng biết phải mất bao nhiu mẻ nung v bao nhi꠪u tiếng bấc tiếng ch của vợ con, ti mới biết c촡ch xy những chiếc cầu đất nung để đưa lửa từ từ vo l⠲ cũng như tm ra một thứ củi ni kh캴ng chắc m cũng khng xốp để duy trബ nhiệt độ ổn định cho mỗi mẻ nung ko di khoảng 1 tuần”. Đ頢y chnh l kết luận về b� quyết gạch Chăm của ng Chỉnh. Tnh ra, 䭴ng mất mười lăm năm để tm ra b quyết n쭠y. Phần xm đen ở li cᵡc vin gạch cũng được ng Chỉnh l괽 giải một cch thỏa đng, lᡠ do chất phụ gia (b thực vật) được nho nặn trong đất s㠩t, khi tiếp xc với lửa đ ch꣡y m ỉ ở bn trong. Khi t⪴i hỏi đến chất phụ gia, ng Chỉnh mau mắn ra sau vườn nh bẻ một nh䠠nh cy, ni gọn lỏn: “Nⳳ đấy!”. Nhnh cy trࢪn tay người đn ng dốc cạn tഢm huyết, sức lực vo gạch Chăm, ha ra lೠ nhnh bời lời – thứ cy mᢠ bất cứ lng qu nઠo cũng c. Bời lời cũng như dước hay d㴢m bụt, đều cho một thứ nhựa c thể kết dnh thay mạch vữa hồ m㭠 cc chuyn gia ᪝ – Việt đang trng tu Di sản Mỹ Sơn từng đặt vấn đề tham khảo. Cng tr鴬nh trng tu Di sản Mỹ Sơn tnh đến đ魺ng thng 11 ny đᠣ kết thc năm thứ nhất v theo ꠴ng Phan Thanh Bảo – Gim đốc Trung tm Bảo tồn di sản, di t᢭ch Quảng Nam – th cng việc hiện nay của c촡c chuyn gia l đang thử nghiệm chất kết d꠭nh bn ngoi nh꠳m thp G3. Tiếc thay, pht kiến của ᡴng L Văn Chỉnh lại khng hề được ng괳 ngng tới. ng Chỉnh khԴng lấy đ lm buồn v㠬 tự tay ng từ năm 2002 đến nay, đ đốt l䣲 nung gạch v xy nࢪn 2 ta thp Chăm với k⡭ch cỡ cng đường nt kh驴ng khc g cᬡc ngi thp m䡠 người Chăm xưa từng tạo nn khắp giải đất miền Trung. Hai ta th겡p ny, một ở giữa lng thಠnh phố Đ Nẵng, trong khun viപn nh hng Apsara số 222 đường Trần Ph࠺, một ở khu du lịch sinh thi Suối Lương – pha Nam đ᭨o Hải Vn. Xy xong 2 t⢲a thp m mỗi viᠪn gạch cứ chồng kht ln nhau, kh�ng cần bất cứ thứ hồ vữa no chỉ trong vng 5 đến 6 thಡng, ng Chỉnh đm ra ho䢠i nghi kiến của một số học giả cho rằng, để xy n�n một ngi thp, người Chăm xưa phải mất h䡠ng trăm năm. C một thực tế buộc phải ni ra, 㳴ng xy xong 2 ta thⲡp nhưng gia cảnh cn ngho rớt mồng tơi. C⨡i sự ngho, u cũng l袠 thin định của cả một đời tm huyết, lắng nghe hơi thở của từng viꢪn gạch để lm nn điều kỳ diệu kh઴ng ai từng nghĩ đến: xy thp Ch⡠m ở thế kỷ XXI. DƯƠNG THANH TNG B٠i đ đăng ngy 08.01.2004 tại http://vanchuongviet.org
0 Rating 256 views 1 like 0 Comments
Read more