Topic: 000000

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh theo vnexpress.net

Từ năm 137 đến năm 1069, trong vng 932 năm, Quảng Bnh từng l⬠ nơi cư tr của dn tộc Chăm vꢠ một số dn tộc thiểu số khc. Từ thế kỷ⡠XItrở về sau, người Chăm r:t dần về cc tỉnh pha nam. D᭹ vậy, văn ha Chăm vẫn cn ghi lại những dấu ấn tr㲪n đất Quảng Bnh đng để cho ch졺ng ta tm hiểu v tr젢n trọng.Dấu ấn văn ha Chăm trn v㪹ng đất ny nằm trong một số sinh hoạt v phong tục của cư dࠢn lng x (như việc l࣠m vụ la chim, tục thờ cꪡ voi, thờ sinh thức kh…). Thnh Khu T�c, lũy Hon Vương (trn Đનo Ngang), tượng Bồ Tt Quan Thế m vႠ một số hnh vẽ trn v쪡ch động Phong Nha… c thể xem l những di sản văn h㠳a Chăm cn lại trn đất Quảng B⪬nh. SUMMARY CHAMPA CULTURE STAMPIN QUANG BINH From 137 to 1069, within about 932 years, QuangBinh used to be the inhabitancy of Champa people and other ethnic minorities. Since the 11thcentury, Champa people have moved gradually to the Southern provinces of Vietnam. Despite of this, the Champa culture is still left in Quang Binh, which is worth for us discovering, respecting and protecting. Champa culture in this area is recognized in some customs and activities of the local inhabitants (such as growing fifth month rice crop (Vụ la Chim), worshiping Whales (tục thờ Cꪡ Voi), worshiping genital organs and so on. Khu Tuc wall, Hoan Vương rampart (on Đeo Ngang pass), the statue of Quan The Am, and some drawings on the walls of Phong Nha cave), which are regarded as Champa cultural heritages in Quang Binh. 1.Quảng B,nh thời sơ sử thuộc nước VănLang, sau đ3 l u Lạc. Nh Hn xm lược nước ta đặt vᢹng đất ny thnh quận Nhật Nam (quận kࠩo di đến tỉnh Quảng Nam). Thế kỷ thứ II, nước Lm Ấp của Khu Liࢪn ra đời (sau ny l Bắc Chiࠪm Thnh). Lm Ấp cࢲn c tn kh㪡c l nước Hon Vương, ph࠭a Bắc ko di đến đ頨o Ngang. Thời kỳ thuộc Lm Ấp, Quảng Bnh c⬳ 2 chu:Địa L⠽(ng y nay l 2 huyện Lệ Thủy, Quảng Ninh),Bố Ch࠭nh(Quảng Trạch, Bố Trạch, Tuy*n Ha ngy nay). 㠠 Năm 1069, nh L cử binh tướng tiến cུng xuống pha Nam đnh nhau với qu�n Chim Thnh. Vua Chi꠪m l Chế Củ bị bắt, phải cắt 3 chu Địa Lࢽ, Bố Chnh, Ma Linh (từ Bắc Quảng Bnh đến Gio Linh- Quảng Trị) để được thả về. Quảng B�nh trở thnh một bộ phận của nước Đại Việt từ đy. ࢠ Như vậy từ năm 137 đến năm 1069, trong vng 932 năm, Quảng Bnh từng l⬠ nơi cư tr của người Chăm v một số cꠡc dn tộc thiểu số khc… Từ thế kỷ thứ XI trở về sau, người Chăm r⡺t dần vo cc tỉnh miền trong. Dࡹ vậy, văn ha Chăm đy đ㢳 vẫn cn ghi những dấu ấn trn đất Quảng B⪬nh đng cho chng ta cần tẬm hiểu, v trn trọng. ࢠ 2.Trước hết, dấu ấn văn h3a Chăm nằm ngay trong một số sinh hoạt, một số phong tục của cư dn cc l⡠ng x. Nng d㴢n Quảng Bnh một năm cũng lm hai vụ l젺a chnh. Vụ thng 5 gọi l�vụ Chi*m, la Chim.ꪠVụ Chim được xem l vụ l꠺a do người Chăm tạo ra. Trong cc bữa ăn hng ngᠠy, nhất l vo m࠹a Đng mưa rt,䩠mn mắml㠠 mn được nhiều người ưa thch. Theo c㭡c nh nghin cứu văn hળa,mắm vốn c nguồn gốc từ văn ha ẩm thực Chi㳪m Thnh. Mn mắm Quảng B೬nh rất đa dạng, nguyn liệu bao gồm cả thủy hải sản, cả dưa c… V꠭ như: mắm c hố, c thu, cᡡ b, mắm ruốc, mắm cng, mắm c財y, mắm tm s, mắm c亠, mắm dưa, mắm nhỏ v.v… Tục thờ c! voi, dường như chỉ c ở miền biển Quảng Bnh trở v㬠o. Phải chăng tn ngưỡng ny cũng c� nguồn gốc từ văn ha Chăm? Hiện nay ở Quảng Bnh c㬳 cc lng xᠣ sau đy cn miếu thờ cⲡ voi:Cảnh Dương (Quảng Trạch) 2 miếu thờ mang tn Miếu ng, Miếu Bꔠ;Thanh H (x# Thanh Trạch- Bố Trạch) đền thờ tọa lạc gần cửa sng Gianh;Sa Động䠠(Bảo Ninh- TP Đồng Hới) đền thờ được gọi l Lăng ng;ԠQuảng Phđền mới được phục chế lại mang t꠪n l Miếu ng.ԠTại cc đền miếu thờ Đức ng, hᔠng năm, dn cc l⡠ng x thường tổ chức tế cng, h㺡t cho cạn, bơi trải… Một số bộ xương c voi c衲n được lưu giữ ở Cảnh Dương, cc nơi khc thᡬ bị bom đạn hủy hoại gần hết. Tục lệ coi trọng sinh thực kh- trong tn ngưỡng phồn thực cũng l một tục lệ rất đ�ng lưu . Hng năm 4 l�ng:Động Hải, H Thn, Ph Đức, An Ba亠(4 lng nằm bn dલng sng Nhật Lệ, thnh phố Đồng Hới) đều c䠳 tổ chức bơi trải. Trn cc thuyền cꡳ gắn hnhMuống- Nhọn, hai h젬nh ảnh biểu trưng của sinh thực kh, của m dương, thi�n- địa, nhn (2 lng đầu mỗi l⠠ng 1 cặp, 2 lng sau ghp lại th੠nh 1 cặp- tất cả l 3 cặp Muống- Nhọn). Theo hai nh nghiࠪn cứu Nguyễn T v Văn Lợi: tục gắn h꠬nh tượngMuống- Nhọn trn cc thuyền bơi của cꡡc lng vừa ni tr೪n l tiếp thu, kế thừa tn ngưỡng phồn thực của cư dୢn Chăm Pa trước đy. Tục lệ ny ng⠠y nay cn thấy trong sinh hoạt văn ha của người Chăm ở Phan Thiết (xem:ⳠĐịa ch văn ha miền biển Quảng B�nh- trang 194-196). Ở nhiều th4n x của Quảng Bnh hiện thời b㬠 con vẫn cn dng nước giếng, trong đ⹳ c một t c㭡i giếng xy theo hnh vu⬴ng, v như giếng nước chnh của l�ngPh:c Kiều(một l ng cổ của x Quảng Tng, huyện Quảng Trạch). Giếng h㹬nh vung được xem l kiểu giếng của d䠢n tộc Chăm. Dấu ấn v di sản văn ha Chăm trn đất Quảng B㪬nh được cc nh nghiᠪn cứu lịch sử, văn ha tm thấy tr㬪n một số di vật, thnh quch. Năm 1923, tượngࡠBồ tt Quan thế mᢠBodhisattva Avalokitesvara bằng đồng nặng 35kg do Henry de Pircy pht hiện ở Đại Hữu đ khẳng định sự hiện diện của Phật giᣡo trong văn ha Chăm trn đất Quảng B㪬nh (Tượng ny hiện được trưng by tại Bảo tࠠng lịch sử thnh phố Hồ Ch Minh). Đặc biệt thୠnhKhu T:c, một cng trnh th䬠nh quch pha Bắc của người Chăm đ᭣ được m tả kh kỹ trong một số tập s䡡ch xuất bản từ trước năm 1945. Sch“Du lịch Quảng Bᠬnh”của học giả Nguyễn Kinh Chi, trong mục“Th nh Kẻ Hạ”viết: “Ở đ c di t㳭ch một ci thnh bằng đất, hᠬnh vung mỗi bề ước 200m, thnh c䠳 trổ 3 ci cổng; ở trong đất c lẫn lộn những hᳲn gạch lớn, xung quanh thnh c dấu vết s೴ng ho, nhưng nay đ l࣠m thnh ruộng. Dn ở đࢳ thường ku l thꠠnh Lồi- tức l Chim Thઠnh. Cũng c kẻ gọi l th㠠nh Kẻ Hạ- nghĩa l thnh ở lࠠng Cao Lao Hạ. Cứ theo cc nh khảo cổ thời cᠳ lẽ l thnh Chăm thật vࠬ những hn gạch thấy ở đ giống như gạch xⳢy ở cc di tch Chi᭪m Thnh cn lại bಢy giờ”. Về th nhKhu T:c, nh gioࡠLương Duy Tmghi r⠵ trong sch“Địa lᠽ- Lịch sử Quảng Bnh”: Thnh x젢y vo khoảng thế kỷ thứ IV đời vua Chim Phạm Hồ Đạt. “Thઠnh xy giữa 2 con sng Lⴴ Dung (sng Son) v Thọ Linh (s䠴ng Gianh), chu vi 6 dặm 170 bộ, xy gạch cao 2 trượng, trn lại c⪳ tường cao trn 1 trượng, c mở nhiều lỗ vu곴ng… thnh c 13 cửa, tất cả cung điện đều hướng về ph೭a Nam. Chung quanh thnh c hơn 21.000 ng೴i nh, dn chࢺng ở chung quanh” (Những dng trn đ⪢y tc giả chp từ sach᩠Thủy Kinh ch). Nh giꠡoLương Duy T"m cũng đ dẫn cả lời gim mục Cadie m㡴 tả thnhLồi- Kẻ Hạࠠ“vung mỗi bề chừng 200m, lũy đất dy chừng 5m ở ch䠢n, 3m trn mặt chừng 2m (Sđd trang 127-128). ThnhꠠKhu Tc- Kẻ Hạnay thuộc lng Cao Lao Hạ, xꠣ Hạ Trạch, huyện Bố Trạch. Dấu vết th nh lũy Chăm Pa cn được thấy ở dải Đo Ngang. Trước đ⨢y người ta vẫn thấy trn sườn ni c꺳 dấu vết của một thnh đ cũ, tương truyền lࡠ Thnh Phạm Văn (một vị vua của người Chăm), tức thnh Hoࠠn Vương. Ngay cả thnh Uẩn Ảo (thnh nhࠠ Ng), một thnh cổ ở Lệ Thủy, c⠡c cụ gi thuở trước cũng gọi l Thࠠnh Lồi (thnh ny ngࠠy nay đ bị hủy hoại theo năm thng). 㡠 ĐộngPhong Nha cũng từng ghi dấu ấn của người Chăm một thời họ đến đy. Dấu tch B⭠n thờ họ lập nn, chữ k của họ khắc ghi tr꽪n vch đ vẫn cᡲn trong hang động. 3. Trn đy chꢺng ti lược ghi lại một đi n䴩t về dấu ấn của văn ha Chăm trn đất Quảng B㪬nh. Những tư liệu m chng tິi thu thập được qua cc chuyến điền d, qua cᣡc tư liệu sch bo, chắc chắn cᡲn rất t ỏi v�c2n những thiếu st ny nọ. Mong được độc giả th㠴ng cảm v chỉ gio cho. ࡠ TRẦN HONG Hội vin Hội Văn nghệ Dn gian Việt Nam ꢠ TI LIỆU THAM KHẢO 1. Du lịch Quảng B,nh(Bản ch)p tay- Thư viện Quảng Bnh). 2.젠 Địa l=- Lịch sử Quảng Bnh- Lương Duy Tm (1998)- Bảo t좠ng Tổng hợp Quảng Bnh xuất bản. 3.젠 Địa ch- văn ha miền biển Quảng Bnh- Văn Lợi (cb)- 2001- Nxb Văn h㬳a Thng tin. 4.䠠 Sổ tay địa danh du lịch c!c tỉnh Trung Trung Bộ(Nhiều t!c giả- Phần Quảng Bnh do Trần Hong viết). 5.젠 Trn đường tiếp cận một vng văn h깳a- Trần Hong- 1996- Nxb Văn ha. theo dulichsaigonact.vn

Quốc Phương,theo BBC Cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam, Giᠡo sư Nguyễn Minh Thuyết ni với BBC㠴ng tin rằng Việt Nam “nn dừng lại” dự n xꡢy nh my điện hạt nhࡢn ở Ninh Thuận “nếu vẫn cn kịp,” đồng thời gợi vẫn c⽳ thể “xin lại kiến” của Quốc hội của Đảng kể cả khi đ c� cc nghị quyết được “thng qua” trước đᴢy. Pht biểu chỉ một tuần trước khi thế giới tưởng niệm trn một năm sự cố thảm họa nhᲠ my điện hạt nhn Fukushima của Nhật Bản bị mất an toᢠn do sng thần gy ra (11/3/2011-11/3/2012), Gi㢡o sư Thuyết ti khẳng định Việt Nam “khng đᴡng phiu lưu” với cc dự ꡡn mtheoࠠng lợi c thể bất cập hại. “Về dự 䳡n xy dựng nh m⠡y điện hạt nhn ở Ninh Thuận, khi bn thảo ở Quốc hội, t⠴i cho rằng khng đng phải phi䡪u lưu về sự an ton v về cả an toࠠn kinh tế để mở ra hai nh my mࡠ chỉ đng gp c㳳 4% tổng năng lượng quốc gia. “Sau khi ti đ c䣳 kiến như vậy, ti thấy c� rất nhiều chuyn gia đ ph꣢n tch rất su về sự tốn k�m v sự khng an toഠn của điện hạt nhn. V hiện nay, xu hướng ở tr⠪n thế giới, người ta cũng bỏ dần điện hạt nhn. “Kh nhiều quốc gia đ⡣ đnh chỉ, tiến tới gỡ bỏ cc nh졠 my điện hạt nhn. Khᢴng c l do g㽬 m chng ta cứ cố kiết lຠm một việc đi ngược lại xu hướngchung của khoa học kỹ thuật thế giới như vậy, m những khả năng xảy ra mất an ton cũng rất dễ.” “Ch࠺ng ta đ thấy Nhật l một đất nước ti㠪n tiến như thế no, nhưng chỉ một trận sng thần của họ đೣ lm cho nh mࠡy hạt nhn ở Fukushima trở nn mất an to⪠n v lm cho Nhật thay đổi ch࠭nh sch về điện hạt nhn. Giᢡo sư Thuyết ni ng đ㴣tham khảo kiến của một số chuyn gia c� uy tn trong v ngo�i nước lin quan tới vấn đề xy dựng nhꢠ my điện hạt nhn ở Việt Nam, trong đᢳ c đọc cc 㡽 kiến của Gio sư Phạm Duy Hiển ở trong nước v Giᠡo sư Nguyễn Khắc Nhẫn ở Php, trn BBC, m᪠ theo ng l đ䠡ng ch : “T꽴i cho rằng đy l những lời cảnh b⠡o xuất pht từ trch nhiệm đối với cᡴng việc chung v ti mong rằng cഡc cơ quan chức năng, cơ quan c thẩm quyền của Việt Nam phải suy nghĩ lại vấn đề ny. “Hiện nay ch㠺ng ta mới tiến hnh đm phࠡn, k kết bản ghi nhớ, thực sự ra vẫn chưa tiến hnh một bước g� su lắm. Ti được biết một số chuy⴪n gia nước ngoi cũng đ khảo s࣡t ở vng m ch頺ng ta định đặt nh my điện hạt nhࡢn cũng thế thi. Nhưng nếu cn kịp dừng lại, th䲬 theo ti, nn dừng lại.” Ai chịu tr䪡ch nhiệm? Nhật Bản đࢣ dừng 14 dự n xy mới nhᢠ my điện hạt nhn vᢠ đng cửa 52 l phản ứng sau sự cố ở Fukushima. Gi㲡o sư Thuyết tin rằng Việt Nam cần thay đổi tư duy về việc cứu xt lại cc quyết định, trong trường hợp một dự 顡n c tnh hệ trọng rất lớn, c㭳 độ rủi ro kh lường lin quan an to㪠n, sinh mạng của người dn địa phương cũng như cả nước, như trong xy dựng nh⢠ my điện hạt nhn: “Thường ở Việt Nam, khi Quốc hội, Đảng đᢣ c nghị quyết, người ta rất kh l㳠m khc với những nghị quyết ấy. “Nhưng chng tẴi nghĩ rằng cần thay đổi tư duy. Nếu những điều đ đưa ra trong nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Đảng, đến by giờ so s㢡nh với thực tế c những điều khng ph㴹 hợp nữa, th mnh c쬳 thể thay đổi. “C thể thậm ch xin lại 㭽 kiến Quốc hội, xin lại kiến của Đảng, ci đ� khng c g䳬 qu phức tạp cả v an toᬠn cho dn tộc, an ton cho nền kinh tế mới l⠠ điều quan trọng.” Gio sư Thuyết cũng đề cập vấn đề ai chịu trch nhiệm vᡠ chịu trch nhiệm ra sao nếu một sự cố nghim trọng mất an to᪠n hạt nhn xảy ra ở Ninh Thuận. “Dĩ nhin những người quyết định dự ⪡n ny sẽ phải chịu trch nhiệm, vࡠ những người điều hnh cụ thể dự n nࡠy trong thời gian xảy ra sự cố sẽ phải chịu trch nhiệm. Chỉ c điều l᳠ trong quy định của php luật Việt Nam, những người đề ra chnh s᭡ch khng đng gần như kh亴ng phải chịu trch nhiệm. “Hai nữa l chᠺng ta khng thể nghĩ trong vng v䲠i năm tới xảy ra chuyện g, m c젳 thể chuyện ấy xảy ra sau vi chục năm, lc ấy những người quyết định, xin lỗi lຠ (họ) khuất ni rồi hay qu giꡠ yếu rồi, th khi ấy, ai buộc được họ chịu trch nhiệm?” Đặc biệt, cựu Đại biểu Quốc hội cũng n졪u quan điểm về c nn trưng cầu d㪢n về dự n Ninh Thuận hay kh�ng: “Ti cho rằng với việc lần đầu tin Việt Nam l䪠m, m chưa hề c kinh nghiệm, thậm ch೭ gần như chưa hề c chuyn gia, m㪠 c rất nhiều lời cảnh bo thế n㡠y, th cần phải thực hiện một cuộc trưng cầu dn 좽 rộng ri hơn. “Nhưng để cho người dn c㢳 thể bỏ phiếu thể hiện kiến của mnh một c�ch chnh xc, cần phải c� giải thch rất r r�ng với người dn, v khi giải th⠭ch cần phải ni cả hai luồng kiến nghịch v㽠 thuận. “Như thế người dn mới c điều kiện để suy nghĩ, đưa ra phⳡn quyết của người dn một cch ch⡭nh xc,” ng nᴳi với bbcvietnamese.com. *** Dự !n hạt nhn Việt Nam qu tham vọng? Quốc Phương,⡠theo BBC Việt Nam đang c một chương trnh điện hạt nh㬢n “tham vọng vo loại bậc nhất trn thế giới” với giấc mơ về hạt nhઢn đang “đm hoa đua nở” trong lc đang c⺳ lo ngại v̀ chng, theo tờ b꺡o Mỹ TheB"́mNew York Times, 01/3/2012. Trong khi Việt Nam đang cử ng y một đng cc kỹ thuật vi䡪n trẻ tuổi ra nước ngoi để “đo tạo” vận hࠠnh loại cng nghệ năng lượng c độ rủi ro đầy tranh c䳣i, th theo cc chuy졪n gia ni với New York Times, nước ny c㠳 rất nhiều vấn đề như đảm bảo an ton thấp km, tham nhũng tr੠n lan v thiếu minh bạch. “Thời gian biểu qu tham vọng cࡳ thể dẫn tới quản l yếu km, cũng như mối quan hệ th�ng đồng giữa cc nh quản lᠽ v khai thc cࡳ thể gp phần vo thảm họa như tại nh㠠 my hạt nhn Fukushima ở Nhật Bản năm ngoᢡi,” một số chuyn gia trong nước v quốc tế n꠳i với New York Times về trường hợp của Việt Nam. Một số quốc gia từng để xảy ra thảm họa hạt nhn nằm trong số c cⳡc cng ty đang “ra sức” bn c䡴ng nghệ năng lượng ny cho Việt Nam, trong đ cೳ Nga v Nhật Bản. Gio sư Phạm Duy Hiển, nguyࡪn Viện ph Viện Năng lượng Quốc gia được The New York Times trích lời nói: “Ti kh㴴ng hiểu v sao Nhật Bản đang cố gắng xuất khẩu tới cc nước k졩m pht triển một thứ g đᬳ m trong nước họ đ chối bỏ.” Bài của Norimitsu Onishi tr࣪n tờ bo Mỹ cho hay sau thảm họa Fukushima m Nhật Bản tới đᠢy sẽ kỷ niệm một năm, Tokyo đ hủy bỏ cc kế hoạch x㡢y dựng thm 14 l phản ứng v겠o năm 2030. Trước thảm họa, Nhật Bản c 54 l phản ứng, nhưng hiện nay phần lớn đ㲣 dừng hoạt động, ngoại trừ hai l cn được tạm giữ lại. GS Nguyễn Khắc Nhẫn (đứng) cho rằng hiện vẫn chưa muộn để Việt Nam dừng lại việc x"y cc nh mᠡy điện hạt nhn. “Vẫn chưa qu muộn“ Trao đổi với BBC h⡴m 02/3/2012, Gio sư Nguyễn Khắc Nhẫn chuyn v᪪̀ năng lượng nguyn tử ở Pháp đ̀ng ý với tờ New York Times. Người từng l괠 cố vấn chiến lược của Tập đon Điện tử Php Electricitࡩ de France, nói: “Chương trnh của Việt Nam qu tham vọng, kh존ng những n nguy hiểm m n㠳 cn tốn tiền cho dn v⢠ khng c lợi g䳬 hết,” “By giờ khng cⴳ g l muộn. Muốn dừng th젬 dừng ngay, chứ c ci g㡬 đu. Bao giờ đ x⣢y rồi, lc đ anh th곡o gỡ một nh my đࡣ chạy, anh sẽ tốn km hng chục tỷ (đ頴-la), anh tốn ba, bốn, năm chục năm mới tho gỡ xong. “Hịn chưa làm gì h᪪́t, năm 2014 mới bắt đầu xy, mới chỉ thỏa thuận trn nguy⪪n tắc thi, chứ đ k䣽 kết mua bn xong g đᬢu m khng cho rഺt lui. By giờ vẫn cn thⲬ giờ để rt lui v t꠴i xin cam đoan l Chnh phủ thế nୠo cũng rt lui. Khng thể n괠o đi tiếp được, bởi v đi tiếp th n쬳 sẽ l Fukushima đấy.” ng Nhẫn tin rằng cԡc cng ty cung cấp cng nghệ điện hạt nh䴢n đang cố bn hng cho Việt Nam vᠬ họ đ “cht đầu tư” v㳠 nay lại bị chnh trong nước của họ khng cho lắp đặt, vận h�nh, nn tm cꬡch bn thứ cng nghệ mᴠ ng cho l “đ䠣 lỗi thời” v khng cള tương lai sang cc quốc gia km phᩡt triển “chỉ v lợi nhuận:” “Họ lm l젠 để họ bn. Nhật khng thể nᴠo xy cất ở trong nước của được. Nga th ẩu, nước của họ lớn, rộng, nếu họ l⬠m, th họ sẽ bị một Chernobyl khc… Mỹ ba chục năm nay họ kh존ng xy cất nữa, họ chỉ lm để b⠡n. V đ l쳠 vấn đề thị trường quốc tế, họ đ đầu tư rồi th họ muốn b㬡n. “Nay mnh mua th như l쬠 mua đồ tồn kho vậy. Hn Quốc cũng muốn thương mại. Vấn đề l cࠡc cng ty của họ cũng muốn lm lợi, họ đ䠣 lỡ đầu tư kỹ nghệ của họ. Mỗi nước chế tạo my đ, họ đ᳣ bỏ ra hng trăm tỷ đ la. Chỉ cള nước Đức đng phục l họ đᠣ bỏ ra 300-400 tỷ đ la rồi, m họ cũng vẫn r䠺t lui.” Ninh Thuận im lặng? Chưa th"́y có trưng c̀u dn ý ở Ninh Thu⢢̣n v̀ dự án địn hạt nhꪢn Bnh luận về chuyện v sao người d쬢n tỉnh Ninh Thuận, hoặc cc đại biểu tỉnh ny, cᠳ vẻ kh “im lặng,” chưa cho thấy tiếng ni đủ mạnh để chất vấn Quốc hội, Ch᳭nh phủ về độ rủi ro v hậu quả nếu xảy ra sự cố điện nguyn tử, ઴ng Nh̃n ni: “B⳪n mnh c d쳢n chủ đu. Đng ra l⺠ phải lm trưng cầu dn ࢽ. “Xin nhớ l by giờ ở Phࢡp, Anh, Đức, Mỹ, tất cả cc nước c c᳴ng nghệ mạnh, khng thể no t䠬m được một miếng đất để xy l mới. “VⲬ vậy m đối với những l đಣ xy 30 chục năm, nay họ đi tăng thời gian vận hⲠnh l 40, 50 chay 60 năm, bởi v họ kh଴ng tm ra đất, “Khng c촳 lng x n࣠o họ bằng lng cho thu đất để l⪠m nh my điện hạt nhࡢn. “V vậy m họ cứ giữ mấy l젲 cũ, ko di thời gian, rất nguy hiểm v頠 tốn km,” Gio sư Nh顢̃n ni với bbcvietnamese.com. *** D㠹 c lo lắng, giấc mơ hạt nhn của Việt Nam vẫn nở hoa Norimitsu Onishi/New York TimesL㢪 Quốc Tuấn.X-CafeVN chuyển ngữ Ở đy, bn trong một lớp học lạnh lẽo kh⪴ng c my sưởi tại Viện Khoa học v㡠 Cng nghệ hạt nhn, khoảng 20 kỹ thuật vi䢪n chnh phủ trẻ từ ngnh c�ng nghiệp điện hạt nhn cn phⲴi thai của Việt Nam vẫn khoc o lạnh để tiếp tục buổi đầu tiᡪn của cuộc hội thảo 10 ngy về bức xạ. Cuộc hội thảo do Cơ quan Năng lượng nguyn tử bડn chnh phủ củaNhật Bản ti trợ, bắt đầu với chủ đề bức xạ Vật l� 101. Sau đ, với gip đỡ từ chuy㺪n gia Nhật Bản, cc sinh vin thu thập mẫu bức xạ v᪠ phn tch ch⭺ng trong một phng th nghiệm do Nhật Bản x⭢y dựng. “Năng lượng hạt nhn l quan trọng cho an ninh năng lượng của Việt Nam, nhưng, cũng như lửa, n⠳ c cả hai mặt tốt xấu ” Nguyễn Xun Thủy, một sinh vi㢪n 27 tuổi ni. “Chng t㺴i phải học cch lm thế nᠠo để tận dụng lợi điểm của n”. Khi Việt Nam chuẩn bị bắt đầu một trong những chương trnh điện hạt nh㬢n tham vọng nhất thế giới, đất nước ny đang vật lộn bắt đầu từ con số khng những chuyപn gia cần thiết để hoạt động v điều khiển nh mࠡy điện hạt nhn. Chnh phủ tăng cường c⭡c chương trnh kỹ thuật hạt nhn tại c좡c trường đại học của mnh v ng젠y cảng gửi nhiều kỹ thuật vin trẻ ra nước ngoi, n꠳i rằng Việt Nam sẽ c đủ cc chuy㡪n gia trnh độ để quản l một ng콠nh cng nghiệp dự kiến sẽ pht triển từ một l䡲 phản ứng hạt nhn trong năm 2020 ln đến 10 l⪲ phản ứng vo năm 2030 một cch an toࡠn . Tuy nhin, một số chuyn gia Việt Nam vꪠ nước ngoi cho biết c quೡ t thời gian để thiết lập được một cơ quan quản l đ�ng tin cậy, đặc biệt l ở một đất nước tham nhũng trn lan, tiࠪu chuẩn an ton km v੠ thiếu minh bạch. Họ cho biết thời gian biểu qu nhiều tham vọng ny cᠳ thể dẫn đến cc loại quy định yếu km, cũng như mối quan hệ thᩴng đồng giữa cc nh quản lᠽ v khai thc, vốn đࡣ gp phần vo thảm họa tại nh㠠 my Fukushima tại Nhật Bản hồi năm ngoi. Phạm Duy Hiền , một trong những khoa học gia cao cấp nhất vᡠ l một cố vấn cho cc cơ quan giࡡm st năng lưọng hạt nhn cho ch᢭nh phủ của Việt Nam cho biết đy l “giấc mơ nhiều năm” của m⠬nh để mang điện hạt nhn đến với Việt Nam. Tuy nhin, ⪴ng cho biết kế hoạch của chnh phủ đ dựa tr�n sư “thiếu st những đnh gi㡡 mạnh mẽ về cc vấn đề cố hữu của điện hạt nhn, đặc biệt lᢠ những vấn đề pht sinh tại cc nước kᡩm pht triển”. Hiền, như nhiều người Việt khc, lᡠ một gim đốc trước đy của viện Nguyᢪn tử Đ Lạt , nơi chứa l phản ứng nghiಪn cứu hạt nhn của Việt Nam,chỉ cho thấy tỷ lệ cao của cc vụ tai nạn giao th⡴ng của Việt Nam như cc v dụ dễ thấy nhất của một nền “văn h᭳a km về sự an ton” vốn đ頣 trn ngập “tất cả cc lĩnh vực hoạt động trong nước “. Trần Đại Phࡺc, một kỹ sư ngnh hạt nhn người Phࢡp gốc Việt từng lm việc trong ngnh c࠴ng nghiệp hạt nhn Php trong bốn thập kỷ v⡠ hiện l một cố vấn cho Bộ Khoa học v C࠴ng nghệ của Việt Nam, bộ phụ trch về năng lượng hạt nhn, cho biết cᢡc vấn nạn tiềm năng khng hề c li䳪n quan đến kỹ thuật cng nghệ của cc l䡲 phản ứng , m l liࠪn quan đến sự thiếu “tinh thần dn chủ cũng như trch nhiệm của nh⡢n vin, một nền văn ha về đảm bảo chất lượng v고 an ton trong việc lắp đặt v ảnh hưởng đến m࠴i trường”. Chnh phủ Việt Nam lo ngại rằng cuộc tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của đất nước sẽ bị kềm tỏa nếu khng c� nguồn năng lượng được cung cấp bởi cc nh mᠡy điện hạt nhn. Việt Nam, vốn chủ yếu dựa vo thủy điện, dự kiến sẽ trở th⠠nh một nước nhập khẩu năng lượng rng vo năm 2015. “Một trong những nguy⠪n nhn cho việc mang điện hạt nhn đến Việt Nam l⢠ v sự thiếu hụt, bao gồm cả việc nhập khẩu cc nguồn cung cấp nhi졪n liệu truyền thống” L Don Ph꣡c, ph tổng gim đốc Cơ quan Việt Nam Năng lượng nguy㡪n tử, bộ phận nghin cứu v phꠡt triển hạt nhn chnh của ch⭭nh phủ, cho biết trong một tin nhắn qua e-mail. Nga v Nhật Bản đ trࣺng thầu để được xy dựng hai nh m⠡y đầu tin của Việt Nam, Nam Hn dự kiến sẽ được lựa chọn để xꠢy dựng nh my thứ ba. Đối với Nhật Bản, hợp đồng đạt được lࡠ kết quả sau nhiều năm vận động hnh lang cấp cao của chnh phủ vୠ ngnh cng nghiệp hạt nhഢn, vốn đang bị đe dọa từ trong nước bởi một phản ứng mạnh mẽ chống lại nguồn điện hạt nhn sau cuộc khủng hoảng năm ngoi. Khoảng 500 người Việt Nam đ⡣ trải qua cc cuộc hội thảo do Cơ quan Năng lượng nguyn tử Nhật Bản tổ chức từ năm 2001.᪠Toshiba, một nh sản xuất, cũng đ cung cấp c࣡c kha học một thng kể từ năm 2006 để gi㡠nh được hợp đồng xy dựng. Giống như Nga, đ hứa cam kết một khoản vay 8 tỷ đến 9 tỷ cho Việt Nam để t⣠i trợ việc xy dựng nh m⠡y đầu tin, Nhật Bản dự kiến sẽ cung cấp một gi vay l곣i suất thấp thng qua Ngn h䢠ng Hợp tc Quốc tế Nhật Bản. Nhật Bản dự kiến sẽ sử dụng nguồn hỗ trợ pht triển ở nước ngoᡠi cho Việt Nam để xy dựng đường s, cảng v⡠ cơ sở hạ tầng khc nhằm hỗ trợ cc nhᡠ my điện hạt nhn. Với những kᢽ ức về thảm họa Fukushima vẫn cn tươi nguyn ở Nhật Bản, vai tr⪲ tch cực của chnh phủ Nhật trong việc b�n cc nh mᠡy hạt nhn cho cc nước đang ph⡡t triển như Việt Nam đ thu ht những lời chỉ tr㺭ch nặng nề. Giới chỉ trch ni rằng c�c nỗ lực chung của chnh phủ v ng�nh cng nghiệp hạt nhn đ䢣 gợi nhớ đến loại quan hệ thng đồng từng dẫn đến thảm họa Fukushima. Cc khoản vay l䡣i suất thấp của chnh phủ – tiền của người dn đ�ng thuế – sẽ chỉ mang đến lợi ch cho cc nh� sản xuất c mc nối về ch㳭nh trị, họ ni. “Khi ni đến việc mua b㳡n cc nh mᠡy hạt nhn, đ kh⳴ng phải chỉ l một doanh nghiệp thương mại, v vậy quଽ vị lun lun cần đến c䴡c ngn quỹ cng cộng,” Kanna Mitsuta, một nhⴠ nghin cứu cho cả hai tổ chức Friends of Earth Japan v Mekong Watch, một tổ chức tư nhꠢn của Nhật Bản cho biết. Giới ph phn cho rằng Nhật Bản vꡠ cc cường quốc hạt nhn khᢡc đ tận lực bn c㡡c nh my hạt nhࡢn cho cc nước đang pht triển khi những giấc mơ về cuộc phục hưng hạt nhᡢn trong một nền kinh tế tin tiến đ cạn kiệt sau thảm họa Fukushima. Sau tai nạn ở Fukushima, Tokyo đ꣣ từ bỏ kế hoạch xy dựng 14 l phản ứng hạt nhⲢn tại Nhật Bản vo năm 2030. Trước khi thin tai xảy ra, Nhật Bản cળ 54 l phản ứng hạt nhn, nhưng c⢡c cuộc phản đối từ cng chng đ亣 khiến họ phải tạm dừng hoạt động tất cả, chỉ cn lại hai l hoạt động. “TⲴi khng hiểu tại sao Nhật Bản lại cố gắng xuất khẩu sang cc nước k䡩m pht triển những thứ bị chối bỏ ở qu nh᪠”, Hiền, nh khoa học hạt nhn, cho biết. Những người Nhật Bản ủng hộ việc xuất khẩu nࢠy ni rằng cc quốc gia đang ph㡡t triển như Việt Nam c quyền lựa chọn điện hạt nhn để mở rộng nền kinh tế của họ, giống như Nhật Bản đ㢣 lm như thế hồi thập kỷ trước đy. Nếu Nhật Bản quyết định khࢴng bn nh mᠡy điện hạt nhn, “Họ sẽ mua từ một nước khc”, ⡴ng Tadashi Maeda, một quan chức tại Ngn hng Hợp t⠡c quốc tế v l cố vấn đặc biệt cho nội cࠡc của thủ tướng Nhật Bản cho biết. Maeda ni, sự nhầm lẫn của con người đ g㣳p phần vo thảm họa Fukushima. Nhưng ng nളi thm rằng khng giống như Nhật Bản, vốn vận h괠nh một l phản ứng cũ tại Fukushima, Việt Nam sẽ nhận được “một l phản ứng hiện đại cⲳ cng nghệ v mức độ an to䠠n hon ton khࠡc”. Nhưng Trần, nh cố vấn người Php gốc Việt cho biết ࡴng khng nghi ngờ g về c䬴ng nghệ Nhật Bản. “Đ khng phải l㴠 l do tại sao chng t�i đang lo lắng”, ng ni, thay v䳠o đ, ng chỉ v㴠o năng lực quản l v điều h�nh ngnh cng nghiệp phức tạp nhất thế giới của Việt Nam. “Chഭnh l sự khn khഩo trong quản l. Khi một l phản ứng hạt nh�n đang chạy, cc nh quản lᠽ phải được độc lập, cứng rắn v thận trọng”. Việt Nam sẽ cần đến hng trăm chuyࠪn gia với nhiều năm kinh nghiệm để vận hnh ngnh c࠴ng nghiệp hạt nhn của mnh, Trần n⬳i. Tại Cơ quan An ton Bức xạ v Hạt nhࠢn Việt Nam, bộ phận quản l chnh, “Hiện tại chỉ c� 30 người đủ điều kiện để phn tch c⭡c bo co an toᡠn với một số trợ gip của cc chuyꡪn gia” ng ni. Tại Th䳡i An, ngi lng ở miền Trung Việt Nam được lựa chọn l䠠m khu vực xy dựng nh m⠡y điện hạt nhn Nhật Bản, khoảng nửa chục cư dn được phỏng vấn ngẫu nhi⢪n đ ni rằng họ lo lắng về kế hoạch dời 700 hộ nh㳠 ởcủa lng đến vị tr một vୠi dặm về pha bắc. Cc d�n lng, hầu hết l ngư dࠢn, người trồng nho, cho biết thu nhập từ nng nghiệp đ tăng mạnh trong những năm gần đ䣢y kể từ khi Thi An được kết nối với nguồn nước từ một hồ chứa ở gần đ. Những người được phỏng vấn nᳳi rằng họ lo sợ vị tr mới gần một nh m�y điện hạt nhn sẽ gy nguy hiểm cho việc trồng nho v⢠ bắt c. “Ti chẳng biết gᴬ về nh my hạt nhࡢn”, ng Phạm Phong, 43 tuổi, một nng d䴢n trồng nho, người từng l một bằng chứng đng kể nhất về sự thu nhập gia tăng trong khu vực Đࡴng Nam , đc nng cấp từ một chiếc xe my rẻ tiền do Trung Quốc sản xuất l⡪n một chiếc Yamaha Nhật mới sng bng v᳠o cuối năm ngoi ni “Nhưng nhᳬn thảm họa Fukushima trn truyền hnh tꬴi đ lo lắng”. ___ Tiếng Ni D㳢n Chủ l diễn đn chia sẻ những quan điểm dࠢn chủ từ nhiều nơi khc nhau. Ban Bin Tập kh᪴ng chịu trch nhiệm nội dung cc bᡠi viết đ được đăng tải, cũng như bi viết kh㠴ng nhất thiết phản nh quan điểm của Tiếng Ni D᳢n Chủ. theohttp://tiengnoidanchu.wordpress.com

Ngo i những bi biển hoang sơ như Ninh Chữ, C N㠡 v Bnh Tiପn, tỉnh Ninh Thuận cn nổi tiếng với nền văn ha đậm chất Chăm từ kiến tr⳺c, lễ hội cho đến lng nghề truyền thống mang vẻ đẹp độc đo. Thuộc vࡹng duyn hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận l tỉnh c꠳ đng người Chăm sinh sống nhất cả nước.Bởi vậy khi đến đ䠢y, du khch như bước vo một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những cᠴng trnh kiến trc của Vương quốc Chăm Pa xưa kia, nổi bật nhất l캠 3 cụmth!p Ho Lai, Po Klong Garaivࠠ Po Rome. Cụm thp Pklᴴng Garai được coi l trung tm rực rỡ nhất của văn minh Chăm.ࢠẢnh: dulichninhthuan. Thp Chăm Thp Pᡴklng Garai l t䠪n gọi chung cho một cụm thp Chăm hng vĩ vṠ đẹp nhất cn lại ở Việt Nam, thuộc kinh đ Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay lⴠ thnh phố Phan Rang. Thp được xࡢy dựng vo cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, nằm trn đỉnh Đồi Trầu, phường Đ઴ Vinh, cch trung tm thᢠnh phố9 km về pha Ty Bắc. Từ xa, du kh�ch c thể chim ngưỡng to㪠n cảnh thp Pklᴴng Garai với mu đỏ gạch đặc trưng, nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bước vo thࠡp, bạn sẽ khng khỏi ngạc nhin bởi những hoa văn đi䪪u khắc tinh xảo trn vm cửa, trụ ốp, diềm m겡i được lưu giữ nguyn vẹn sau bao thăng trầm của thời gian v tꠠn ph khắc nghiệt của kh hậu. Vẻ đẹp b᭭ ẩn pha cht ru phong, hoꪠi cổ của mỗi ngi thp lu䡴n để lại những dấu ấn kh phai trong lng du kh㲡ch Nếu c thời gian, bạn nn đến th㪡p Ha Lai, huyện Ninh Hải, cch Phan Rang 14 km về ph⡭a Bắc v thp Po Rome, huyện Ninh Phước, cࡡch Phan Rang 25 km về pha Ty Nam để hiểu th�m về nghệ thuật v tn giഡo của người Chăm cũng như một phần văn ha của người dn tộc nơi đ㢢y. Lng nghề truyền thống Ngoi cࠡc cng trnh kiến tr䬺c độc đo, cc lᡠng nghề truyền thống cũng l điểm đến thu ht du khມch trong hnh trnh khଡm ph Chăm Pa. Lng gốm Bầu Trᠺc l một trong số đ. Nằm ven quốc lộ 1A, thuộc thị trấn Phước Dೢn, huyện Ninh Phước, Bầu Trc được xem l một trong những lꠠng gốm cổ xưa nhất của Đng Nam . Vẻ đẹp mộc mạc v䁠 kỹ thuật chế tc th sơ của gốm Bᴠu Trc thu ht sự kh꺡m ph của nhiều du khch.ᡠẢnh: Bo Ninh Thuận. Điểm ấn tượng nhất với du khch khi thăm lᡠng nghề l cch thổi hồn vࡠo gốm của những người phụ nữ Chăm, thng qua đi b䴠n tay kho lo thay v马 sử dụng bn xoay. Bởi vậy m bất cứ ai đến Ninh Thuận cũng muốn một lần tận mắt chứng kiến c࠴ng đoạn lm gốm độc đo nࡠy, để rồi yu thm vẻ đẹp bꪬnh dị nhưng v cng sắc n乩t của cc sản vật gốm nơi đy. Ngay bᢪn cạnh lng Bu Tr࠺c, lng Mỹ Nghiệp cũng l một điểm đến th࠺ vị với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, gip bạn hnh dung bức tranh toꬠn cảnh về đời sống v con người Chăm Pa. Lễ hội Bn cạnh cડc gi trị vật thể, văn ha phi vật thể của người Chăm ở Ninh Thuận cũng phong phᳺ với hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm, trong đ tiu biểu phải kể đến l㪠 lễ hội Ka-t tổ chức ở thp Chăm vꡠo thng 7 lịch Chăm hng năm. Đᠢy l lễ hội dn gian đặc sắc nhất trong kho tࢠng văn ho của người Chăm, phản nh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương. Ka-tᡪ l lễ hội văn ha lớn nhất của người Chăm.ೠẢnh Bo Ninh Thuận. Du khch khᡴng chỉ được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - ma - nhạc dn gian với phong cꢡch độc đo tại lễ hội ny mᠠ cn được say sưa trong tiếng trống Gi năng, kn Saranai v⨠ ho mnh cହng điệu ma của cc thiếu nữ người Chăm. Bꡪn cạnh đ l v㠴 vn cc lễ hội hấp dẫn khࡡc đang chờ bạn khm ph như lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Lamuwan, lễ hội cầu ngư... Du khᡡch đến Ninh Thuận từ TP HCM c thể bắt xe khch hoặc t㡠u hỏa ln thnh phố Phan Rang. Nếu đi từ Hꠠ Nội, bạn c thể bay thẳng đến sn bay Cam Ranh rồi đi 㢴 t thm 60 km. Ninh Thuận nổi tiếng l䪠 vng đất của nắng v gi頳 với tiết trời kh nng, v䳬 vậy bạn nn lun mang theo nước b괪n người. Ngoi ra, trnh đi vࡠo ma mưa từ thng 9 đến th顡ng 11. Đến Ninh Thuận, bạn cũng đừng qun nếm thử cc mꡳn ngon chế biến từ thịt d – một phần khng thể thiếu trong ẩm thực Chăm như d괪 nướng, d hấp, gỏi d, cari dꪪ, lẩu d, d nấu mẻ, dꪪ ti chanh... Kim Anh Theo http://vnexpress.net

Lễ hội Kat được tổ chức hằng năm vo đầu thꠡng 7 Chăm lịch tức khoảng cuối thng 9 đầu thng 10 dương lịch. Lễ hội nᡠy nhằm tưởng nhớ tổ tin, ng b괠 cũng như tạ ơn cc vị thần đ cᣳ cng dẫn thủy nhập điền, gip cho mưa thuận gi亳 ha, ma m⹠ng bội thu. V vậy, lễ hội Kat thu h쪺t sự tham gia đng đảo của đồng bo Chăm v䠠 du khch. Tại lng Chăm Hữu Đức, xᠣ Phước Hữu, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận, đng 13 giờ ngy đầu ti꠪n của lễ hội, đon người bao gồm cࠡc gi lng, chức sắc c࠹ng đng đảo b con người Chăm v䠠 người Raglai rước y trang vị thần từ x# miền ni Phước Hꠠ đưa về lng. Khi rước y trang về đến lࠠng, b con người Chăm v Raglai c࠹ng nhau ma ht, tổ chức cꡡc hoạt động thể thao vui tươi, si nổi. Theo phong tục, sau lễ hội Kat, y trang của c䪡c vị thần sẽ được người Chăm giao lại cho người Raglai cất giữ để chờ cho ma lễ hội năm sau. Lễ hội Kat l骠 lễ hội quan trọng nhất trong năm đối với người Chăm. (ảnh: TTVH) Tiến sỹ Trương Văn M3n, Gim đốc Trung tm nghiᢪn cứu v bảo tồn văn ha Chăm tại thೠnh phố Hồ Ch Minh cho biết: “Người Chăm v người Raglai c� mối quan hệ về tộc người. Như người Chăm c cu “Chăm saai, Raglai aday” tức l㢠 Chăm anh hay chị, người Raglai l em v thường thường theo chế độ mẫu hệ thࠬ c tục cưới chồng, con t thừa kế t㺠i sản v phụ trch về vấn đề cࡺng tổ tin. Xuất pht từ ꡽ nghĩa đ, tất cả cc đền th㡡p Chăm từ y trang, trang phục của vua cha Chăm do người Raglai giữ hết. V dụ người Raglai ở Tꭠ Dương, th lưu giữ trang phục Pklong Girai v촠 người raglai ở lng Kuh Nht thຬ giữ y trang của P Inư Nưgar ở Hữu Đức. Đến ngy c䠺ng lễ th người Raglai đưa y trang từ trn n쪺i về lng, thp Chăm để người Chăm cࡹng đon người Raglai đn rước l೪n thp đn Katᳪ. Theo quan niệm của người xưa th năm no người Raglai kh젴ng xuống cng lễ th người Chăm khꬴng được mở cửa thp để cng.. Điều đẳ chứng tỏ người Raglai c vai tr quan trọng trong lễ hội Kat㲪 của người Chăm v người Raglai chnh lୠ em t trong đại gia đnh của người Chăm.” Qua ngꬠy thứ hai của lễ hội, đon người Chăm v Raglai mới tổ chức rước y trang lࠪn thp P Klong Girai ở phường Đᴴ Vinh, thị x Phan Rang – thp Ch㡠m, tỉnh Ninh Thuận. Đi đầu đon rước y trang ln thડp l thầy lễ trong trang phục o choࡠng trắng, đầu cht khăn trắng. Theo sau l c�c vị chức sắc, thanh nin v tr꠭ thức Chăm. Cc bộ lễ phục được đặt trn kiệu, c᪳ lộng che hai bn v đoꠠn thiếu nữ trong trang phục o di Chăm rộn rᠠng, vui vẻ đi sau ma quạt. Đon người Raglai m꠺a đnh m la, thổi kᣨn bầu theo sau. Sau khi lễ Kat ở thp kết th꡺c, th khng kh촭 hội lại bng ln ở l骠ng Chăm. Nếu như Kat ở đền thp nặng về phần lễ, thꡬ Kat ở lng phần lễ rất đơn giản, c꠲n phần hội đng vai tr quan trọng. Ở l㲠ng Chăm phần hội diễn ra cc tr chơi dᲢn gian, chương trnh văn nghệ thể dục thể thao…do lng tổ chức diễn ra s젴i động. Cc c gᴡi Chăm duyn dng khꡩo lo đội chum nước thi nhau về đch thể hiện một n魩t văn ha độc đo. C㡡c chng trai đấu bng vೠ đặc biệt l chương trnh hଡt văn nghệ đua ti với những dng dಢn ca, dn vũ của những chng trai, c⠴ gi Chăm ko d᩠i đến tận đm khuya mới kết thc. Hội l꺠ng tan dần, mọi người hn hoan trở về mi ấm gia đ⡬nh để họp mặt gia tin. Trang phục truyền thống của người Chăm khi tham dự lễ hội Kat. (ảnh: TTVH) ꪠ Anh Ph Văn Ngi, Trưởng th겴n Mỹ Nghiệp, thị trấn Phước Dn, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận cho hay: “Kat năm nay ở l⪠ng Chăm Mỹ Nghiệp rất si nổi. Chuẩn bị cho lễ hội kat, ch䪺ng ti vận động b con trong th䠴n vệ sinh nh cửa cũng như nơi cng cộng. Đồng thời, ban tổ chức lഠng cũng tổ chức an ninh, v Mỹ Nghiệp tổ chức cc tr졲 chơi dn gian, thi dệt thổ cẩm. Đồng thời, cũng tổ chức một đm văn nghệ, thể thao để cho b⪠ con xem, đn mừng lễ hội.”㠠 Khi lễ Kat ở lng kết th꠺c th lễ Kat gia đ쪬nh mới được tổ chức. Xưa kia ngy hội Kat k઩o di đến một thng. Ngࡠy nay Kat gia đnh đꬣ được rt ngắn trong thời gian 1 tuần. Vo ngꠠy lễ ny mọi thnh viࠪn trong gia đnh đều c mặt đ쳴ng đủ cầu mong tổ tin thần linh ph hộ cho con ch깡u lm ăn pht đạt, trࡡnh rủi ro, gặp nhiều may mắn trong cuộc sống. Đy cũng l dịp ⠴ng b, cha mẹ gio dục cho cࡡc thế hệ con chu nhớ ơn, knh trọng tổ ti᭪n. Trong dịp ny, mỗi gia đnh cũng chuẩn bị bଡnh tri mời họ hng, bạn bᠨ đến thăm viếng, chc tụng nhau. Lng Chăm như bừng l꠪n trong niềm vui, thn thiện, tnh đo⬠n kết xm giềng. Mọi người thực sự qun đi những vất vả, lo 㪢u của đời thường để tận hưởng những giy pht thăng hoa⺠ trong cuộc sống cn nhiều kh khăn, bề bộn... Lễ hội kat⳪ khng chỉ thể hiện ước mong hạnh phc, cầu được vụ m亹a của đồng bo Chăm m c࠲n l nt đẹp văn hੳa đặc sắc của văn ha Chăm./. Thy Linh/VOV-TPHC theo vov.vn