Select
Tag Cloud

Anything in here will be replaced on browsers that support the canvas element

  • Facebook
  • Yahoo
  • Google
  • Live
  • Twitter
  • Live
Uncategorized
By: On August 14, 2012
Mặc d đ c飳 lịch sử hnh thnh cả mấy trăm năm nay v젠 sinh sống xen kẽ với cộng đồng người Kinh, nhưng những người Chăm vng Tn Ch颢u, An Ph…(An Giang) vẫn lun giữ g괬n những điều b ẩn rất ring. 12 l�ng Chăm với hơn 120.000 con người sinh sống rải rc ven những c lao nằm bṪn bờ sng Hậu rộng lớn vẫn lun l䴠 một thế giới b ẩn với bất cứ ai, kể cả cc cư d�n địa phương quanh vng. Trong chuyến đi ny, ch頺ng ti đ c䣳 dịp tm hiểu được nhiều điều l th콺 của những người Chăm nơi đy. Chuẩn bị lm lễ nơi th⠡nh đường Dưới bng thnh đường Sau khi qua cầu Cồn Ti㡪n ở thị x Chu Đốc, ch㢺ng ti tới lng Chăm H䠠 Bao 2 (x Đa Phước, An Ph) khi mặt trời mới đứng b㺳ng, ng Cả Musa Haji (79 tuổi) cười bảo, giờ ny mọi người đ䠣 đi lm, khoảng cuối chiều mới tiếp tục lm lễ lần nữa. Khi ch࠺ng ti hỏi lm lễ để l䠠m g m ng젠y no cũng phải lm nhiều lần thࠬ như đụng phải điều cấm kỵ trong gio luật của đạo Hồi, ng Cả cᴳ vẻ khng vui. Tuy nhin, bằng một th䪡i độ hết sức nh nhặn, ng cố gắng giải th㴭ch cho chng ti hiểu rằng, với những người Chăm theo đạo Hồi ở đ괢y, việc lm lễ l lẽ sống, tương tự như những người theo đạo thiࠪn Cha đi nh thờ hꠠng tuần. Tuy nhin, thnh đường của người Chăm lại hết sức giản dị vꡬ khng c một bức tượng hay bất kỳ một vật tượng trưng như Ch䳺a, tượng Phật…của cc đạo khc. Theo ᡴng Cả Musa, do quan niệm của đạo Hồi gio, thnh Allah luᡴn ngự trị trong tim mỗi người nn khng cần phải tạc tượng hay một khu괴n hnh cụ thể. Dưới bng t쳲a thnh đường lộng lẫy với những gam mu xanh, trắng khᠡ đơn giản, ng Cả kể về những nếp sống của người Chăm cho chng t亴i nghe. Ở đy cũng như nhiều lng Chăm kh⠡c quanh vng, mọi người sống kh kh顩p kn v chỉ khi c� việc cần mới giao lưu với cộng đồng người Kinh m thi. Trong lഠng Chăm, mọi người lun phải tun thủ những gi䢡o luật kh chặt chẽ. Từ việc ăn uống cho tới những ứng xử quan hệ x hội vᣠ cả trong gia đnh. Ngy nay do điều kiện sống, nhiều người Chăm men theo c젡c chi lưu của sng Hậu m tản đi khắp nơi v䠹ng đồng bằng để sinh sống bằng nghề chi lưới hay thậm ch l୪n cả Si Gn bu಴n bn, lm cᠴng nhn cc nh⡠ my. Mặc d đi đṢu, lm g, thବ họ lun tun thủ gi䢡o luật của cộng đồng mnh. Đ l쳠 việc khng bao giờ vo c䠡c qun ăn, tiệm nước giải kht nᡠo của người Kinh, chỉ ăn những đồ ăn do bản thn họ lm. Họ cũng kh⠴ng bao giờ uống rượu hay ht thuốc l, nhiều điều cấm ghi trong Kinh Thꡡnh. Nếu những ai bị bắt gặp vi phạm những gio luật sẽ bị cộng đồng nu t᪪n, bị ti phạm th hướng xử lᬽ c phần nặng hơn. Mặc d kh㹴ng mua bn, ăn uống bất cứ thứ đồ dng nṠo do người Kinh lm ra, nhưng họ vẫn thường xuyn mời những người bạn lઠ người Kinh tham dự cc lễ hội của dn tộc m᢬nh. Theo chiều ngược lại, người Chăm khng bao giờ dự lễ hội của người Kinh. ng Cả Musa ở l䔠ng H Bao 2 V thଡnh đường l nơi tn nghiപm v lun được người Chăm ngưỡng mộ nപn những ai do bận cng việc mưu sinh, khng l䴠m lễ thường xuyn được sẽ phải lm lễ b꠹ sau qung thời gian xa qu. Với họ, việc l㪠m lễ ở thnh đường l hoᠠn ton tự nguyện v đ࠳ l việc quan trọng trong đời. Tuy nhin, những thડnh đường lộng lẫy mang dng dấp kiến trc của TẢy xa xti khng đơn giản chỉ l nơi để cộng đồng người Chăm l䠠m lễ, m cn lಠ nơi để giải quyết tất cả cc vấn đề khc trong cuộc sống, dưới sự chủ trᡬ của ng Cả. Ngay như buổi sng nay, sau khi tất cả mọi người l䡠m lễ xong, ng Cả Musa phải đi theo anh Mohamed để lm lễ đặt t䠪n cho c con gi nhỏ của gia đ䡬nh v vợ anh vừa mới sinh được gần 1 tuần. Theo truyền thống của dn tộc m좬nh, người Chăm khng c họ m䳠 chỉ c tn, được đặt theo t㪪n cc vị Thnh trong đạo Hồi. Tuy nhiᡪn, để ph hợp với quy định chung của những đứa trẻ trn khắp đất nước Việt Nam, hiện nay c骡c ng Cả vẫn đặt tn ch䪺ng theo tn cc vị Thꡡnh v lấy một ci họ bất kỳ ghࡩp lại, để đi học sau ny, khi lớn ln ch઺ng c thể ha đồng với những đứa trẻ kh㲡c ở trường lớp. Chuyện học v khung cửi Cũng như nhiều quốc gia theo đạo Hồi khc, phụ nữ vẫn chưa cࡳ vai tr quan trọng trong quan niệm sống của người Chăm vng An Giang, mặc d⹹ thực tế sau khi lập gia đnh, đn 젴ng vẫn thường xuyn phải…ở rể. Ở đy, khi ra đường (dꢹ hiếm khi) phụ nữ vẫn phải dng khăn qung tr頹m trn đầu. Nhiều nơi theo đạo Hồi, giới luật l phải che cả khu꠴n mặt. V thế, chuyện học gần như chỉ dnh ri젪ng cho những đứa trẻ nam, cn nữ giới đa phần khng được học hⴠnh đến nơi đến chốn m phải lm quen với khung cửi từ nhỏ. Trong những ngࠠy tm hiểu về cuộc sống của người Chăm vng An Giang nơi đ칢y, thật bất ngờ khi biết rằng, cuộc sống của họ kh kh khăn v᳠ trnh độ dn tr좭 cũng khng cao, nhưng mỗi năm hng trăm trẻ em người Chăm nơi đ䠢y được…đi du học. Bn khung dệt thổ cẩm Khng như những bạn c괹ng trang lứa người Kinh khc, chỉ cần học xong lớp 12 v cᠳ một kiến thức về tiếng Ả Rập với tiếng Chăm l đủ tiu chuẩn cળ thể đi du học. Đa phần cc đứa trẻ người Chăm ở An Giang đều đi du học ở cc nước đạo Hồi thuộc khối Ả Rập vᡠ vng Vịnh. C một điều khiến ch鳺ng ti ngạc nhin l䪠 những đứa trẻ Chăm ở đy rất chăm học. Nhn c⬡ch chng học bi khiến ch꠺ng ti lin tưởng tới những 䪴ng đồ v học sinh thời phong kiến ngy xưa. Nghĩa lࠠ mọi thứ rất r rng v堠 nghim minh. Khng c괳 chuyện học tr cười ni, nhⳬn ngang, nhn dọc hay lm bất cứ động t젡c no khc trong giờ học. Trước mặt chࡺng l những quyển Kinh Thnh dࡠy cộm với chi cht những con chữ ngoằn ngho c�ng tiếng học bi đều đặn vang ln. Hબnh như, khng c bất cứ thứ g䳬 tồn tại bn trong lớp học ngoi những con chữ vꠠ tiếng đọc-giảng bi vang ln đều đặn. Thầy giડo Haji Thanijan ở thnh đường Ehsan (Chu Phong, Tᢢn Chu) cho biết, trước đy thầy từng theo học lớp Kinh Th⢡nh ở thnh địa Mecca ở tận thế giới Ả Rập xa xi. Ngoᴠi việc dạy chữ cho bọn trẻ, thầy Haji Thanijan cn dạy chng những gi⺡o luật, cch đối nhn xử thế, nấu ăn, lᢠm bnh…theo cch riᡪng của người Chăm, d chng l麠…nam nhi. C thể ni, người thầy kh㳴ng chỉ đơn giản l thầy m c࠲n l một người cha, người mẹ theo đng nghĩa đen. Mặc dູ c nghĩa quan trọng v㽠 đng gp rất nhiều cho lớp trẻ, nhưng những người thầy ở l㳠ng Chăm nơi đy lại khng cⴳ…lương. Nghĩa l họ lm việc nࠠy hon ton tự nguyện vࠠ coi đ như l bổn phận với cộng đồng trước th㠡nh Allah cao cả. Đấy l những đứa trẻ nam, cn những người con gಡi Chăm, đa phần họ chỉ quanh quẩn lm việc nh, ࠭t ra đường. Vậy nhưng, trong thời gian đi qua những thnh đường ven bờ sng Hậu hiền hᴲa, chng ti đ괣 gặp những hnh ảnh rất đẹp của những người con gi Chăm. Nhớ l졺c mới từ dưới bến ph Chu Giang ở Chࢢu Đốc qua, trn con đường tỉnh lộ 953 ngay đoạn ng ba Ch꣢u Phong, chng ti v괴 tnh bắt gặp một đi mắt trong veo rất th촡nh thiện của một người con gi Chăm. Nắng chiều nh nhẹ soi trᨪn gương mặt c, cng gi乳 từ pha sng Hậu thổi v�o lm tấm khăn chong khẽ bay bay trong gi࠳, cng lm cho hࠬnh ảnh ấy giống như một bức tranh hơn l giữa một c lao xa vắng n๠y. Th thực, hnh ảnh chiếc khăn vꬠ bn tay nhỏ b của cੴ mềm mại trn từng khung vải của chiếc khung dệt khiến ch괺ng ti lin tưởng đến những bộ phim m䪠 mnh đ xem đ죢u đ. C lẽ, đ㳳 cũng chnh l h�nh ảnh tiu biểu của những người con gi Chăm, nơi v꡹ng bin giới xa xi n괠y. C lẽ, đ cũng ch㳭nh l hnh ảnh khiến những người lữ khଡch như chng ti quyến luyến kh괴ng muốn rời xa mảnh đất ph nhiu tr쪹 ph ny… Đoꠠn Đại Tr Nguồn : B�o ĐĐK
0 Rating 151 views 1 like 0 Comments
Read more
Uncategorized
By: On August 14, 2012
Mặc d đ c飳 lịch sử hnh thnh cả mấy trăm năm nay v젠 sinh sống xen kẽ với cộng đồng người Kinh, nhưng những người Chăm vng Tn Ch颢u, An Ph…(An Giang) vẫn lun giữ g괬n những điều b ẩn rất ring. 12 l�ng Chăm với hơn 120.000 con người sinh sống rải rc ven những c lao nằm bṪn bờ sng Hậu rộng lớn vẫn lun l䴠 một thế giới b ẩn với bất cứ ai, kể cả cc cư d�n địa phương quanh vng. Trong chuyến đi ny, ch頺ng ti đ c䣳 dịp tm hiểu được nhiều điều l th콺 của những người Chăm nơi đy. Chuẩn bị lm lễ nơi th⠡nh đường Dưới bng thnh đường Sau khi qua cầu Cồn Ti㡪n ở thị x Chu Đốc, ch㢺ng ti tới lng Chăm H䠠 Bao 2 (x Đa Phước, An Ph) khi mặt trời mới đứng b㺳ng, ng Cả Musa Haji (79 tuổi) cười bảo, giờ ny mọi người đ䠣 đi lm, khoảng cuối chiều mới tiếp tục lm lễ lần nữa. Khi ch࠺ng ti hỏi lm lễ để l䠠m g m ng젠y no cũng phải lm nhiều lần thࠬ như đụng phải điều cấm kỵ trong gio luật của đạo Hồi, ng Cả cᴳ vẻ khng vui. Tuy nhin, bằng một th䪡i độ hết sức nh nhặn, ng cố gắng giải th㴭ch cho chng ti hiểu rằng, với những người Chăm theo đạo Hồi ở đ괢y, việc lm lễ l lẽ sống, tương tự như những người theo đạo thiࠪn Cha đi nh thờ hꠠng tuần. Tuy nhin, thnh đường của người Chăm lại hết sức giản dị vꡬ khng c một bức tượng hay bất kỳ một vật tượng trưng như Ch䳺a, tượng Phật…của cc đạo khc. Theo ᡴng Cả Musa, do quan niệm của đạo Hồi gio, thnh Allah luᡴn ngự trị trong tim mỗi người nn khng cần phải tạc tượng hay một khu괴n hnh cụ thể. Dưới bng t쳲a thnh đường lộng lẫy với những gam mu xanh, trắng khᠡ đơn giản, ng Cả kể về những nếp sống của người Chăm cho chng t亴i nghe. Ở đy cũng như nhiều lng Chăm kh⠡c quanh vng, mọi người sống kh kh顩p kn v chỉ khi c� việc cần mới giao lưu với cộng đồng người Kinh m thi. Trong lഠng Chăm, mọi người lun phải tun thủ những gi䢡o luật kh chặt chẽ. Từ việc ăn uống cho tới những ứng xử quan hệ x hội vᣠ cả trong gia đnh. Ngy nay do điều kiện sống, nhiều người Chăm men theo c젡c chi lưu của sng Hậu m tản đi khắp nơi v䠹ng đồng bằng để sinh sống bằng nghề chi lưới hay thậm ch l୪n cả Si Gn bu಴n bn, lm cᠴng nhn cc nh⡠ my. Mặc d đi đṢu, lm g, thବ họ lun tun thủ gi䢡o luật của cộng đồng mnh. Đ l쳠 việc khng bao giờ vo c䠡c qun ăn, tiệm nước giải kht nᡠo của người Kinh, chỉ ăn những đồ ăn do bản thn họ lm. Họ cũng kh⠴ng bao giờ uống rượu hay ht thuốc l, nhiều điều cấm ghi trong Kinh Thꡡnh. Nếu những ai bị bắt gặp vi phạm những gio luật sẽ bị cộng đồng nu t᪪n, bị ti phạm th hướng xử lᬽ c phần nặng hơn. Mặc d kh㹴ng mua bn, ăn uống bất cứ thứ đồ dng nṠo do người Kinh lm ra, nhưng họ vẫn thường xuyn mời những người bạn lઠ người Kinh tham dự cc lễ hội của dn tộc m᢬nh. Theo chiều ngược lại, người Chăm khng bao giờ dự lễ hội của người Kinh. ng Cả Musa ở l䔠ng H Bao 2 V thଡnh đường l nơi tn nghiപm v lun được người Chăm ngưỡng mộ nപn những ai do bận cng việc mưu sinh, khng l䴠m lễ thường xuyn được sẽ phải lm lễ b꠹ sau qung thời gian xa qu. Với họ, việc l㪠m lễ ở thnh đường l hoᠠn ton tự nguyện v đ࠳ l việc quan trọng trong đời. Tuy nhin, những thડnh đường lộng lẫy mang dng dấp kiến trc của TẢy xa xti khng đơn giản chỉ l nơi để cộng đồng người Chăm l䠠m lễ, m cn lಠ nơi để giải quyết tất cả cc vấn đề khc trong cuộc sống, dưới sự chủ trᡬ của ng Cả. Ngay như buổi sng nay, sau khi tất cả mọi người l䡠m lễ xong, ng Cả Musa phải đi theo anh Mohamed để lm lễ đặt t䠪n cho c con gi nhỏ của gia đ䡬nh v vợ anh vừa mới sinh được gần 1 tuần. Theo truyền thống của dn tộc m좬nh, người Chăm khng c họ m䳠 chỉ c tn, được đặt theo t㪪n cc vị Thnh trong đạo Hồi. Tuy nhiᡪn, để ph hợp với quy định chung của những đứa trẻ trn khắp đất nước Việt Nam, hiện nay c骡c ng Cả vẫn đặt tn ch䪺ng theo tn cc vị Thꡡnh v lấy một ci họ bất kỳ ghࡩp lại, để đi học sau ny, khi lớn ln ch઺ng c thể ha đồng với những đứa trẻ kh㲡c ở trường lớp. Chuyện học v khung cửi Cũng như nhiều quốc gia theo đạo Hồi khc, phụ nữ vẫn chưa cࡳ vai tr quan trọng trong quan niệm sống của người Chăm vng An Giang, mặc d⹹ thực tế sau khi lập gia đnh, đn 젴ng vẫn thường xuyn phải…ở rể. Ở đy, khi ra đường (dꢹ hiếm khi) phụ nữ vẫn phải dng khăn qung tr頹m trn đầu. Nhiều nơi theo đạo Hồi, giới luật l phải che cả khu꠴n mặt. V thế, chuyện học gần như chỉ dnh ri젪ng cho những đứa trẻ nam, cn nữ giới đa phần khng được học hⴠnh đến nơi đến chốn m phải lm quen với khung cửi từ nhỏ. Trong những ngࠠy tm hiểu về cuộc sống của người Chăm vng An Giang nơi đ칢y, thật bất ngờ khi biết rằng, cuộc sống của họ kh kh khăn v᳠ trnh độ dn tr좭 cũng khng cao, nhưng mỗi năm hng trăm trẻ em người Chăm nơi đ䠢y được…đi du học. Bn khung dệt thổ cẩm Khng như những bạn c괹ng trang lứa người Kinh khc, chỉ cần học xong lớp 12 v cᠳ một kiến thức về tiếng Ả Rập với tiếng Chăm l đủ tiu chuẩn cળ thể đi du học. Đa phần cc đứa trẻ người Chăm ở An Giang đều đi du học ở cc nước đạo Hồi thuộc khối Ả Rập vᡠ vng Vịnh. C một điều khiến ch鳺ng ti ngạc nhin l䪠 những đứa trẻ Chăm ở đy rất chăm học. Nhn c⬡ch chng học bi khiến ch꠺ng ti lin tưởng tới những 䪴ng đồ v học sinh thời phong kiến ngy xưa. Nghĩa lࠠ mọi thứ rất r rng v堠 nghim minh. Khng c괳 chuyện học tr cười ni, nhⳬn ngang, nhn dọc hay lm bất cứ động t젡c no khc trong giờ học. Trước mặt chࡺng l những quyển Kinh Thnh dࡠy cộm với chi cht những con chữ ngoằn ngho c�ng tiếng học bi đều đặn vang ln. Hબnh như, khng c bất cứ thứ g䳬 tồn tại bn trong lớp học ngoi những con chữ vꠠ tiếng đọc-giảng bi vang ln đều đặn. Thầy giડo Haji Thanijan ở thnh đường Ehsan (Chu Phong, Tᢢn Chu) cho biết, trước đy thầy từng theo học lớp Kinh Th⢡nh ở thnh địa Mecca ở tận thế giới Ả Rập xa xi. Ngoᴠi việc dạy chữ cho bọn trẻ, thầy Haji Thanijan cn dạy chng những gi⺡o luật, cch đối nhn xử thế, nấu ăn, lᢠm bnh…theo cch riᡪng của người Chăm, d chng l麠…nam nhi. C thể ni, người thầy kh㳴ng chỉ đơn giản l thầy m c࠲n l một người cha, người mẹ theo đng nghĩa đen. Mặc dູ c nghĩa quan trọng v㽠 đng gp rất nhiều cho lớp trẻ, nhưng những người thầy ở l㳠ng Chăm nơi đy lại khng cⴳ…lương. Nghĩa l họ lm việc nࠠy hon ton tự nguyện vࠠ coi đ như l bổn phận với cộng đồng trước th㠡nh Allah cao cả. Đấy l những đứa trẻ nam, cn những người con gಡi Chăm, đa phần họ chỉ quanh quẩn lm việc nh, ࠭t ra đường. Vậy nhưng, trong thời gian đi qua những thnh đường ven bờ sng Hậu hiền hᴲa, chng ti đ괣 gặp những hnh ảnh rất đẹp của những người con gi Chăm. Nhớ l졺c mới từ dưới bến ph Chu Giang ở Chࢢu Đốc qua, trn con đường tỉnh lộ 953 ngay đoạn ng ba Ch꣢u Phong, chng ti v괴 tnh bắt gặp một đi mắt trong veo rất th촡nh thiện của một người con gi Chăm. Nắng chiều nh nhẹ soi trᨪn gương mặt c, cng gi乳 từ pha sng Hậu thổi v�o lm tấm khăn chong khẽ bay bay trong gi࠳, cng lm cho hࠬnh ảnh ấy giống như một bức tranh hơn l giữa một c lao xa vắng n๠y. Th thực, hnh ảnh chiếc khăn vꬠ bn tay nhỏ b của cੴ mềm mại trn từng khung vải của chiếc khung dệt khiến ch괺ng ti lin tưởng đến những bộ phim m䪠 mnh đ xem đ죢u đ. C lẽ, đ㳳 cũng chnh l h�nh ảnh tiu biểu của những người con gi Chăm, nơi v꡹ng bin giới xa xi n괠y. C lẽ, đ cũng ch㳭nh l hnh ảnh khiến những người lữ khଡch như chng ti quyến luyến kh괴ng muốn rời xa mảnh đất ph nhiu tr쪹 ph ny… Đoꠠn Đại Tr Nguồn : B�o ĐĐK
0 Rating 151 views 1 like 0 Comments
Read more
Uncategorized
By: On August 14, 2012
Mặc d đ c飳 lịch sử hnh thnh cả mấy trăm năm nay v젠 sinh sống xen kẽ với cộng đồng người Kinh, nhưng những người Chăm vng Tn Ch颢u, An Ph…(An Giang) vẫn lun giữ g괬n những điều b ẩn rất ring. 12 l�ng Chăm với hơn 120.000 con người sinh sống rải rc ven những c lao nằm bṪn bờ sng Hậu rộng lớn vẫn lun l䴠 một thế giới b ẩn với bất cứ ai, kể cả cc cư d�n địa phương quanh vng. Trong chuyến đi ny, ch頺ng ti đ c䣳 dịp tm hiểu được nhiều điều l th콺 của những người Chăm nơi đy. Chuẩn bị lm lễ nơi th⠡nh đường Dưới bng thnh đường Sau khi qua cầu Cồn Ti㡪n ở thị x Chu Đốc, ch㢺ng ti tới lng Chăm H䠠 Bao 2 (x Đa Phước, An Ph) khi mặt trời mới đứng b㺳ng, ng Cả Musa Haji (79 tuổi) cười bảo, giờ ny mọi người đ䠣 đi lm, khoảng cuối chiều mới tiếp tục lm lễ lần nữa. Khi ch࠺ng ti hỏi lm lễ để l䠠m g m ng젠y no cũng phải lm nhiều lần thࠬ như đụng phải điều cấm kỵ trong gio luật của đạo Hồi, ng Cả cᴳ vẻ khng vui. Tuy nhin, bằng một th䪡i độ hết sức nh nhặn, ng cố gắng giải th㴭ch cho chng ti hiểu rằng, với những người Chăm theo đạo Hồi ở đ괢y, việc lm lễ l lẽ sống, tương tự như những người theo đạo thiࠪn Cha đi nh thờ hꠠng tuần. Tuy nhin, thnh đường của người Chăm lại hết sức giản dị vꡬ khng c một bức tượng hay bất kỳ một vật tượng trưng như Ch䳺a, tượng Phật…của cc đạo khc. Theo ᡴng Cả Musa, do quan niệm của đạo Hồi gio, thnh Allah luᡴn ngự trị trong tim mỗi người nn khng cần phải tạc tượng hay một khu괴n hnh cụ thể. Dưới bng t쳲a thnh đường lộng lẫy với những gam mu xanh, trắng khᠡ đơn giản, ng Cả kể về những nếp sống của người Chăm cho chng t亴i nghe. Ở đy cũng như nhiều lng Chăm kh⠡c quanh vng, mọi người sống kh kh顩p kn v chỉ khi c� việc cần mới giao lưu với cộng đồng người Kinh m thi. Trong lഠng Chăm, mọi người lun phải tun thủ những gi䢡o luật kh chặt chẽ. Từ việc ăn uống cho tới những ứng xử quan hệ x hội vᣠ cả trong gia đnh. Ngy nay do điều kiện sống, nhiều người Chăm men theo c젡c chi lưu của sng Hậu m tản đi khắp nơi v䠹ng đồng bằng để sinh sống bằng nghề chi lưới hay thậm ch l୪n cả Si Gn bu಴n bn, lm cᠴng nhn cc nh⡠ my. Mặc d đi đṢu, lm g, thବ họ lun tun thủ gi䢡o luật của cộng đồng mnh. Đ l쳠 việc khng bao giờ vo c䠡c qun ăn, tiệm nước giải kht nᡠo của người Kinh, chỉ ăn những đồ ăn do bản thn họ lm. Họ cũng kh⠴ng bao giờ uống rượu hay ht thuốc l, nhiều điều cấm ghi trong Kinh Thꡡnh. Nếu những ai bị bắt gặp vi phạm những gio luật sẽ bị cộng đồng nu t᪪n, bị ti phạm th hướng xử lᬽ c phần nặng hơn. Mặc d kh㹴ng mua bn, ăn uống bất cứ thứ đồ dng nṠo do người Kinh lm ra, nhưng họ vẫn thường xuyn mời những người bạn lઠ người Kinh tham dự cc lễ hội của dn tộc m᢬nh. Theo chiều ngược lại, người Chăm khng bao giờ dự lễ hội của người Kinh. ng Cả Musa ở l䔠ng H Bao 2 V thଡnh đường l nơi tn nghiപm v lun được người Chăm ngưỡng mộ nപn những ai do bận cng việc mưu sinh, khng l䴠m lễ thường xuyn được sẽ phải lm lễ b꠹ sau qung thời gian xa qu. Với họ, việc l㪠m lễ ở thnh đường l hoᠠn ton tự nguyện v đ࠳ l việc quan trọng trong đời. Tuy nhin, những thડnh đường lộng lẫy mang dng dấp kiến trc của TẢy xa xti khng đơn giản chỉ l nơi để cộng đồng người Chăm l䠠m lễ, m cn lಠ nơi để giải quyết tất cả cc vấn đề khc trong cuộc sống, dưới sự chủ trᡬ của ng Cả. Ngay như buổi sng nay, sau khi tất cả mọi người l䡠m lễ xong, ng Cả Musa phải đi theo anh Mohamed để lm lễ đặt t䠪n cho c con gi nhỏ của gia đ䡬nh v vợ anh vừa mới sinh được gần 1 tuần. Theo truyền thống của dn tộc m좬nh, người Chăm khng c họ m䳠 chỉ c tn, được đặt theo t㪪n cc vị Thnh trong đạo Hồi. Tuy nhiᡪn, để ph hợp với quy định chung của những đứa trẻ trn khắp đất nước Việt Nam, hiện nay c骡c ng Cả vẫn đặt tn ch䪺ng theo tn cc vị Thꡡnh v lấy một ci họ bất kỳ ghࡩp lại, để đi học sau ny, khi lớn ln ch઺ng c thể ha đồng với những đứa trẻ kh㲡c ở trường lớp. Chuyện học v khung cửi Cũng như nhiều quốc gia theo đạo Hồi khc, phụ nữ vẫn chưa cࡳ vai tr quan trọng trong quan niệm sống của người Chăm vng An Giang, mặc d⹹ thực tế sau khi lập gia đnh, đn 젴ng vẫn thường xuyn phải…ở rể. Ở đy, khi ra đường (dꢹ hiếm khi) phụ nữ vẫn phải dng khăn qung tr頹m trn đầu. Nhiều nơi theo đạo Hồi, giới luật l phải che cả khu꠴n mặt. V thế, chuyện học gần như chỉ dnh ri젪ng cho những đứa trẻ nam, cn nữ giới đa phần khng được học hⴠnh đến nơi đến chốn m phải lm quen với khung cửi từ nhỏ. Trong những ngࠠy tm hiểu về cuộc sống của người Chăm vng An Giang nơi đ칢y, thật bất ngờ khi biết rằng, cuộc sống của họ kh kh khăn v᳠ trnh độ dn tr좭 cũng khng cao, nhưng mỗi năm hng trăm trẻ em người Chăm nơi đ䠢y được…đi du học. Bn khung dệt thổ cẩm Khng như những bạn c괹ng trang lứa người Kinh khc, chỉ cần học xong lớp 12 v cᠳ một kiến thức về tiếng Ả Rập với tiếng Chăm l đủ tiu chuẩn cળ thể đi du học. Đa phần cc đứa trẻ người Chăm ở An Giang đều đi du học ở cc nước đạo Hồi thuộc khối Ả Rập vᡠ vng Vịnh. C một điều khiến ch鳺ng ti ngạc nhin l䪠 những đứa trẻ Chăm ở đy rất chăm học. Nhn c⬡ch chng học bi khiến ch꠺ng ti lin tưởng tới những 䪴ng đồ v học sinh thời phong kiến ngy xưa. Nghĩa lࠠ mọi thứ rất r rng v堠 nghim minh. Khng c괳 chuyện học tr cười ni, nhⳬn ngang, nhn dọc hay lm bất cứ động t젡c no khc trong giờ học. Trước mặt chࡺng l những quyển Kinh Thnh dࡠy cộm với chi cht những con chữ ngoằn ngho c�ng tiếng học bi đều đặn vang ln. Hબnh như, khng c bất cứ thứ g䳬 tồn tại bn trong lớp học ngoi những con chữ vꠠ tiếng đọc-giảng bi vang ln đều đặn. Thầy giડo Haji Thanijan ở thnh đường Ehsan (Chu Phong, Tᢢn Chu) cho biết, trước đy thầy từng theo học lớp Kinh Th⢡nh ở thnh địa Mecca ở tận thế giới Ả Rập xa xi. Ngoᴠi việc dạy chữ cho bọn trẻ, thầy Haji Thanijan cn dạy chng những gi⺡o luật, cch đối nhn xử thế, nấu ăn, lᢠm bnh…theo cch riᡪng của người Chăm, d chng l麠…nam nhi. C thể ni, người thầy kh㳴ng chỉ đơn giản l thầy m c࠲n l một người cha, người mẹ theo đng nghĩa đen. Mặc dູ c nghĩa quan trọng v㽠 đng gp rất nhiều cho lớp trẻ, nhưng những người thầy ở l㳠ng Chăm nơi đy lại khng cⴳ…lương. Nghĩa l họ lm việc nࠠy hon ton tự nguyện vࠠ coi đ như l bổn phận với cộng đồng trước th㠡nh Allah cao cả. Đấy l những đứa trẻ nam, cn những người con gಡi Chăm, đa phần họ chỉ quanh quẩn lm việc nh, ࠭t ra đường. Vậy nhưng, trong thời gian đi qua những thnh đường ven bờ sng Hậu hiền hᴲa, chng ti đ괣 gặp những hnh ảnh rất đẹp của những người con gi Chăm. Nhớ l졺c mới từ dưới bến ph Chu Giang ở Chࢢu Đốc qua, trn con đường tỉnh lộ 953 ngay đoạn ng ba Ch꣢u Phong, chng ti v괴 tnh bắt gặp một đi mắt trong veo rất th촡nh thiện của một người con gi Chăm. Nắng chiều nh nhẹ soi trᨪn gương mặt c, cng gi乳 từ pha sng Hậu thổi v�o lm tấm khăn chong khẽ bay bay trong gi࠳, cng lm cho hࠬnh ảnh ấy giống như một bức tranh hơn l giữa một c lao xa vắng n๠y. Th thực, hnh ảnh chiếc khăn vꬠ bn tay nhỏ b của cੴ mềm mại trn từng khung vải của chiếc khung dệt khiến ch괺ng ti lin tưởng đến những bộ phim m䪠 mnh đ xem đ죢u đ. C lẽ, đ㳳 cũng chnh l h�nh ảnh tiu biểu của những người con gi Chăm, nơi v꡹ng bin giới xa xi n괠y. C lẽ, đ cũng ch㳭nh l hnh ảnh khiến những người lữ khଡch như chng ti quyến luyến kh괴ng muốn rời xa mảnh đất ph nhiu tr쪹 ph ny… Đoꠠn Đại Tr Nguồn : B�o ĐĐK
0 Rating 151 views 1 like 0 Comments
Read more
Uncategorized
By: On August 14, 2012
Mặc d đ c飳 lịch sử hnh thnh cả mấy trăm năm nay v젠 sinh sống xen kẽ với cộng đồng người Kinh, nhưng những người Chăm vng Tn Ch颢u, An Ph…(An Giang) vẫn lun giữ g괬n những điều b ẩn rất ring. 12 l�ng Chăm với hơn 120.000 con người sinh sống rải rc ven những c lao nằm bṪn bờ sng Hậu rộng lớn vẫn lun l䴠 một thế giới b ẩn với bất cứ ai, kể cả cc cư d�n địa phương quanh vng. Trong chuyến đi ny, ch頺ng ti đ c䣳 dịp tm hiểu được nhiều điều l th콺 của những người Chăm nơi đy. Chuẩn bị lm lễ nơi th⠡nh đường Dưới bng thnh đường Sau khi qua cầu Cồn Ti㡪n ở thị x Chu Đốc, ch㢺ng ti tới lng Chăm H䠠 Bao 2 (x Đa Phước, An Ph) khi mặt trời mới đứng b㺳ng, ng Cả Musa Haji (79 tuổi) cười bảo, giờ ny mọi người đ䠣 đi lm, khoảng cuối chiều mới tiếp tục lm lễ lần nữa. Khi ch࠺ng ti hỏi lm lễ để l䠠m g m ng젠y no cũng phải lm nhiều lần thࠬ như đụng phải điều cấm kỵ trong gio luật của đạo Hồi, ng Cả cᴳ vẻ khng vui. Tuy nhin, bằng một th䪡i độ hết sức nh nhặn, ng cố gắng giải th㴭ch cho chng ti hiểu rằng, với những người Chăm theo đạo Hồi ở đ괢y, việc lm lễ l lẽ sống, tương tự như những người theo đạo thiࠪn Cha đi nh thờ hꠠng tuần. Tuy nhin, thnh đường của người Chăm lại hết sức giản dị vꡬ khng c một bức tượng hay bất kỳ một vật tượng trưng như Ch䳺a, tượng Phật…của cc đạo khc. Theo ᡴng Cả Musa, do quan niệm của đạo Hồi gio, thnh Allah luᡴn ngự trị trong tim mỗi người nn khng cần phải tạc tượng hay một khu괴n hnh cụ thể. Dưới bng t쳲a thnh đường lộng lẫy với những gam mu xanh, trắng khᠡ đơn giản, ng Cả kể về những nếp sống của người Chăm cho chng t亴i nghe. Ở đy cũng như nhiều lng Chăm kh⠡c quanh vng, mọi người sống kh kh顩p kn v chỉ khi c� việc cần mới giao lưu với cộng đồng người Kinh m thi. Trong lഠng Chăm, mọi người lun phải tun thủ những gi䢡o luật kh chặt chẽ. Từ việc ăn uống cho tới những ứng xử quan hệ x hội vᣠ cả trong gia đnh. Ngy nay do điều kiện sống, nhiều người Chăm men theo c젡c chi lưu của sng Hậu m tản đi khắp nơi v䠹ng đồng bằng để sinh sống bằng nghề chi lưới hay thậm ch l୪n cả Si Gn bu಴n bn, lm cᠴng nhn cc nh⡠ my. Mặc d đi đṢu, lm g, thବ họ lun tun thủ gi䢡o luật của cộng đồng mnh. Đ l쳠 việc khng bao giờ vo c䠡c qun ăn, tiệm nước giải kht nᡠo của người Kinh, chỉ ăn những đồ ăn do bản thn họ lm. Họ cũng kh⠴ng bao giờ uống rượu hay ht thuốc l, nhiều điều cấm ghi trong Kinh Thꡡnh. Nếu những ai bị bắt gặp vi phạm những gio luật sẽ bị cộng đồng nu t᪪n, bị ti phạm th hướng xử lᬽ c phần nặng hơn. Mặc d kh㹴ng mua bn, ăn uống bất cứ thứ đồ dng nṠo do người Kinh lm ra, nhưng họ vẫn thường xuyn mời những người bạn lઠ người Kinh tham dự cc lễ hội của dn tộc m᢬nh. Theo chiều ngược lại, người Chăm khng bao giờ dự lễ hội của người Kinh. ng Cả Musa ở l䔠ng H Bao 2 V thଡnh đường l nơi tn nghiപm v lun được người Chăm ngưỡng mộ nപn những ai do bận cng việc mưu sinh, khng l䴠m lễ thường xuyn được sẽ phải lm lễ b꠹ sau qung thời gian xa qu. Với họ, việc l㪠m lễ ở thnh đường l hoᠠn ton tự nguyện v đ࠳ l việc quan trọng trong đời. Tuy nhin, những thડnh đường lộng lẫy mang dng dấp kiến trc của TẢy xa xti khng đơn giản chỉ l nơi để cộng đồng người Chăm l䠠m lễ, m cn lಠ nơi để giải quyết tất cả cc vấn đề khc trong cuộc sống, dưới sự chủ trᡬ của ng Cả. Ngay như buổi sng nay, sau khi tất cả mọi người l䡠m lễ xong, ng Cả Musa phải đi theo anh Mohamed để lm lễ đặt t䠪n cho c con gi nhỏ của gia đ䡬nh v vợ anh vừa mới sinh được gần 1 tuần. Theo truyền thống của dn tộc m좬nh, người Chăm khng c họ m䳠 chỉ c tn, được đặt theo t㪪n cc vị Thnh trong đạo Hồi. Tuy nhiᡪn, để ph hợp với quy định chung của những đứa trẻ trn khắp đất nước Việt Nam, hiện nay c骡c ng Cả vẫn đặt tn ch䪺ng theo tn cc vị Thꡡnh v lấy một ci họ bất kỳ ghࡩp lại, để đi học sau ny, khi lớn ln ch઺ng c thể ha đồng với những đứa trẻ kh㲡c ở trường lớp. Chuyện học v khung cửi Cũng như nhiều quốc gia theo đạo Hồi khc, phụ nữ vẫn chưa cࡳ vai tr quan trọng trong quan niệm sống của người Chăm vng An Giang, mặc d⹹ thực tế sau khi lập gia đnh, đn 젴ng vẫn thường xuyn phải…ở rể. Ở đy, khi ra đường (dꢹ hiếm khi) phụ nữ vẫn phải dng khăn qung tr頹m trn đầu. Nhiều nơi theo đạo Hồi, giới luật l phải che cả khu꠴n mặt. V thế, chuyện học gần như chỉ dnh ri젪ng cho những đứa trẻ nam, cn nữ giới đa phần khng được học hⴠnh đến nơi đến chốn m phải lm quen với khung cửi từ nhỏ. Trong những ngࠠy tm hiểu về cuộc sống của người Chăm vng An Giang nơi đ칢y, thật bất ngờ khi biết rằng, cuộc sống của họ kh kh khăn v᳠ trnh độ dn tr좭 cũng khng cao, nhưng mỗi năm hng trăm trẻ em người Chăm nơi đ䠢y được…đi du học. Bn khung dệt thổ cẩm Khng như những bạn c괹ng trang lứa người Kinh khc, chỉ cần học xong lớp 12 v cᠳ một kiến thức về tiếng Ả Rập với tiếng Chăm l đủ tiu chuẩn cળ thể đi du học. Đa phần cc đứa trẻ người Chăm ở An Giang đều đi du học ở cc nước đạo Hồi thuộc khối Ả Rập vᡠ vng Vịnh. C một điều khiến ch鳺ng ti ngạc nhin l䪠 những đứa trẻ Chăm ở đy rất chăm học. Nhn c⬡ch chng học bi khiến ch꠺ng ti lin tưởng tới những 䪴ng đồ v học sinh thời phong kiến ngy xưa. Nghĩa lࠠ mọi thứ rất r rng v堠 nghim minh. Khng c괳 chuyện học tr cười ni, nhⳬn ngang, nhn dọc hay lm bất cứ động t젡c no khc trong giờ học. Trước mặt chࡺng l những quyển Kinh Thnh dࡠy cộm với chi cht những con chữ ngoằn ngho c�ng tiếng học bi đều đặn vang ln. Hબnh như, khng c bất cứ thứ g䳬 tồn tại bn trong lớp học ngoi những con chữ vꠠ tiếng đọc-giảng bi vang ln đều đặn. Thầy giડo Haji Thanijan ở thnh đường Ehsan (Chu Phong, Tᢢn Chu) cho biết, trước đy thầy từng theo học lớp Kinh Th⢡nh ở thnh địa Mecca ở tận thế giới Ả Rập xa xi. Ngoᴠi việc dạy chữ cho bọn trẻ, thầy Haji Thanijan cn dạy chng những gi⺡o luật, cch đối nhn xử thế, nấu ăn, lᢠm bnh…theo cch riᡪng của người Chăm, d chng l麠…nam nhi. C thể ni, người thầy kh㳴ng chỉ đơn giản l thầy m c࠲n l một người cha, người mẹ theo đng nghĩa đen. Mặc dູ c nghĩa quan trọng v㽠 đng gp rất nhiều cho lớp trẻ, nhưng những người thầy ở l㳠ng Chăm nơi đy lại khng cⴳ…lương. Nghĩa l họ lm việc nࠠy hon ton tự nguyện vࠠ coi đ như l bổn phận với cộng đồng trước th㠡nh Allah cao cả. Đấy l những đứa trẻ nam, cn những người con gಡi Chăm, đa phần họ chỉ quanh quẩn lm việc nh, ࠭t ra đường. Vậy nhưng, trong thời gian đi qua những thnh đường ven bờ sng Hậu hiền hᴲa, chng ti đ괣 gặp những hnh ảnh rất đẹp của những người con gi Chăm. Nhớ l졺c mới từ dưới bến ph Chu Giang ở Chࢢu Đốc qua, trn con đường tỉnh lộ 953 ngay đoạn ng ba Ch꣢u Phong, chng ti v괴 tnh bắt gặp một đi mắt trong veo rất th촡nh thiện của một người con gi Chăm. Nắng chiều nh nhẹ soi trᨪn gương mặt c, cng gi乳 từ pha sng Hậu thổi v�o lm tấm khăn chong khẽ bay bay trong gi࠳, cng lm cho hࠬnh ảnh ấy giống như một bức tranh hơn l giữa một c lao xa vắng n๠y. Th thực, hnh ảnh chiếc khăn vꬠ bn tay nhỏ b của cੴ mềm mại trn từng khung vải của chiếc khung dệt khiến ch괺ng ti lin tưởng đến những bộ phim m䪠 mnh đ xem đ죢u đ. C lẽ, đ㳳 cũng chnh l h�nh ảnh tiu biểu của những người con gi Chăm, nơi v꡹ng bin giới xa xi n괠y. C lẽ, đ cũng ch㳭nh l hnh ảnh khiến những người lữ khଡch như chng ti quyến luyến kh괴ng muốn rời xa mảnh đất ph nhiu tr쪹 ph ny… Đoꠠn Đại Tr Nguồn : B�o ĐĐK
0 Rating 151 views 1 like 0 Comments
Read more